Zoek op trefwoord in al mijn blogartikelen

zondag 1 maart 2020

Het Lightroom HSL/Kleur paneel

Bij het nabewerken van je foto’s in Lightroom biedt het HSL/Kleur paneel (In de ‘Ontwikkelen’ module) belangrijke opties die niet altijd even goed begrepen worden. Toch is het niet zo ingewikkeld.

HSL is Engels voor ‘Hue, Saturation and Luminance’ maar deze afkorting wordt niet alleen gebruikt in de Engelstalige interface maar ook in de Nederlandstalige. Daarin komt het dus niet overeen met waar het voor staat: Kleurtoon, verzadiging en Luminantie. Het paneel had dus beter (ook) vertaald kunnen worden naar KVL/Kleur :)

Met behulp van het paneel kun je verschillende kleuren onafhankelijk van elkaar beïnvloeden op kleurtoon, verzadiging en luminantie. En hoewel het dus specifiek over kleurbeïnvloeding gaat is het paneel ook erg handig voor mensen die met zwart wit werken. Daarover later meer.

Als eerste ga ik even in op waar de drie begrippen voor staan:

KLEURTOON
Dit is het lastigste begrip van de drie denk ik maar wellicht helpt het om aan een regenboog te denken.
In een regenboog lopen de kleuren in elkaar over. Ergens in het ‘midden’ van de ene kleur is het duidelijk om welke kleur het gaat, bijvoorbeeld geel. Ga je nu naar links of rechts dan kom je dichter bij oranje of groen maar zo lang het nog geen oranje of groen is, is het dus nog steeds geel maar dan met verschillende kleurtonen. Dus is het geel van je foto wat te groen dan kun je het met de kleurtoon aanpassen naar wat meer oranje of andersom. Hetzelfde principe geldt voor alle overige kleuren.

VERZADIGING
Hierbij denk ik altijd aan een pot met (neutraal) grijze verf. Wanneer ik daar een beetje blauw bij doe dan is de verzadiging minimaal. Wanneer ik er net zo veel blauw bij doe als grijs, dan neemt de verzadiging toe. Het betreft dus als het ware de intensiteit van de kleur. Als je de verzadiging van een kleur naar -100 brengt wordt het een grijstint. En als je de verzadiging van alle kleuren naar -100 brengt krijg je een zwart/wit foto. Omdat je met het HSL paneel voor iedere individuele kleur dit kunt aanpassen krijg je controle over de sfeer van een foto. Intense kleuren worden vaak als vrolijk beschouwd terwijl minder intense kleuren vaak als wat somberder worden gezien.

LUMINANTIE
Het woord Luminantie staat letterlijk voor helderheid maar dat begrip heeft binnen Lightroom een andere betekenis dus dit kan verwarrend zijn. Het gaat hier om het lichter of donkerder maken van een kleur. Een praktisch voorbeeld is de lucht. Die is blauw en vaak wil je de lucht iets donkerder maken zonder de rest van de foto te beïnvloedend. Nu, dan kun je de dus het eenvoudigst de luminantie van blauw wat terugbrengen.

TWEE INGANGEN 
Zoals je ziet kun je de kleuren aanpassen op Kleurtoon, verzadiging en luminantie, daarvoor klik je op de titel van het paneel op het woord ‘HSL’:

Andersom kun je ook de kleurtoon, verzadiging en luminantie aanpassen op kleur, dan klik je op ‘Kleur’:
In beide gevallen doe je eigenlijk precies hetzelfde maar dan met een iets andere ‘invalshoek’. De meeste mensen die ik ken kiezen één van beide invalshoeken en werken dan altijd van daaruit.

KLEURENKIEZER
Dit is een heel handig tooltje! Het is wat verborgen en daarom kennen veel mensen het dan ook niet. Je kunt er heel nauwkeurig de kleur selecteren die je in je foto wilt aanpassen. Dit doe je door het tooltje simpelweg aan te klikken en dan op de betreffende plek in de foto te zetten. Dan hoef je niet meer te gokken of het nu geel is of groen wat je aan moet passen. 

Wanneer je de tool eenmaal op de plek hebt neergezet dan klik je met de linkermuisknop en houdt die ingedrukt terwijl je de muis omhoog of omlaag beweegt. Nu verandert de Kleurtoon, luminantie of verzadiging, afhankelijk van je hebt gekozen. In het voorbeeld hierboven is dat luminantie. Je schuift omhoog of naar beneden totdat het je naar de zin is en laat dan de muisknop weer los. In het HSL paneel kun je zien welke waardes nu precies zijn gewijzigd en hoeveel

ZWART/WIT 
Zoals bij de intro aangegeven is het HSL paneel ook goed te gebruiken in combinatie met zwart/wit. Voorheen heette het paneel dan ook HSL/Kleur/Zwart-wit maar tegenwoordig (vanaf versie 8) verandert het paneel van naam wanneer je in het Standaard paneel kiest voor Zwart-wit:
Het ‘HSL/Kleur’ paneel staat er nu niet meer tussen maar heet nu ‘Zwart-wit’:
De schuifjes doen echter hetzelfde! Je ziet nu alleen de effecten gerepresenteerd worden in grijswaarden. (Dit werkt overigens alleen wanneer de foto’s zijn gemaakt in RAW).
Door de ‘helderheid’ van elke kleur selectief aan te passen kun je creatief de stemming van het beeld drastisch beïnvloeden.

EXPERIMENTEER!
Mensen die misschien wat geïmponeerd zijn door het HSL paneel adviseer ik om er gewoon eens mee te experimenteren! Op ieder moment kun je namelijk weer opnieuw beginnen door de knop ‘Opnieuw instellen’ te klikken:
Lightroom werkt namelijk niet-destructief! Daardoor verlies je geen kwaliteit en loop je geen enkel risico.