Versie 2 van Nikon’s gratis ‘fotobeheer’ software ViewNX & Transfer

 

Niet lang geleden heeft Nikon een nieuwe versie van ViewNX gelanceerd. Deze herbergt niet alleen de functionaliteit van de voorgaande versie maar ook van het programma Nikon Transfer, wat mij betreft hele interessante software voor gebruik bij het beheren van je foto’s. Ook voor Niet-Nikon gebruikers…

Wat doet ViewNX2 eigenlijk?
Het is een zogenaamde ‘browser’ annex RAW converter. Je kunt op een gebruiksvriendelijke manier je foto’s (JPG, TIFF, NEF) bekijken en beheren. Daaronder valt ook het bewerken van metadatavelden als Trefwoorden, kleurlabels en sterwaarderingen maar ook het aanpassen van de foto’s zelf.

De RAW converter zet NEF opnames (RAW foto’s, opgenomen met Nikon camera’s) om naar andere bestandsformaten als Jpeg, Tiff 16 bit en Tiff 8 bit, nadat je zaken als kleurtemperatuur, belichting, verzadiging en helderheid hebt aangepast.  Jammer dat DNG (nog) niet ondersteund wordt maar daar kan het gratis ‘DNG converter’ van Adobe voor gebruikt worden.

ViewNX2 kent drie ‘Workspaces’; Browser, Geotag en Edit (in de Nederlandse versie respectievelijk Verkenner-, Kaart- en bewerkings -weergave) waartussen je kunt schakelen met een simpele muisklik;

Verkennerweergave
In deze weergave kun je eenvoudig ‘browsen’ door je directories met afbeeldingen zoals dat in de ‘normale’ windows verkenner ook kan. Het voordeel echter is dat ViewNX de thumbnails maar eenmalig hoeft aan te maken. Dit in tegenstelling tot de ‘gewone’ windows verkenner waarin dat iedere keer wanneer je een directory (folder) opent opnieuw moet gebeuren. Vooral met folders waarin veel foto’s een langdurige kwestie. Het even doorbladeren van je mappen met foto’s is dus veel plezieriger.

In het rechtervenster is dan meteen de IPTC metadata van de geselecteerde foto zichtbaar welke ter plaatse snel kan worden aangepast. Denk hierbij aan zaken als trefwoorden, sterwaardering, Kleurlabels, copyright, etc.

Kaartweergave
Wanneer een foto is voorzien van GEO informatie dan zal in deze weergave meteen de locatie van de betreffende foto worden getoond. Wanneer de foto nog niet is voorzien van locatie-informatie dan kan die aan de hand van de kaart en zoekfunctie gemakkelijk worden toegevoegd.

Bewerkingsweergave
Foto’s kunnen eenvoudig worden bewerkt. Photoshop biedt natuurlijk meer mogelijkheden maar wanneer de bewerkingen beperkt worden tot zaken als het rechtzetten van foto’s, het corrigeren van rode ogen (die worden door het programma automatisch herkend!), het aanpassen van de kleurweergave, verscherpen en dergelijke dan kan dat ook prima met ViewNX.
Wanneer je met RAW (NEF) werkt zijn deze wijzigingen, zoals gebruikelijk bij PIEware, niet-destructief.

Waarom is ViewNX nu zo interessant?
Nu, daarvoor zijn er een aantal redenen. Zo is de software bijvoorbeeld gratis en is het ook voor niet-Nikon eigenaren prima te gebruiken. Wanneer deze fotografen alleen op JPG of TIF werken is het een uitstekend programma voor het zogenaamde ‘ingestion’ proces, het binnenhalen van de foto’s van camera of kaartlezer naar je computer (over dit onderwerp schreef ik eerder dit artikel).

Voor RAW fotografen is ViewNX alleen interessant indien er met Nikon wordt gefotografeerd (in het NEF bestandsformaat) maar het is dan wel meteen een hele interessante optie omdat het programma standaard al vrij veel doet en er geen kosten aan verbonden zijn.

Menu ‘Transfer’

Met name in het kader van het onderwerp ‘digitaal fotobeheer’ biedt ViewNX mogelijkheden die andere gratis programma’s niet of in ieder geval in veel mindere mate hebben en dat betreft het aanpassen van de meta data. Dat kan namelijk bulksgewijs en, wanneer gewenst, tijdens het binnenhalen van de foto’s van camera of kaartlezer naar de computer. Deze laatst optie, ‘Transer’ genoemd, zal ik binnenkort in een handleiding beschrijven hoewel de info ook in de meegeleverde, nederlandstalige handleiding staat beschreven (druk op F1 wanneer het programma actief is of kijk onder deze link).

Wat mij betreft past ViewNX2 (met tegenwoordig dus ‘Nikon Transfer ‘ volledig geïntegreerd) uitstekend in een gratis DAM oplossing en dan met name aan de ‘voorkant’ van het werkproces. Dat wil zeggen; bij het binnenhalen van de foto’s waarin meteen bulk-metadata aan de foto’s wordt toegevoegd zoals copyrightgegevens, naamgeving, en sterwaarderingen en waarmee meteen back-ups kunnen worden gemaakt naar een tweede locatie zoals een externe harde schijf.

Voor het  uiteindelijke archiveringswerk aan de ‘achterkant’ is nog altijd zogenaamde catalogus software nodig (zoals bijvoorbeeld Expression Media) maar dergelijke programma’s herkennen wel alle zaken die je met ViewNX hebt meegegeven. Dit scheelt enorm veel werk.

View NX2 downloaden kan hier: LINK

Hiërarchische trefwoorden of niet?

Hiërarchische trefwoorden kunnen ondermeer worden gebruikt om relaties tussen trefwoorden (keywords) aan te geven. 

In eerste instantie was ik zeer enthousiast over deze (relatief nieuwe) ontwikkeling maar ik ben er inmiddels achter dat ze toch maar beperkt bruikbaar zijn. Zo heb ik in bovenstaand voorbeeld de foto voorzien van het trefwoord ‘Doodshoofdaapje’. Vanwege de relatie die dit woord heeft in de hiërarchie, is de foto toen automatisch ook voorzien van de trefwoorden ‘Aap’ en ‘Dier’. Met een enkele handeling heb ik dus drie trefwoorden toegevoegd die bovendien een hiërarchische relatie in verhouding tot elkaar hebben.

Echter voor relaties zoals familieverbanden lenen hiërarchische trefwoorden zich veel minder goed dan je in eerste instantie zou denken. Want hoewel Jan de Vries misschien een zoon is van Henk de Vries is hij dat ook van Marietje Jansen. Onder wie van beide plaats je hem dan of maak je een entry 'familie de Vries?

Nog lastiger is het wanneer er sprake is van echtscheiding.

Zo zijn er nog wel meer voorbeelden te verzinnen van relaties die in eerste instantie een hiërarchisch verband vertonen maar dat bij nader inzien toch niet hebben of niet consistent.

Dus denk eerst goed na voordat je een hiërarchische structuur gaat gebruiken!

Ikzelf gebruik mijn tijd tegenwoordig dan ook niet meer om vooraf de hiërarchieën op te bouwen die ik verwacht nog eens nodig te zullen hebben. In plaats daarvan steek ik m’n energie in het toevoegen van relevante trefwoorden, namen, plaatsen, data en dergelijke zodat ik eenvoudig een hiërarchie kan opbouwen wanneer ik die nodig heb, namelijk middels enkele zoekopdrachten.

Overigens gebruik ik wel hiërarchische structuren om m’n werk te organiseren maar dat is dan in zogenaamde 'Catalogus sets'. Dat zijn een soort virtuele folders en subfolders waarin foto's op meerdere plekken kan/mag voorkomen terwijl hij in werkelijkheid maar een enkele keer is opgeslagen. Hierover een andere keer meer...

Expression Media2 de hele maand oktober opnieuw voordelig verkrijgbaar

Nadat Expression Media 2 (EM2) eerder dit jaar, in mei, door Phase One van Microsoft werd overgenomen was er meteen al gelegenheid om het pakket met korting aan te schaffen, lees m’n blog van mei er nog maar eens op na. 

De actie was echter maar heel kort van kracht maar zoals gezegd is er nu dus opnieuw een actie. Deze actie, waarbij je het pakket weer heel voordelig kunt verkrijgen, is nog de hele maand oktober geldig.

Op de site “The DAM book for Photographers” gaat Peter Krogh hier in op de aanbieding en op deze plek  laat hij de eigenschappen en de voordelen van dit pakket zien. Voor wie geen engelstalig artikel wil of kan lezen heb ik hier een vertaling neergezet.

In kort komt het er op neer dat je het DAM boek (2^e editie, normaal 43,- euro) +  EM2 (normaal 199,- dollar) samen voor 75,- dollar kunt krijgen inclusief verzending, mits je maar even lid wordt van de DAM forum. Daar zijn overigens geen kosten aan verbonden en je kunt er erg veel informatie verkrijgen over alle onderwerpen die in het boek aan de orde komen.

Expression Media 2

EM2 wordt beschouwd als een van de beste cross-platform (Mac & Windows) oplossing voor het beheer van digitale foto’s en andere media als film, audio, pdf, etc.
Ook wanneer je Lightroom al gebruikt zul je merken dat het gebruik van een dedicated beheersysteem voordelen heeft.

Voor degenen die nog niet weten wat een programma als Expression Media nu eigenlijk precies doet ga ik hier daar wat dieper op in.

The DAM book for Photographers

Dit is het enige boek dat ik ken dat uitgebreid ingaat op over hoe je het beheer rondom je foto’s goed kunt regelen. Veel boeken over fotografie behandelen dit thema wel even ergens in een hoofdstuk op paragraaf maar vaak is het erg summier of zijn het open deuren waar je niet zo veel mee kunt.
Peter Krogh gaat met dit book ( 461 pagina’s) uitgebreid in op alle zaken waar je mee te maken krijgt wanneer je je collectie op een goede manier wilt beheren:  Opslag,  naamconventie, bestandsstructuur, het weer kunnen terugvinden van je foto’s, bescherming van je werk, hergebruikmogelijheden, etc komen allemaal uitgebreid aan bod. Als man van de praktijk komt hij met veel goede praktijkvoorbeelden en zijn er veel demo filmpjes van hem op internet beschikbaar. Het is alleen jammer dat er geen nederlandstalige uitgave van het boek verkrijgbaar is.

Waar kun je Expression Media 2 voor gebruiken?

Onderstaande is een zo goed mogelijke vertaling van Peter Krogh’s engelstalige post:


Gebruik catalogi voor je foto collectie
Om alles uit je foto collectie te halen moet je allereerst weten wat je allemaal hebt.
Expression Media is erg goed in het bekijken en organiseren van grote aantallen afbeeldingen tegelijk. Dit kan je helpen om je hele collectie in de vingers te krijgen en, wanneer je bent zoals ik, afbeeldingen terug vinden waarvan ik het bestaan was vergeten.

Maar ik gebruik Bridge of PhotoMechnic al
Een catalogus verschilt van een browser (zoals Bridge en PhotoMechanic) in die zin dat een catalogus ‘onthoud’ wat er behoort te zijn terwijl een browser alleen datgene toont wat er op dat moment daadwerkelijk is.
Dit betekent dat je met behulp van een catalogus foto’s kunt bekijken die op harde schijven staan in je studio terwijl je zelf onderweg bent. Ik vind de offline toegang waardevol, zelfs al ben ik thuis en verbonden met het netwerk omdat de catalogus me de foto’s veel sneller laat vinden dan wanneer ik door de folders zou moeten bladeren.

Een catalogus kan waardevolle diensten bewijzen bij hard disk problemen
Wanneer je je harde schijven opneemt in een catalogus dan weet je wat er op behoort te staan. Dit kan je tijd en geld schelen wanneer je een keer een probleem hebt met een harde schijf en het verschaft je zeker gemoedsrust. Wanneer je weet wat er op de harde schijf staat kun je eenvoudig constateren of er iets aan de hand is waar datarecovery voor nodig is of een restore uit een backup.

In een catalogus kunnen veel verschillende media worden ondergebracht
Expression Media kan niet alleen foto’s bevatten maar net zo eenvoudig zet je er ook audio, video’s, lettertypes, pdf’s, word documenten e.d. in.

Ondersteuning bij het opschonen van een nog niet georganiseerd archief
Omdat Expression Media met zo veel verschillende bestandsstypes werkt is het een mooi hulpmiddel bij het opschonen van een ongeorganiseerd archief met bijvoorbeeld veel duplicaten. Wanneer je al een poosje hebt gewerkt met digiale foto’s of andere digitale media dan komt het vaak voor dat je je bestanden verspreid over je harde schijven bestanden hebt staan. Expression media toont je wat je allemaal hebt en stelt je in staat om er orde in aan te brengen.

Hulp bij ontdubbeling
Expression Media kent geode mogelijkheden om verschillende versies van hetzelfde bestand te vinden en aan te geven wat de verschillen er tussen zijn. Controleer en sorteer op basis van datum, bestandsgrootte, kleurruimte, pixelgrootte etc.

Open meerdere catalogi tegelijk naast elkaar
Hiermee is het mogelijk om te controleren of de backup drives daadwerkelijk de bestanden bevatten die in de backup zouden moeten zitten en voordat bestanden weggegooid worden. Ook helpt het bij omgaan met erg grote collecties.

Maar ik heb Lightroom of Aperture al
Lightroom en Aperture zijn erg goed voor het bekijken en sorteren van foto collecties van bescheiden format. Ik ben erg gesteld op de mogelijkheid om foto’s aan te passen en te bewerken in dezelfde omgeving als waar ik ze in organiseer maar wanneer de catalogus eenmaal te groot wordt kan het te langzaam worden. Een catalogus van een grote collectie past misschien niet eens meer op je laptop. Ter vergelijking, Expression Media catalogi zijn klein en zijn snel om mee te werken. Wellicht de beste manier om oude bestanden te catalogiseren.
En hoewel Lightroom en Aperture prima werken op goed georganiseerde collecties, zul je merken dat  ze dat niet zijn wanneer je ze wilt inzetten om orde aan te brengen in minder goed georganiseerde collecties. In mijn meest gebruikte werkwijze haal ik de foto’s eerst door Lightroom als werkbestanden.  Daarna catalogiseer ik ze in Expression Media wanneer de bestanden eenmaal zijn gearchiveerd.

Geef je foto's altijd een sterwaardering mee, desnoods een hele simpele!

In dit artikel wil ik ingaan het op waarderen van je foto’s. Dit kan potentieel namelijk een zeer tijdrovende bezigheid zijn maar desondanks is het zo belangrijk dat je dit zeker niet moet overslaan of alleen ad-hoc toepassen.

In het artikel van mei 2009 over het meegeven van een sterwaardering aan foto’s heb ik beschreven wanneer, naar mijn mening, een foto van 1, 2, 3, 4 of 5 sterren zou moeten worden voorzien maar voor veel mensen is de beschreven methode wellicht te veel van het goede. Bij de beschreven methode loop je het gevaar dat je gaat twijfelen; moet deze foto nu 1 of 2 sterren krijgen? Ook kun je (te) veel tijd kwijt zijn bij het waarderen van foto’s die je toch nooit weer zult bekijken. Stel je hebt een serie foto’s gemaakt van een onderwerp waar er 2 foto’s echt met kop en schouder boven de rest uit steekt. Zeg dat ze zo goed zijn gelukt dat ze volgens je eigen criteria 3 sterren zouden moeten krijgen. Moet je dan van de overige 50 (ik zeg maar wat) voor iedere opname afzonderlijk bepalen of een een 0, 1 of 2 sterren foto is? Naar alle waarschijnlijkheid zul je de 2 topfoto’s voor alle toepassingen gebruiken die je maar voor deze foto’s in gedachten hebt (afdruk, website, fotoalbum, fotolijstje, etc). De overige doen er feitelijk dus niet toe en je zou dan ook kunnen overwegen om daar dan ook geen tijd aan te verspillen (of althans heel weinig).

Scott Kelby, een gerenommeerd auteur van boeken over Photoshop en Lightroom, adviseert zelfs om alleen te kiezen tussen 'pick’s' en 'no-picks'. Deze laatste categorie gooit hij zelfs helemaal weg maar zo ver zou ik zelf niet willen gaan. De enige foto’s die ik zelf weg gooi zijn de overduidelijke mislukkingen.

Een pragmatische maar toch snelle insteek voor het waarderen is om te kiezen voor 1 ster of 5 sterren. Je hebt dan 3 categorieën; de foto’s zonder een ster, die met 1 ster en die met 5 sterren.
In de praktijk zou dat er als volgt uit kunnen zien; je doorloopt alle nieuw gemaakte opname’s (dat zul je sowieso al doen). De foto’s waarvan je ook maar een vermoeden hebt dat je er ooit iets mee zou willen doen geef je 1 ster. Bij een tweede beoordelingsronde pik je de kwalitatief beste foto’s er tussenuit en verander je de waarde naar 5 sterren. De foto’s die geen ster krijgen gooi ik niet weg omdat het geen mislukkingen zijn. Wie weet kan ik er in de toekomst nog eens iets mee. Denk maar eens aan de belichtingstrapjes die je in het verleden misschien wel een gemaakt hebt om zeker te zijn van een goed belichte opname. Tegenwoordig kun je zo’n set mooi combineren in een HDR montage. Een toepassing die je destijds niet had kunnen vermoeden.

Feitelijk zijn in dit scenario dus alleen de foto’s met 5 sterren interessant. Die zul je willen gebruiken om te laten zien op websites, fotoalbums, in print en dergelijke. Het loont dan ook de moeite om juist die opnames (waarschijnlijk zijn het er niet zo veel) uitgebreid te voorzien van metadata om ze later op trefwoord of persoonsnamen weer snel terug te kunnen vinden. Over het belang van deze handeling heb ik meerdere keren geschreven maar net als het geven van een sterwaardering is het van het hoogste belang je beste foto’s terug te kunnen vinden op het moment dat je daar behoefte aan hebt. Om de overhead te beperken, je maakt tenslotte liever foto’s dan dat je er mee bezig bent op je computer, beperk je je tot alleen de beste foto’s; die paar met 5 sterren.

Exact dezelfde argumenten kun je hanteren als het aankomt op het bewerken van je foto's. Dat is alleen nodig voor je beste foto's omdat je de anderen toch niet gaat gebruiken. Mocht je een dergelijke foto toch eens willen gebruiken dan ontwikkel je hem op dat moment.

Aanvulling dd sept 2013: Een vereenvoudiging van m'n workflow: https://digitaalfotobeheer.blogspot.nl/2013/09/workflow-vereenvoudiging-automatisch.html 

Het foto ingestion proces

Wat is photo ingestion?
Een goed woord voor dit begrip in het nederlands bestaat volgens mij niet. Vertalingen als ‘opnemen’, ‘incorporatie’, ‘innemen’ en ‘importeren’ dekken geen van alle de lading erg goed.
Waar het om gaat is het overzetten van de foto’s van de camera (of kaartlezer) naar de computer, importeren komt misschien nog het dichtst in de buurt.

Hoe zet je de foto’s over van camera/kaartlezer naar de computer?
Gebruik je de verkenner daarvoor zoals ik dat in januari 2009 adviseerde of een ga je een gespecialiseerd programma gebruiken zoals bijvoorbeeld ImageIngester of wellicht de met de camera meegeleverde applicatie?
Het voordeel van ingestion software is dat een aantal zaken geautomatiseerd kunnen worden afgehandeld. Afhankelijk van welk programma je gebruikt kunnen dat de zaken zijn als:

1. Gelijktijdige backup naar meerdere locaties (zoals een externe harde schijf)
2. Meta informatie meegeven aan de te importeren foto’s. Dit kan bulksgewijs dus voor veel foto’s tegelijk. Dit hoeven overigens niet alleen de gegevens te zijn die altijd gelijk zijn zoals copyright maar veel ingestion applicaties hebben de mogelijkheid om sjablonen met metagegevens te maken voor iedere afzonderlijke situatie. Ben je dus op vakantie geweest of heb je een serie gemaakt voor een klant dan kun je op basis van een standaard sjabloon snel een nieuw sjabloon maken voor die desbetreffende situatie en alle foto’s van de kaart in een enkele handeling voorzien van de gegevens die er bij horen. Dit hoeft dus niet meer achteraf maar wordt meteen geregeld bij het overzetten van de foto’s van de kaart naar de computer.
3. Hernoemen van de foto’s met een vooraf gedefineerde naamconventie 
4. Het organiseren van groepen foto’s in folders met vooraf gedefineerde naamconventie 
5. Het omzetten van het bestandsformaat, bijvoorbeeld van het Camera specifieke RAW formaat naar het uniforme DNG RAW formaat

Veelal zijn het zaken die je op een gegeven moment toch met je foto’s wilt regelen en ingestion software kan je workflow dus een stuk vereenvoudigen en versnellen.

Met de meeste (spiegelreflex) camera’s wordt overigens al software meegeleverd die dit proces voor zijn rekening neemt hoewel ik me realiseer dat wellicht niet alle applicaties even bruikbaar zullen zijn.

In januari 2009 was ik er nog van overtuigd dat de windows verkenner mij alle controle bood die ik nodig had om foto’s van de kaart of camera naar binnen te halen. Ik moet zeggen dat ik er nog steeds niet negatief tegenover sta maar toch gebruik ik tegenwoordig altijd Nikon Transfer. Dit is het ingestion programma dat Nikon mee leverde met mijn digitale camera. Ik ben dus nog niet zo ver dat ik er extra kosten voor heb gemaakt door ImageIngester te kopen ($ 40,-) maar ik sluit zeker niet uit dat nog te gaan doen omdat het zeker nog meer werk gaat schelen. Werk waar ik wellicht later niet meer aan toe zal komen...

Wanneer er mensen zijn die ook over Nikon Transfer beschikken maar de voordelen er (nog) niet van zien of niet weten hoe ze het programma het beste kunnen gebruiken dan wil ik dat best een keer op schrift zetten. Mocht je geïnteresseerd zijn, laat me dat dan even weten!

dpBestflow

Een zeer rijke bron van informatie op het gebied van digitale fotografie is de site dpBestflow. Een project, gefinancierd door de Library of Congress van de Verenigde Staten en er is enorm veel informatie terug te vinden, ondermeer uit twee boeken;

1. The DAM Book van Peter Krogh, Digital Asset Management for photographers

2. Digital Photograpy Best Practices and Workflow Handbook van Richard Anderson en Patti Russotti

dpBestflow is een afkorting voor ‘Digital Photograpy Best Practices and Workflow’ en de site staat in het teken van praktische oplossingen voor het behouden van digitale afbeeldingen alsmede hun kleur, bedoeling, kwaliteit en metadata.

Op de site staat ondermeer een Quick Reference Card met tips over de volgende onderwerpen:

Systeem opzet:

• Hardware
• Capture
• Kleur
• Fotobewerking
• Bestandsformaten

Opslag en organisatie:

• Bestandsbeheer
• Metadata
• Backup

Veiligstellen:

• Archief
• Data validatie

Op de onderwerpen die genoemd worden kun je op de site doorklikken naar gedetailleerde informatie over heel veel sub-onderwerpen. Deze zijn bijna letterlijk uit de genoemde boeken overgenomen en zeer de moeite waard.

Voor wat betreft de workflow die je nodig hebt voor de verwerking van je digitale (RAW) foto’s zijn een heel aantal interessante video’s beschikbaar en binnenkort schijnt er ook een JPG only workflow te worden opgenomen. Kortom, mocht je jezelf op deze matier aan het orienteren zijn en is Engels niet een groot probleem, voeg dan dpBestflow aan je favorietenlijstje toe!

Hoe kan ik ontbrekende gegevens van foto’s efficient toevoegen?

Tijdens het organiseren van je fotowerk voeg je waarschijnlijk zaken als trefwoorden, personen, data en locaties toe. Op basis van deze informatie kun je daarna eenvoudig alle foto’s terugvinden die gemaakt zijn op bijvoorbeeld je woonadres.

Tijdens dit organisatiewerk zul je vaak willen weten of er nog gegevens ontbreken bij foto’s. Je wilt dan selecties maken op ontbrekende data. Het datumveld bijvoorbeeld, bij digitale foto’s wordt het IPTC datumveld overgenomen uit de Exif data welke door de camera is gegenereerd. In dat geval wordt het dus automatisch voor je geregeld maar bij gescande dia’s en negatieven is dat bijvoorbeeld niet het geval. Het IPTC datumveld blijft dan leeg en deze foto’s worden dan automatisch op basis van hun EXIF waarde gepresenteerd, dat wil zeggen op de scandatum. Deze wijkt natuurlijk (sterk) af van de datum waarop de foto werd genomen en dat is vervelend omdat de foto’s dan niet in chronologische volgorde worden getoond.

Van de foto’s en dia’s waarvan je de exacte datum weet, voeg je deze er vanzelfsprekend aan toe maar wat doe je met die afbeeldingen waarvan je het niet meer precies weet?

Omdat ik het zelf vervelend vindt dat een gescande foto wordt getoond op zijn scandatum, geef ik alle opname’s waarvan ik de exacte datum niet ken de datum van 1 januari van het betreffende jaar mee. Van vrijwel al m’n opname’s ken ik namelijk wel het jaar waarin ze gemaakt zijn. Maar hoe vind ik nu de scans die nog geen datum van me hebben meegekregen?
Bij het simpelweg voorzien van een nieuwe datum aan alle opnames uit een bepaalde folder loop je het risico dat daar foto’s tussen zitten waarvan ik wel de exacte datum weet en die zouden dan overschreven worden. Wat ik dus eigenlijk wil, is het vinden van de opnames die nog niet voorzien zijn van een datum (dat wil zeggen; een waarde ingevuld in het IPTC datumveld).
Nu, dit doe ik in Microsoft Expression Media 2 (EM2). Dit is een fotobeheerprogramma van Microsoft en het kent een zogenaamde ‘List’ view waarin je de werkbalk kunt aanpassen aan je eigen wensen. Per situatie kun je dit snel en eenvoudig aanpassen en voor eerder beschreven situatie voeg ik het veld ‘Date Finder’ aan de werkbalk toe (rechtsklikken op de werkbalk).

Selecteer in de ‘organize’ pane nu een folder waarin zich de foto’s bevinden waarvan je de datum wilt controleren.
Klik op de werkbalk op het veld ‘Date Created’. Daarmee wordt een sortering geactiveerd waarbij de foto’s op volgorde worden gesorteerd. Alle foto’s die voorzien zijn van een datum komen nu bij elkaar te staan en alle foto’s zonder datum ook, deze kunnen nu eenvoudig worden geselecteerd (klik de eerste foto zonder datum, scrol naar de laatste, hou de shift ingedrukt en klik de laatste foto aan). Deze hele set is dan in een enkele handeling van de nieuwe datum te voorzien door deze naar de gewenste datum te slepen in de ‘organize’ pane.

Microsoft verkoopt Expression Media aan PhaseOne !

Gisteren, 25 mei 2010 hebben Microsoft en PhaseOne bekendgemaakt dat Expression Media 2 wordt overgenomen door PhaseOne. Lees hier het persbericht van Microsoft en/of hier het bericht van PhaseOne.

Nadat Microsoft de fotobeheeroplossing (DAM applicatie) iView Media Pro over had genomen in juni 2006 leek dit in het begin geen slechte ontwikkeling. In eerste instantie veranderde Microsoft niet zo veel aan het product hoewel het wel een andere naam kreeg; Expression Media. Het duurde even voordat versie 2 het daglicht za,g maar omdat er een grote club als Microsoft achter het product stond leek de continuiteit gewaarborgd.
Het tegendeel bleek echter het geval. Microsoft gooide het product uit de Expressions suite en de ontwikkeling kwam volledig tot stilstand. Op het Expressions Media Forum staan volledige handleidingen hoe je het beste naar andere producten kunt overstappen en sinds februari van dit jaar kreeg de thread 'Expressions Media is dead - this thread for alternative software' al meer dan 8000 reacties...

Omdat Expression Media volgens velen tot de allerbeste DAM (Digital Asset Management) oplossingen hoort, in ieder geval in zijn prijsklasse, was het doodzonde dat het product dood leek te bloeden. Nu is dus blijkbaar ook Microsoft tot dat inzicht gekomen en heeft men het product een derde leven gegund. Hopelijk zijn er niet al te veel gebruikers naar andere producten overgestapt en ziet PhaseOne kans om Expression Media nieuw leven in te blazen.

Leuk weetje: Je kunt tot 4 juni 2010 de producten Expression Media II + Capture One 5 krijgen voor een totaalprijs van 43,75 euro incl. BTW...
Ga daarvoor naar de site en koop daar Expression Media. In eerste instantie wordt daar de normale verkoopprijs van 199,- dollar getoond maar aan het eind van de bestelprocedure kun je een kortingscode invullen. Vul daar XMOFFER in en aan het eind wordt het lagere bedrag getoond. Je ontvangt meteen een Key waarmee je de software kunt registreren na installatie en de software zelf kun je vanaf de site downloaden. Het zijn nog de 'oude' Microsoft setups dus die naam zie je bij de installatie voorbijkomen in plaats van PhaseOne.

Na installatie van Expression Media II kun je met behulp van een code onder het help menu (niet de Key die je bij de installatie invult dus...) gratis Capture One 5 bestellen. Dit duurt een paar dagen maar dan heb je voor erg weinig geld zowel een database/catalogus applicatie als een RAW converter die beide tot de top van de markt behoren.

Persoonsnamen toevoegen aan foto’s?

Over welke zaken je allemaal als trefwoord (keywords) aan een foto toevoegt kun je uitgebreid van mening verschillen maar een onderwerp waarover volgens mij weinig discussie bestaat is de namen van de personen die op de foto staan.

 

Echter lijkt dit gemakkelijker dan dat het in werkelijkheid is want welke naamconventie ga je hanteren? Alleen de voornaam, alleen de achternaam, voornaam + achternaam, achternaam, komma, voornaam…?

Het is natuurlijk maar de vraag of je van iedereen de achternaam uberhaupt wel kent (van de meeste oude klasgenoten bijvoorbeeld herinner ik me de voornaam nog wel maar hun achternaam…).

 

Mocht je inderdaad besluiten om, wanneer bekend, ook de achternamen op te nemen, hanteer je bij vrouwen dan alleen hun meisjesnaam of de combinatie partnernaam-meisjesnaam. Ook hier is het natuurlijk maar de vraag in hoeverre je de meisjesnaam kent. Belangrijk is in ieder geval, welke conventie je ook besluit te gaan gebruiken, dat je deze consequent toepast. Ikzelf heb gekozen voor de volgende werkwijze;

• Indien bekend: Voornaam Achternaam-Meisjenaam
• Anders: Voornaam Achternaam
• Of: Voornaam

Als laatste resteert de vraag welk veld je dan gaat gebruiken om de naam/namen in onder te brengen. Veilig is natuurlijk het ‘Keyword’ (trefwoord) veld omdat deze het beste uitwisselbaar is met andere applicaties.

 

Echter kennen fotobeheerapplicaties (bijvoorbeeld Microsoft Expression Media) ook een speciale velden voor persoonsnamen (People). Daarmee kun je eenvoudiger selecties en/of filteringen maken wanneer je op zoek bent naar foto’s met bepaalde personen. Ook voorkomt het ‘vervuiling’ van begrippen. Bijvoorbeeld, wanneer ik op zoek ben naar foto’s van een timmerman. In de zoekresultaten wil ik dan liever geen foto's vinden van mensen die ‘timmerman’ heten...

 

Het liefst gebruik ik dus een dedicated veld voor personen maar vanzelfsprekend wil ik geen ‘lock-in’ in een bepaalde applicatie en daarom is het belangrijk dat de informatie in dit soort velden (naast personen bijvoorbeeld plaatsnaam en locatie) eenvoudig ‘gesynchroniseerd kunnen worden naar de Keywords. Mijn favoriete fotobeheer applicatie, Expression Media, heeft hier een script voor beschikbaar. Mocht ik dus een keer van applicatie willen wisselen dan kan ik alle metadata, die ik er met veel geduld aan heb toegevoegd, zonder problemen meenemen!

 

Een vrij recente ontwikkeling die te maken heeft met het terugvinden van foto’s van bepaalde personen heeft te maken met gezichtsherkenning. De recentste versie van Picasa onderteund dit bijvoorbeeld en het is erg eenvoudig om foto’s van dezelfde persoon te taggen. Jammer is dat de naaminformatie niet in een IPTC veld wordt opgenomen zodat je de informatie niet in andere programma’s kunt gebruiken. Echter is gezichtsherkenning een zeer interessante ontwikkeling en ik vermoed dat ook de serieuze fotobeheerapplicaties als Idimager er binnenkort mee zullen worden uitgerust.

Mijn eerste ervaringen met de Epson V700 Photo negatief-dia scanner

Op internet zijn uitgebreide en bovendien uitstekende reviews over de Epson V700 beschikbaar zoals deze van Mike Pasini of deze van Vincent Oliver. Dat ga ik op deze plek dus niet nog een keer overdoen.

Echter is er, vanuit het oogpunt van het willen beheren van je fotoverzameling, nog wel iets aan toe te voegen. Namelijk over het gebruik van de meegeleverde software. Epson levert zowel Epson Scan en SilverFast SE mee en de vraag is dan natuurlijk; welke ga ik gebruiken?

Degenen die zich oriënteren op een negatief en/of diascanner zullen vrijwel overal op internet lezen dat SilverFast de facto standaard scansoftware is. In eerste instantie ben je dan ook geneigd om Espon Scan links te laten liggen en meteen SilverFast ter hand te nemen. Echter of dit verstandig is ligt voornamelijk aan je doelstelling(en).

Wil je individuele negatieven of dia’s scannen in de hoogst mogelijke kwaliteit dan is het inderdaad het beste om je te verdiepen in SilverFast. Wil je het maximale er uit halen dan is het zinvol te investeren in het boek 'Scanning Negatives and Slides' van Sascha Steinhoff.

Mocht het je echter voornamelijk te doen zijn om je collectie negatieven (binnen een afzienbare periode) te digitaliseren dan zou Epson Scan zo maar eens de betere keus kunnen zijn. Zo kan met Epson Scan heel eenvoudig batchgewijs grote aantallen negatieven of dia’s tegelijk worden gescand en dit kan met de, met de scanner meegeleverde, SE versie van SilverFast niet... Mocht je SilverFast willen gebruiken om batchgewijs te scannen dan zul je eerst minimaal de Plus of Ai versie er bij moeten kopen (zie hier eventueel de verschillen tussen de beschikbare SilverFast versies).

De prijs van de software hangt af van de scanner die je gebruikt. Bij de Epson V700 wordt de SE versie met de scanner meegeleverd waarmee je kunt upgraden voor 84,- euro (SE Plus) of 99.- Euro (Ai). Dat is natuurlijk nog vrij veel geld als je het in relatie zet tot de aanschafprijs van de scanner (579,-). Waarom dus niet eens gekeken of Epson Scan aan de behoefte kan voldoen? Zo werkt de automatische herkenning van de afbeeldingen bijvoorbeeld prima en is de beeldkwaliteit uitstekend. Het gebruik is laagdrempelig en je kunt er snel mee uit de voeten, ook op Windows 7 64 bit.

Mijn advies is dan ook om zeker eerst met Epson Scan te gaan stoeien voordat je extra kosten gaat maken, met name wanneer je batchgewijs gaat scannen.

Welke fotobeheer programma zal ik kiezen?

In een pakketselectietraject heb je over het algemeen behoefte aan uitgebreide reviews van de programma's waarin je geïnteresseerd bent.
In het Nederlands heb ik dit soort sites helaas niet gevonden maar in het Engels kwam ik DamRoundup tegen, een hele leuke die behoorlijk actueel gehouden wordt door Andy. (Correctie dd juli 2013: Geen van de links in dit artikel werkt nog. Een samenvatting is te vinden op KMworld)

De criteria waarop Andy de geteste applicatie beoordeeld:

1. Gebruikersinterface (GUI);
2. Standaard mogelijkheden;
3. Uitgebreide opties;
4. Snelheid/prestatie (performance);
5. Prijs/Kwaliteitverhouding.

De applicaties die je er momenteel kunt vinden zijn:

• ADAM Software
• Alchemy
• Alfresco
• Canto
• EMC
• EPiServer
• Interwoven
• North Plains Systems
• Opentext
• Webarchives
• Widen

Dus wanneer je op zoek bent naar een programma om je foto's in te beheren (DAM), dan adviseer ik om zeker ook hier even een bezoekje te brengen aan.  Mijn eigen fotobeheerder, Expression Media, staat er helaas niet tussen maar op zich is dat begrijpelijk. Het lijkt er namelijk op dat Microsoft dit juweeltje een langzame dood laat sterven. Wie toch in dit programma geïnteresseerd is kan inmiddels terecht bij Phase One, de partij die het stokje van Microsoft heeft overgenomen als Media Pro. 

Het belang van (ook) back-ups op DVD

Eerder schreef ik over het belang van back-ups en hoe je eenvoudig en snel een eerste opzet kunt maken door het gebruik van twee externe harde schijven. Hiervan bewaar je dan de ene buitenshuis en wisselt die wekelijks om met het andere exemplaar dat op dat moment is aangesloten op je computer. Sla het bewuste artikel er desgewenst nog eens op na.

Echter is de beschreven opzet niet afdoende. Je zult ook periodiek back-ups moeten maken van je foto's, op een medium dat niet meer te overschrijven is zoals DVD, Blue Ray of M-disc.

Waarom?De reden om ook back-ups te maken op read-only media is dat je digitale bestanden te kwetsbaar zijn voor corruptie zoals harde schijf defecten, virussen, misbruik en diefstal.

Foto's kunnen erg eenvoudig beschadigd raken terwijl ze er op het eerste gezicht nog gewoon 'staan'. Dat je ze op een gegeven moment niet meer kunt openen merk je dan alleen wanneer je dat toevallig een keer probeert.
Dus maak niet al te lang nadat je bestanden aantoonbaar correct bleken te zijn (omdat je ze toen hebt bekeken bijvoorbeeld) een dergelijke backup op DVD, Blue Ray of M-disk.

Hoe?Hoewel ikzelf voor m'n origineel beeldmateriaal (NEF en DNG bestanden) een iets andere bestandsstructuur hanteer dan voor de afgeleide bestanden (PSD en JPG bestanden) is de overeenkomst, dat ik mappen gebruik welke ik laat 'aangroeien' tot circa 20 Gb. 
Daarna maak ik een nieuwe map aan en gebruik die vervolgens. De vorige map 'bevries' ik dan als het ware, er worden dan dus geen nieuwe foto's meer aan toegevoegd.
Wanneer er een map weer 'vol' is maak ik er 2 backup's van op BLue Ray disks, de ene gaat thuis in een koffer en de andere offsite bij familie.

Hoe hou je dit bij?Ik probeer de administratie zo eenvoudig mogelijk te houden. Hoewel ik het wel registreer zou dit eigenlijk niet hoeven. Wanneer een map weer 'vol' is verander ik de naam van de map namelijk. De oorspronkelijke naam vul ik aan met de naam van de laatste foto in de map. Hieraan zie ik dus meteen of een map 'op slot' zit of niet.

Het principe dat ik hier beschrijf komt overigens overeen met het 'bucket systeem' zoals Peter Krogh die beschrijft in zijn 'DAM book' en is anno 2018 niet meer helemaal actueel. Zie bijvoorbeeld maart 2018.

Duizenden dia’s scannen op 3600 dpi, binnen 2 maanden en voor minder dan 200,- euro, kan dat?

Jazeker kan dit!
En ik zal hieronder uitleggen hoe dit gaat.

1.) Vind enkele medegeïnteresseerden om een goede diascanner aan te schaffen. Dit kan gezamenlijk of je maakt onderling afspraken over het overnemen van elkaar. Zaken waarover je vooraf overeenstemming moet hebben zijn de periode die iedere deelnemer de scanner kan gebruiken en de volgorde waarin iedere deelnemer 'aan de beurt' komt.
Enkele goede kanalen om de partners of deelnemers voor de bedachte constructie te vinden zijn markplaats.nl of 2ehands.nl

Zet de afspraken die je met de overige deelnemers maakt op papier en zorg dat je elkaar even een keer in levende lijve hebt ontmoet. Een voorbeeld of opzet van de afspraken zoals je die zou kunnen maken heb ik hier neergezet.

2.) Schaf gezamenlijk of als initiatiefnemer van de constructie een goede dia scanner aan. Essentieel is de mogelijkheid tot bulkscanning. Het liefst een apparaat dat, net als een diaprojector, het magazijn transporteert en dan om de beurt alle dia's scant. Een voorbeeld hiervan is de Reflecta DigitDia 5000 welke al voor minder dan 1000,- euro verkrijgbaar is en inclusief SilverFast scansoftware (de marktleider op dit gebied) circa 1200,- euro.
Mijn ervaring is overigens dat SilverFast niet nodig is voor het doel zoals hier beschreven, lees eventueel ook mijn eerdere artikel over dit onderwerp. Feit is wel dat er steeds minder goede diascanners op de markt komen in tegenstelling tot de eenvoudige apparaten (Aldi) waarmee je een enkele dia tegelijk kunt scannen. Nog even afgezien van de kwaliteit van deze apparaten wil je deze waarschijnlijk niet gebruiken wanneer je meer dan enkele tientallen dia's hebt liggen. Je zult dan een halve eeuwigheid nodig hebben op al het materiaal te scannen.

3.) Scan alle dia's. Ga dus niet vooraf lopen inventariseren! Het beoordelen en dergelijke gaat namelijk stukken sneller op je computerscherm dan vooraf met een dia-viewer of projector. Je wint op deze manier echt tijd ten opzichte van het voorselecteren, althans wanneer je een bulkscanner gebruikt zoals aangegeven in het voorgaande punt…
Bovendien kun je de afbeeldingen op het scherm meteen beoordelen (voorzien van sterren, ook wel rating genoemd) en voorzien van trefwoorden. Voor wat betreft het beoordelen zou je m'n artikel daarover nog eens na kunnen lezen en ook over het voorzien van trefwoorden heb ik eerder geschreven (artikel 1 en/of artikel 2). In het kort komt gaat het hier om:

• Rating van 1 tot 5 sterren. Foto's die geschikt zouden zijn om een afdrukje van te maken beginnen met 1 ster, de beste van de serie 2, echt mooie of waardevolle opnames vanuit emotioneel perspectief 3 en je allerbeste opnames 4.
  De 5 sterren zou ik reserveren voor de toekomst.
• Trefwoorden. Ik zou minimaal voorzien in de namen van de personen die op de opname staan, wanneer (desnoods alleen jaartal) en waar (land, provincie, plaats). Desgewenst kun je foto's met sterren voorzien van meer trefwoorden.

Applicaties waarmee je dit kunt doen worden DAM genoemd (Digital Asset Management – Digitaal Foto Beheer) en ik zou zeker de aanschaf van iets dergelijks overwegen.

4.) Gebruik een (DAM) applicatie voor het sorteer- en organiseer-werk
Het gebruik van een DAM applicatie is erg belangrijk omdat je, vooral als je veel foto's hebt, niet alle organiseerwerk (voorzien van ratings, trefwoorden e.d.) in een keer zult kunnen/willen afhandelen. Om het overzicht te bewaren zul je een applicatie moeten gebruiken waarmee dit kan en waarin je je persoonlijke voorkeuren met betrekking tot het organiseren (wat is er al gedaan, waarvan zijn er al back-ups gemaakt, welke dia's moet ik opnieuw scannen, etc) kwijt kunt.

Microsoft Expression Media 2 is een voorbeeld van een erg goed commercieel DAM programma maar ook het gratis (!) XnView is prima te gebruiken.
Je kunt natuurlijk ook een mix van applicaties gebruiken zoals XnView (om de foto's van gegevens te voorzien) en het populaire Picasa
om ze weer snel en eenvoudig terug te vinden. Om meerdere redenen zou ik het voorzien van ratings en trefwoorden niet in Picasa doen en de belangrijkste is wel dat deze gegevens dan niet (goed) uitwisselbaar zijn met andere programma's.