Zoek op trefwoord in al mijn blogartikelen

zondag 7 december 2008

Eenvoudig kleurbeheer (Color Management)

In de ideale situatie zou er een exacte reproductie plaatsvinden van kleuren van het origineel (bijvoorbeeld een digitale foto) naar het gewenste doel (bijvoorbeeld een afdruk), de praktijk is echter weerbarstiger.


Waar het bij color management om gaat is dat je de foto zoals je die op je scherm ziet er net zo uit komt te zien bij het afdrukken. Ieder apparaat (input, monitor, output) dat je gebruikt heeft een zogenaamd color profile (kleurenprofiel) en zoals je begrijpt zijn die zelden of nooit identiek aan elkaar. Het resultaat op je scherm is dan ook anders dan de uiteindelijke afdruk en daarom moet er dus afstemming plaats vinden, dat noemen we color management.


Het is vanzelfsprekend dat color management belangrijk is maar hoe regel je dat nu in een niet-professionele setting?


In een professionele omgeving zal men de gebruikte apparatuur (scanners, monitoren, printers) met speciale apparatuur kalibreren zodat precies bekend is wat de 'afwijking' ten opzichte van elkaar is. Het kleurprofiel van een fotoscanner kan dan worden afgezet tegen die van een monitor en printer zodat de benodigde correcties kunnen worden toegepast om het eindresultaat er volgens verwachting uit te laten komen.


Nu, de meeste particulieren zullen niet over dit soort kalibratieapparatuur beschikken maar toch zijn er wel mogelijkheden om aan color management te doen.

Zo bestaat er bijvoorbeeld een associatie van de belangrijkste spelers in de foto industrie (Adobe, Agfa, Kodak, Canon, CeWe, Fujicolor, Leica, etc), Photoindustrie-Verband genoemd, waar je de DQ-tool kunt vinden. Eigenlijk is dit geen echte tool in de zin dat je een programma download en installeert maar het betreft een set van eenvoudige hulpmiddelen.

De DQ-tool is specifiek gemaakt voor particulieren die thuis op de computer hun foto's willen kunnen bewerken, deze over het internet kunnen bestellen bij een afdrukservice en toch een uniforme afdrukkwaliteit kunnen verwachten.


Concreet betreft het simpelweg het afstellen van de monitor aan de hand van een referentieafdruk. Een puur visuele aanpassing dus en er zijn geen kostbare of complexe color management systemen voor nodig. Iedereen kan het gebruiken hoewel het duidelijk mag zijn dat het geen volwaardig alternatief is voor genoemde systemen in bijvoorbeeld professionele omgevingen.


Surf naar de website en haal daar vier bestanden op of download ze rechstreeks met onderstaande links:

  1. De DICTinfo_E.pdf waarin een stapsgewijze beschrijving van de handelingen (engels), de duitse versie staat hier.
  2. DQ-Tool Contrast e.jpg
  3. DQ-Tool Monitor e.jpg, en de
  4. DQ-Tool print 13x18.jpg

De DQ-Tool print 13x18.jpg betreft een foto die je laat afdrukken bij je favoriete afdrukcentrale. Beide andere jpg'g worden daarna gebruikt om je monitor mee af te stellen, ondermeer door deze te vergelijken met de eerdergemaakte referentieafdruk.

maandag 1 december 2008

Automatische aanpassingen in IrfanView

Automatische Kleuraanpassing in IrfanView

Vanaf versie 4.1 heeft IrfanView een optie 'Automatische kleuraanpassing' die verrassend goed uitpakt bij veel zelf gescand materiaal. Kleurverzadiging, helderheid, Contrast en scherpte worden geoptimaliseerd.

Mooi is dat deze optie ook in te zetten is in batch, dus voor veel foto's tegelijk.

Ik heb een beschrijving met schermafbeeldingen gemaakt, bekijk hem op http://www.box.net/shared/50x9dyacv6

dinsdag 7 oktober 2008

Photo CD bestanden

In het kader van het digitaliseren van m'n archief viel m'n oog op een stapeltje Photo CD's, let wel de 'echte' van Kodak, onder in de kast.

Voordat ik zelf scande heb ik in de loop van de tijd (selectief) behoorlijk wat foto's en dia's op Photo CD laten zetten met als belangrijkste reden er t.z.t. iets mee op de computer te kunnen.

Nu ik de foto's wil onderbrengen in m'n digitale archief blijken ze echter niet zo maar te openen in wat voor programma dan ook; Windows verkenner, Imaging (vroeger van Kodak en standaard met Windows meegeleverd. Daarna is het overgenomen door Global360 -tegenwoordig van Open Text- en moest je het los bij kopen) maar ook PhotoShop. De op de Photo CD aanwezige PCD bestanden worden dus niet zo maar meer herkend en ik moest dus eerst op speurtocht naar een alternatieve optie om ze te openen.

Verwar Photo CD overigens niet met Picture CD of andere foto cd formaten. Op de meeste media staan de foto's als jpg maar Photo CD kent het PCD formaat waarin een foto in een aantal verschillende resoluties is ondergebracht in een enkel bestand.

Eerst maar even gekeken op Wikipedia ,waar ik lees dat het Photo CD formaat intussen al weer een aantal jaren gediscontinueerd is (2004) en niet meer door kodak wordt ondersteund maar door twocatdigital. Ook zie ik inderdaad bevestigd dat iedere foto tot 6 verschillende resoluties in een enkele bestand is opgeslagen. 

Voor mij is het interessant hoe ik bij de hoogste resolutie scans kan komen. In mijn zoekresultaten op dit onderwerp werd een advies telkens herhaald; openen in irvanview en dan opslaan in een ander formaat, TIF of zo.
Echter gaf dit een erg slecht resultaat waardoor ik het idee had dat Irvanview niet de hoogste resolutie van de scan had geopend en dit bleek inderdaad het geval, althans standaard.

Hieronder volgen de handelingen die je wel toegang verlenen tot de hoogste resolutie:
  • Open IrvanView en navigeer naar de Photo_CD\Images directory
  • Open een afbeelding (bestandsnaaam.PCD)
  • Kies binnen IrvanView in het menu Opties op Eigenschappen
  • Kies nu bij Foto CD - Laadgrootte voor 16 Base (3072x2048 pixels) en bevestig met OK
  • Heropen de foto nu door in het menu Bestand te kiezen voor de optie heropen
  • De foto staat nu in de hoogste resolutie op je scherm en kan als bijvoorbeeld TIF worden opgeslagen

donderdag 4 september 2008

Hoe archiveer ik m’n dia’s en negatieven?

Het is al een heel werk om de digitale foto's goed te beheren, hoe doe je dat dan met het opgebouwde 'analoge' archief van al je negatieven en dia's. Met een beetje 'geluk' ook nog in diverse formaten. Vragen die dan ongetwijfeld bij je opkomen zijn ondermeer;



  • Koop je een negatief/dia scanner of huur je die?
  • Ga je met een flatbad of een 'echte' negatiefscanner werken?
  • Welke kwaliteit?
  • Gooi ik m'n origineel filmmateriaal weg of niet
Ik realiseer me dat er geen ideale aanpak bestaat, iedereen maakt de afwegingen die voor hem of haar het belangrijkst zijn. De uitkomst zal vaak verschillen maar wellicht dat iemand iets heeft aan de manier waarop ik tot een besluit ben gekomen.

Om met de eerste vraag te beginnen, het scannen van negatieven, dia's e.d. duurt zo lang dat het niet uit kan om daarvoor apparatuur te huren. Dit zou alleen kunnen wanneer je hebt besloten om maar een beperkte selectie van je materiaal te gaan scannen. Ik wilde echter ALLES digitaliseren dus kopen was m'n enige optie.

Flatbad of niet? Nu, deze vraag is wat lastiger te beantwoorden. In eerste instantie ging ik voor de beste kwaliteit en kwam dus uit op een 'echte' negatiefscanner. De keerzijde leer je pas in de praktijk en die blijkt dat je op deze manier erg veel tijd kwijt bent met het scannen van je materiaal. Je kunt hoogstens een strook negatieven (6 frames) of 4 dia's (ingeraamd) kwijt en telkens moet je die dus weer met de hand wisselen. Het scannen zelf duurt zo lang dat je daar niet op gaat zitten wachten maar het werkt ook niet door een kookwekker te zetten en ieder uur terug te lopen naar je computer. 

Nog meer nadelen zijn dat mijn middenformaat materiaal er niet mee gescand kan worden en ik heb zelfs nog wat 4x5" negatieven en dia's liggen.

Een flatbad gekocht dus. Ik kan er 24 kleinbeeld frames tegelijk (in een enkele 'batch') mee scannen en bovendien kan dat met AL mijn materiaal; pocket, instamatic, kleinbeeld, 4,5x6, 6x6 en 4x5".

En de kwaliteit dan?
Nu, ik heb besloten om niet al mijn materiaal in de hoogst mogelijke kwaliteit te gaan scannen. De apparatuur zal ieder jaar beter en sneller worden dus ik ga in eerste instantie voor een letterlijke 'quick scan', proberen om al mijn materiaal binnen een afzienbare tijd te scannen op 800 dpi om in ieder geval inzichtelijk te hebben wat er allemaal is.


Bovendien is kwaliteit natuurlijk een rekbaar begrip. Ik heb bijvoorbeeld best wat materiaal dat niet helemaal vlak is, destijds in de centrale niet goed gedroogd of zo en omdat een 'echte' negatief/diascanner een relatief kleine scherptediepte heeft krijg je dus vrij snel onscherpte. Een vlakbedscanner heeft over het algemeen een wat grotere scherptediepte, in mijn geval een voordeel dus.

Gescand in 800 dpi zijn de beelden prima te beoordelen en te 'taggen', ik tag alle opnames waarvan ik de kwaliteit goed genoeg vindt om later nogmaals in een hoger resolutie te kunnen scannen. Ik overweeg om daarvoor dan een weekend lang een scanner te huren met een hogere kwaliteit dan m'n eigen. 

Aan deze set (hoge resolutie) scans kan ik dan vervolgens veel meer tijd besteden bij het pre-process om tot een optimaal eindresultaat te komen. Het bulkgebeuren laat ik namelijk zo veel mogelijk op de automatische piloot gebeuren om de snelheid er een beetje in te houden.

Deze aanpak verzekert me er van dat ik mijn materiaal in een relatief korte periode goed inzichtelijk krijg. Doordat ik foto's beter terug kan vinden zal de waarde er van toenemen. Bovendien voorkom ik misschien zelfs verlies door bijvoorbeeld schimmel. Een aantal dia's bleken hierdoor al verloren te zijn gegaan.

Wanneer ik al het materiaal onder ogen heb gehad kan ik beter beoordelen wat er mee te doen en dat is dus de belangrijkste reden voor de keuzes die ik heb gemaakt:

1. Een flatbescanner in eigendom:
  • Scannen op een relatieve lage resolutie maar met een hoge verwerkingssnelheid
  • Het gebruik van zo groot mogelijke batches t.b.v. de hoge verwerkingssnelheid
  • Relatief grote scherptediepte (gunstig bij kromgetrokken film)
  • Alle filmformaten, niet alleen maar kleinbeeld
2. Huurscanner wanneer nodig:
  • Bij materiaal waarbij dit kwalitatief verantwoord is
  • Altijd de hoogst mogelijke kwaliteit van dat moment
  • Middel kan nauwgezet worden afgestemd op het doel
Het zal dan ook geen verassing zijn dat ik m'n originele dia's en negatieven niet weg gooi! 
Ik scan ze nu al niet in de hoogst mogelijke kwaliteit maar sla ze ook nog eens op in het lossy JPG formaat. De kans is dus 100% dat ik in de toekomst bepaalde opnames nog eens opnieuw wil scannen. Maar daarvoor moet ik wel weten waarover het gaat en daar is mijn hele opzet op afgestemd.

vrijdag 22 augustus 2008

‘Keywording’









Vandaag wil ik het hebben over de metadata die je aan een foto kunt meegeven om bijvoorbeeld later terugvinden te vergemakkelijken. 
De camera zelf genereert al metadata zoals sluitertijd, diafragma, datum en tijdstip van de opname. Dit is de zogenaamde EXIF data maar er is ook data die bedoeld is om ingevuld te worden door de fotograaf zelf. Dit zijn de IPTC velden. Een van de belangrijkste IPTC velden is het Keyword (trefwoord) veld omdat die zo breed gebruikt wordt en bovendien goed uitwisselbaar is tussen verschillende applicaties.

Bij het lezen van 'The DAM Book' van Peter Krogh (een echte aanrader, zie http://www.thedambook.com/ ) was ik er direct van overtuigd dat het grondig toepassen van trefwoorden de waarde van mijn fotocollectie zou (gaan) vergroten. 

Echter bleek het in de praktijk toch lastiger dan tevoren gedacht, met name het 'grondige'. Waar ik gisteren nog het begrip 'milieu' gebruikte was dat vandaag 'natuur' en het dreigde op een rommeltje uit te lopen.

Ik vond dus dat ik een consistente lijst met trefwoorden moest aanleggen volgens de principe van 'controlled vocabularies'.  Tijdens de zoektocht naar best practices kwam ik terecht op een artikel van Dan Heller die een zeer selecte toepassing van Keywords propageert. Hoewel zijn uiteenzetting mij ook weer aan het twijfelen heeft gebracht is het artikel zeer de moeite van het lezen waard: http://www.danheller.com/blog/posts/keywording-and-future-of-stock.html


'Slim' omgaan met trefwoorden:
In het kort komt het er op neer dat hij het afraadt om vervoegingen, meervoudsvormen, vertalingen en dergelijke als trefwoord op te nemen. Een intelligente zoekmachine zou deze variaties op, wat hij de 'stam' noemt, zelf moeten kunnen distilleren (niet dat dat nu al het geval is maar toch). 

Het probleem is volgens Dan 'trefwoord-vervuiling' met als gevolg vals-positieve zoekresultaten. De foto die jij of een klant zoekt komt niet boven de rest uit waardoor je hem niet zult vinden.

Een foto is bijvoorbeeld voorzien van de trefwoorden 'vrouw' en 'oude man'. Op de zoekopdracht 'oude vrouw' zal deze foto onterecht toch getoond kunnen worden omdat beide woorden voorkomen. Een vals positief resultaat dus hoewel het afhangt van de mogelijkheden van de zoekmachine om te zoeken op verschillende woordcombinaties.


Dit probleem wordt verergerd door systemen die automatisch trefwoorden aan foto's toevoegen (zoals foto stock bureaus).

De kunst van het toekennen van trefwoorden zit hem volgens Dan dan ook niet zozeer in het accuraat beschrijven van wat er zich op de afbeelding bevindt maar met name in de conceptuele begrippen zoals toekomst, geluk, e.d. omdat alleen de menselijke geest in staat is om die te koppelen aan het betreffende beeld.

Context:

Tenslotte hanteert Dan het begrip 'Contextualisatie ', dat wil zeggen dat de relatie tussen trefwoorden onderling wordt aangegeven. Momenteel is het nog vaak zo dat alle trefwoorden dezelfde 'waarde' hebben. 

Context toekennen aan trefwoorden onderling is momenteel helaas nog niet mogelijk, de syntax daarvoor ontbreekt domweg nog. 

Een notatie als oude:man zou de context tussen oude en man duidelijk maken waardoor de afbeelding niet bij een zoekopdracht oude vrouw tevoorschijn komt. Maar zoals gezegd, deze syntax ontbreek nog en wordt dus niet herkend door zoekmachines in de markt. Individuele programma's zoals Adobe Bride en Lightroom van Adobe kennen al wel 'hierarchical keywords' waarmee context tussen keywords in de afbeelding kan worden vastgelegd. 

Uitwisselbare standaarden is wat we hier eigenlijk nodig hebben.

Wordt vervolgd…

dinsdag 15 juli 2008

Hoe brengen we foto’s over van camera naar PC?











Foto's kunnen vanaf de camera of fotokaart worden overgezet naar de computer. Hou rekening met de volgende zaken om je eigen methode hiervoor te kiezen: 
  • Heeft de camera überhaupt wel een aansluiting? USB/Firewire bijvoorbeeld 
  • Wat is de snelheid van deze aansluiting?
    Een cardreader is vaak sneller 
  • Type media:
    Compact Flash (CF) is relatief kwetsbaar omdat de connectie met de camera en Card Reader met pennetjes en gaatjes tot stand komt. De kaart moet dus heel nauwkeurig worden geplaatst om beschadiging van de pennetjes in de camera te voorkomen. Mijn advies is dus om CF kaarten niet vaak te wisselen.
  • SD kaarten echter hebben 'schuif' contacten die niet kwetsbaar zijn. Deze kunnen dus met veel minder risico (vaak) worden gewisseld.
  • In de praktijk blijkt dat een verbinding met een camera vaker problemen veroorzaakt bij de overdracht naar de computer dan een cardreader. Wanneer foto's niet volledig of beschadigd aankomen dan is dit het eerste waar je naar zou kunnen kijken. Ook de USB kabel die gebruikt wordt tussen camera en computer blijkt vaak oorzaak voor problemen.

maandag 14 juli 2008

Mijn workflow voor digitaal fotobeheer













Een goede methode voor het beheer van je digitale foto's kan niet zonder een vooraf vastgestelde werkwijze (workflow) die je vervolgens nauwkeurig volgt.

Mijn advies is daarom om de werkwijze dus niet complexer of uitgebreider te maken dan waarvoor je zelf altijd de discipline op kan brengen!

In de praktijk betekent dit hoogstwaarschijnlijk dat je de methode test en nader afstelt. Mijn workflow ziet er momenteel als volgt uit (klik op bovenstaande afbeelding voor een grafische weergave):

  1. Bij belangrijke fotosessie maak ik ook een back-up op locatie (vakantie bijvoorbeeld) naar een PhotoJukeBox of laptop
  2. Eenmaal weer thuis foto's downloaden Dowload naar de 'hoofdcomputer (in de fotografiewereld vaak het 'ingestionproces'  genoemd)

  3. Back-up naar tweede harde schijf (een 'echte' fysieke harde schijf dus op een andere partitie op dezelfde harddisk. Een externe harde schijf voldoet hier bijvoorbeeld aan)

  4. Cache opbouwen om de integriteit van de opname's te kunnen beoordelen

  5. Beoordeling van de integriteit van de foto's door ze een voor een op volledig scherm te beoordelen

  6. Formateer de kaart (in de camera en niet in de computer) Deze stap kan ook later maar zeker niet eerder

  7. Eerste inhoudelijk beoordeling van de opname's, missers worden verwijderd

  8. Hernoem volgens de naamconventie die ik heb bepaald: 2008_03_0001

  9. Toevoegen van Metadata aan m'n foto's. In deze fase alleen nog maar de bulkzaken zoals copyright

  10. Sterwaardering (beoordeling: Positief, Negatief en Ongerubriceerd)

  11. Eerste beeldaanpassingen (belichting, kleurtemperatuur) e.d.) in Camera RAW

  12. Synchronisatie van de sterwaardingen naar trefwoorden. Aan alle foto's met 2 sterren voeg ik het trefwoord RM:2STARS toe. Dit is een voorzorgsmaatregel aangezien het veel te gemakkelijk is om grote groepen foto's van een nieuwe sterwaardering te voorzien. Wanneer dit per ongeluk gebeurt ben je je oorspronkelijke waardering kwijt.

  13. Van de Camera RAW opname's worden DNG's gecreëerd op de definitieve locatie (over het DNG formaat later meer)

  14. Bakcup DNG's

  15. Archiveer desgewenst de originele RAW's (dit doe ik zelf overigens niet)

  16. Catalogus bijwerken

  17. Afgeleide opnames in JPG maken
Vanzelfsprekend pas ik de flow aan zodra daar aanleiding toe is of dat er tooling is die de methode kan verbeteren of vereenvoudigen.

Opmerking dd maart 2017. Bij nalezing van dit oude artikel blijkt dat er heel veel in mijn workflow is aangepast. Ter lering en vermaak laat ik het artikel wel staan maar weet dat mijn huidige workflow aanmerkelijk efficienter is ingericht. 

Ik realiseer me ook dat bepaalde onderwerpen nauwelijks zijn toegelicht. 'Catalogus bijwerken', wat versta ik daaronder? Dit heb ik niet aangepast omdat ik er in latere artikelen dieper op inga. Browse dus vooral nog even verder of stel me een vraag in het formulier onder dit artikel!

zondag 29 juni 2008

Heimwee naar PixVue..


Vroeger, in het XP (en voor RAW) tijdperk beheerde ik de meta data gegevens (wie, wat, waar, wanneer) van m'n foto's (al dan niet batchgewijsv voor een hele serie nieuwe foto's tegelijk) met behulp van PixVue. Een geweldig en bovendien gratis programma dat altijd snel voorhanden was dankzij het contextmenu onder de rechtermuisknop, 'gewoon' in de Windows verkenner waar ik toch al het organiseerwerk rondom m'n foto's deed in folders en subfolders.

Eigenlijk had PixVue zo'n beetje alles wat ik nodig had:

    • Behalve de IPTC header werd ook het XMP deel van de foto aangepast met de wijzigingen (toekomstbestendig)
    • Je kon sjablonen aanmaken voor toekomstig hergebruik (copyright gegevens e.d. die je eigenlijk op al je foto's wilt toepassen. Een sjabloon werkt dan lekker snel)
    • Niet alleen JPG's kon je bewerken maar ook RAW bestanden, althans NEF..
    En hoewel ik wel een paar verbeteringen zou willen (ondersteuning voor andere RAW formaten waaronder DNG en dat het ook werkt onder de nieuwere besturingssystemen...) is de ontwikkeling van de applicatie inmiddels gestopt.

    Ik ben dus genoodzaakt om me te oriënteren op iets anders en ik heb ondermeer gekeken naar Microsoft Photo Info. En hoewel deze ook gratis is wordt ook daarin DNG niet ondersteund terwijl ik geloof dat dat de toekomst is. 
    Er kunnen helaas ook geen meta data templates (sjablonen) worden aangemaakt. Er kan dus minder mee dan met PixVue en het is daarmee dus niet echt een vooruitgang.

    Een verbeterde versie van Photo Info was ons beloofd en inderdaad kwam Microsoft met de 'Pro Photo Tools'. Echter blijkt deze op het gebied van meta data alleen maar uitbreiding te hebben gekregen op het gebied van GPS (locatie) gegevens. Ook met dit programma kunnen dus geen templates (sjablonen) worden aangemaakt en daardoor voegt 'Pro Photo Tools' voor mij niets toe ten opzichte van 'Photo Info'.

    Het wachten is dus totdat iemand de handschoen oppakt, ViewNX wellicht?

    vrijdag 20 juni 2008

    Inleiding


    Iedereen die digitale foto's maakt zal vroeg of laat de wens hebben om structuur in zijn of haar werkwijze aan te brengen, of je nu fotograaf bent voor je beroep of een hobbyist. 

    In de Engelse taal wordt dit over het algemeen als DAM aangeduid (Digital Asset Management). Deze term is niet goed te vertalen naar het Nederlands (Digitale Eigendommen Beheer?) en bovendien valt hier niet alleen fotografie onder maar ook muziek, video en andere digitale 'assets'. 

    Een term die ik hier introduceer omdat hij de lading goed dekt is digitaal foto beheer en zo gaat de blog dan ook meteen maar heten. Reageer gerust op artikelen of stel me vragen over de onderwerpen. Wat is er tenslotte leuker dan communiceren over de onderwerpen waarvan je met elkaar de interesse deelt?