Ieder jaar rondom wereld back-up dag besteed ik in maart
aandacht aan het belang van een goede back-up omdat de meeste fotografen hun
werk voor de toekomst bewaard willen zien. Een methode die ik daar niet expliciet
beschrijf maar die aantoonbaar ook kan zorgen dat de generaties na jou van je
foto’s kunnen genieten is ze te laten afdrukken. Dit is niet alleen platform-onafhankelijk
maar tot nog toe ook bewezen effectief omdat we beschikken over foto’s die meer
dan 100 jaar geleden gemaakt zijn.
Als eerste is daar het fotoformaat. Bij iedere camera
verandert het RAW format zodat je er in je leven hoogstwaarschijnlijk veel
verschillende zult hebben. Uiteraard kun je die omzetten naar formaten waarvan
je het idee hebt dat die wat toekomstvaster zullen zijn, DNG, JPG of TIFF
bijvoorbeeld maar ook die zullen er t.z.t. niet meer zijn. Wie herinnert zich
nog het BMP formaat? Dit is feitelijk helemaal nog niet zo lang geleden.
Als tweede is daar het opslagmedium. Die is nog sneller aan
verandering onderhevig dan het bestandsformaat. Nog niet zo heel lang geleden
werkten we met floppy’s maar ondertussen zijn daar Zipdrives bijgekomen, Recordable
versies van Cd’s, Dvd’s en Blu-Ray’s, USB sticks, Externe harddrives, SSD’s, etc.
met al hun verschillende hardware, aansluitingen en drivers. Om hier enigszins
toekomstvast te zijn moet je je werk dus periodiek overzetten naar een recenter
type medium. Ook wanneer je overgestapt bent naar ‘de Cloud’ heb je te maken
met afhankelijkheden als een gebruikersaccount en abonnement die niet uit
zichzelf zullen blijven bestaan.
Nog een factor die meespeelt is de programmatuur waarmee de
foto’s getoond kunnen worden. Hoogstwaarschijnlijk heb je ze zelfs gegroepeerd (per
vakantie bijvoorbeeld) en heb je onderscheid gemaakt in je betere foto’s versus
die foto’s die ‘alleen’ maar hebt bewaard (sterwaardering). De kans is groot
dat die ordening alleen beschikbaar is met behulp van het programma waarmee je
dit hebt gedaan. Als je nageslacht de foto’s rechtstreeks vanaf het
bestandsysteem bekijkt of met een ander programma dan is die ordening weg. Zij
moeten zich dan maar een weg zien te vinden in de duizenden foto’s die je
achter hebt gelaten en wellicht nooit die 5 sterrenfoto vinden waar je nu net
zo trots op was. Wanneer je in RAW fotografeert is de kans groot zelfs groot
dat jouw bewerkingen niet eens worden getoond aan die toekomstige kijker omdat
die niet geïntegreerd zijn in de afbeelding maar alleen bewaard zijn als losse
instructies (XMP) in de database van het
programma dat je gebruikte. Ook in het geval je deze instructies heel bewust
hebt opgeslagen naast (RAW) of in de foto’s (DNG, JPG) is die niet compatible
met andere programma’s. Ook in dat geval heeft jouw publiek dus dezelfde applicatie
nodig. Of met een beetje geluk kan een rechtstreekse opvolger van het programma
dit ook maar je ziet dat je hier kwetsbaar bent.
Afgedrukte foto’s zijn lang houdbaar, een beetje afhankelijk
van de kwaliteit van het papier en de afdruk en de omstandigheden waaronder de
foto bewaard wordt (licht/vocht). Stel je voor dat een achter-achterkleinkind
over 100 jaar zo’n foto in handen krijgt, dan is die heel waarschijnlijk nog
gewoon zichtbaar zoals jij hem bedoeld hebt. En dat niet alleen, je drukt natuurlijk
niet al je foto’s af, dat doe je alleen met de foto’s waar je zelf het meest
tevreden over bent, inclusief de uitsnede en bewerking(en) e.d.
Uit onderzoek blijkt dat de kans dat toekomstige generaties
jouw foto’s zullen zien het grootst is wanneer je er niet één maakt maar
meerdere.
Je kunt deze methode toepassen op losse foto’s maar
uiteraard gelden dezelfde argumenten voor fotoboeken. Een fotoboek van een
vakantie is een voorbeeld waar jij degene bent die bepaalt wat je publiek
uiteindelijk ziet en in welke volgorde.