Zoek op trefwoord in al mijn blogartikelen

maandag 1 december 2014

XMP en Lightroom


Lightroom slaat niet alle wijzigingen, die je op een foto hebt aangebracht, in XMP op en dat is goed om je te realiseren wanneer je daar toch eens gebruik van wilt maken.

XMP, wat is dat?

XMP is een ISO standaard en het staat voor Extensible Metadata Platform. Het wordt gebruikt om de wijzigingen in op te slaan die je op een foto aanbrengt. Het is bedacht voor RAW bestanden. Omdat die specifiek zijn voor een bepaald merk en zelfs tot aan bepaalde types fotocamera’s toe is het nogal risicovol om wijzigingen rechtstreeks in de foto aan te brengen. Dit risico is het grootst voor de niet-camera fabrikanten zoals Adobe.

Om dus te voorkomen dat een applicatie het RAW foto bestand hoeft te wijzigen worden de wijzigingen als eerste opgeslagen in de Lightroom catalogus zelf. Ook kun je er voor zorgen dat ze buiten Lightroom worden opgeslagen in zogenaamde XMP bestanden, ook wel sidecarfiles genoemd.

Dit is een bestand met dezelfde naam als de foto maar dan met de extensie XMP. Het programma (naast Lightroom doen andere fotobeheerapplicaties dit ook) maakt dit bestand zelf aan en zet hem in dezelfde directory naast het RAW bestand:


Lightroom maakt echter niet standaard XMP sidecar bestanden aan. Zoals gezegd slaat Lightroom default zelf de wijzigingen in zijn eigen database op. Opslaan in XMP is dus een handmatige actie, klik rechts en kies voor Metagegevens/Metagegevens opslaan in bestand:


Sommigen vinden deze optie zelfs zo belangrijk dat ze iedere wijziging automatisch (ook) in XMP doorgevoerd willen hebben en dat kan ook. Vink dan de optie ‘wijzigingen automatisch naar XMP opslaan’ aan in Menu / Lightroom / Catalogusinstellingen:


Van belang is dat foto en XMP sidecare file niet van elkaar gescheiden raken want dan zijn je aanpassingen verdwenen, althans in andere applicaties dan Lightroom. (Omdat die alle wijzigingen ook in zijn eigen database op slaat, weet je nog?)

Ook bij een corrupte Lightroom database (en zonder een goede backup...) zouden XMP’s je kunnen helpen om een deel van je werk weer te reconstrueren naar een nieuwe Lightroom database. Rob Lin heeft daar dit artikel aan gewijd maar mij lijkt dit een beetje onzin. Zorg liever voor een degelijke back-up strategie. Niet alleen voor je foto’s maar dus zeker ook voor je catalogi omdat daar al je beheerwerk in zit.

Een alternatief voor losse XMP bestanden, zoals hierboven geschetst, zijn DNG bestanden. Daarover schreef ik eerder dit artikel. DNG kent veel positieve eigenschappen en een daarvan is dat er een XMP sectie BINNEN het bestand is opgenomen. DNG is dus een soort container die naast de RAW foto informatie aanvullende meta informatie bevat waaronder XMP.  Adobe heeft getracht om de voordelen van de proprietary RAW bestanden met de losse XMP bestanden te combineren in een enkel, open gedocumenteerd bestandsformaat; DNG. 

Hoewel XMP (extern of geïntegreerd) dus erg handig is moet je wel de beperkingen ervan kennen. Voor wanneer je het wilt gebruiken om metadata mee te nemen van de ene werkomgeving naar een andere bijvoorbeeld of wanneer je wilt migreren naar een andere DAM. 

Zaken die Lightroom NIET in XMP opslaat zijn bijvoorbeeld:
  • Bewerkingshistorie 
Hoewel het eindresultaat, of eigenlijk de huidige staat, er wel in wordt opgenomen, worden de tussenstappen niet meegenomen. Deze blijven (net als de volgende punten) alleen in de Lightroom catalogus beschikbaar.
  • Virtuele kopieën 
Virtuele kopieën en de wijzigingen die daarop zijn aangebracht worden niet in de XMP data opgenomen.
  • Vlag informatie 
(met of zonder vlag, in het engels 'Pick flags' genoemd) komt niet mee naar XMP. Voor mijzelf een belangrijke reden om sterwaarderingen te gebruiken. Die informatie komt wel mee naar XMP
  • Verzamelingen, Slimme verzamelingen en groepen 
(In de engelse versie ‘ Collections and stacks’) worden niet in de XMP opgenomen. Wanneer het belangrijk is dat deze informatie naar een andere of nieuwe catalogus wordt overgebracht dan kan dat via ‘export als catalogus’ in de broncatalogus en ‘import catalogus’ in de doelcatalogus. Een enkele ‘drager’ foto in de broncatalogus is daarvoor overigens voldoende.

  • Trefwoorden, Copyrightgegevens, EXIF data, Ontwikkelaanpassingen en momentopnames (snapshots) 
Deze komen WEL in XMP sidecar (of in de XMP sectie van een DNG) terecht. Maak je dus gebruik van alleen deze gegevens dan is XMP prima bruikbaar om data over te brengen van de ene toepassing naar de andere. 

Blijf je Lightroom voorlopig gebruiken en wil je de gegevens naar een andere Lightroom catalogus overbrengen dan kun je daarvoor het beste de optie gebruiken waarmee je een catalogus kunt exporteren uit de broncatalogus en daarna weer importeren in de doelcatalogus. Dan weet je zeker dat alles meekomt.

Ben je je aan het oriënteren om te migreren van het ene naar het andere platform dan is XMP daar zeker een goed instrument bij. Experimenteer dan vooral uitgebreid met een set testbestanden om te zien hoe je zo veel mogelijk van je werk van de oude naar de nieuwe fotobeheer omgeving mee kunt krijgen.