Wijzigingen wegschrijven naar XMP of niet?

Er is vaak discussie over deze vraag en er zijn zowel voor- als tegenstanders.
Als eerste maar even ingaan op wat XMP nu precies is:

XMP staat voor Extensible Metadata Platform en dat is een metadata-framework voor gegevens over foto's. Concreet kan dit een zogenaamde ‘sidecar’ bestand zijn (een separaat bestand) bij RAW foto’s als NEF, RAF, CR2 e.d. Het kan echter ook een sectie IN de header van fotoformaten als DNG, JPG, TIFF, PSD zijn. De gegevens die in XMP worden opgeslagen zijn ontwikkel instellingen, sterwaarderingen, kleurlabels, trefwoorden e.d.

Waarom zouden we deze gegevens überhaupt willen wegschrijven naar XMP?

1. Wijzigingen beschikbaar maken voor andere programma’s
2. Als onderdeel van de back-up strategie
3. Wijzigingen overbrengen van de ene catalogus naar een andere 

Wijzigingen beschikbaar maken voor andere programma’s

Wanneer we foto’s aanpassen in een beeldbewerker dan worden die veranderingen meestal niet direct op de foto toegepast maar als ‘instructie’ bijgehouden in de database van dat programma. De volgende keer dat je dan die foto opent worden die ‘instructies’ (bijvoorbeeld dat je hem zwart/wit hebt gemaakt en er trefwoorden aan toe hebt gevoegd) toegepast en getoond. Je ziet dus het beoogde eindresultaat:

Er is een maar en dat is dat dit alleen geldt wanneer je deze foto opent vanuit de applicatie waarmee je de veranderingen hebt gemaakt. Mocht je dezelfde foto vanuit de verkenner (windows) of finder (apple) opzoeken en openen in een viewer of een andere programma, dan zie je al deze wijzigingen niet. Bovenstaande foto bijvoorbeeld:

Nu kennen al deze programma’s daar een eenvoudige oplossing voor en dat is dat je de foto kunt exporteren, dat wil zeggen dat je een kopie van de foto krijgt inclusief alle beoogde aanpassingen. Voor de meeste toepassingen is dit afdoende omdat je invloed kunt uitoefenen op de kwaliteit en bestandsformaat waarmee de export plaatsvindt.

Toch is dit soms niet voldoende en wil je het oorspronkelijke bronbestand gebruiken maar wel met de aanpassingen die je hebt aangebracht. Zoals gezegd staan deze in principe in de database van het programma dat je gebruikt en kun je daar niet zondermeer bij. In die situatie kun je echter de veranderingen naar XMP wegschrijven. Bij RAW bestanden betekent dit dat er een apart bestand wordt gecreëerd met dezelfde naam als de foto met de exentie .xmp:

Deze XMP bestanden worden ook wel sidecar bestanden genoemd.

NB: Bij DNG bestanden en niet-RAW bestanden worden er geen XMP sidecar bestanden gegenereerd maar wordt de data in het fotobestand zelf opgeslagen in zogenaamde XMP sectie van de header.

De uitwisselbaarheid van de gegevens die in XMP is opgeslagen valt momenteel nog wat tegen. Vaak is dit beperkt tot applicaties van dezelfde leverancier. Programma’s van andere leveranciers kunnen vaak maar beperkt iets met de informatie. Zie hiervoor ook mijn ervaringen met de migratietool van ON1.

Als onderdeel van je back-up strategie

Sommigen hanteren XMP als onderdeel in hun back-up strategie. Het idee daarachter is dat wanneer de catalogus verloren gaat ze in ieder geval al hun bewerkingen en dergelijke veilig hebben gesteld buiten de catalogus. Hoe sterk dit argument is mag iedereen voor zichzelf bepalen want als je een goede back-up hebt van je foto’s dan neem je de catalogus daarin ook mee lijkt me. Gaat een catalogus verloren dan plaats je die gewoonweg terug uit een back-up.

Wijzigingen overbrengen van de ene catalogus naar een andere

De mutaties die je in de ene catalogus hebt aangebracht worden normaal gesproken niet getoond wanneer je dezelfde foto opent via een andere catalogus. Dat is overigens één van de redenen om met zo weinig mogelijk verschillende catalogi te werken, het liefst maar één maar dit terzijde. Wanneer je tóch goede argumenten hebt voor meerder catalogi én je hebt een overlap voor wat betreft de foto’s daarbinnen dan zou je XMP kunnen gebruiken als vehikel om de gegevens te transporteren.

Zijn er ook nadelen?

Als je een DNG workflow hanteert dan heeft het wegschrijven van je gegevens naar XMP het nadeel dat altijd het fotobestand wordt gewijzigd. Behalve dat elke schrijfactie naar het oorspronkelijke bestand een risico met zich meebrengt (in principe raak ik m’n fotobestanden nooit aan) triggert de wijziging ook de back-up. Stel dat ik aan 1000 vakantiefoto’s het trefwoord ‘vakantie’ toevoeg dan worden alle 1000 foto’s á 50 Mb opnieuw meegenomen in de eerstvolgende back-up en dan moet er weer 50 Gb over het lijntje. In het geval van een sidecar bestand van (minder dan) 10 Kb zouden we het over minder dan 10 Mb hebben gehad.

XMP sidecar bestanden hebben verder als nadeel dat ze in dezelfde folder moeten staan als het fotobestand waarbij ze horen. Dat vraagt enige aandacht en beheer.

Een derde nadeel is dat XMP niet alle wijzigingen bevat die je op de foto hebt toegepast. Wanneer je Lightroom gebruikt bijvoorbeeld komen de volgende zaken niet mee naar XMP: 

1. Ontwikkelhistorie (alleen het eindresultaat van alle doorlopen stappen komt mee)
2. Verzamelingen, verzamelingensets en slimme verzamelingen
3. Virtuele kopieën

Een vierde nadeel is dat, wanneer je 'wijzigingen automatisch naar XMP opslaan' hebt aangevinkt (dit is een instelling die standaard uit staat), dit invloed kan hebben op de performance. Dit vanwege de continue schrijfacties naar het bestandssysteem bij iedere schuifbeweging.

Conclusie:

Wijzigingen wegschrijven naar XMP kan in sommige situaties nodig zijn maar het is zeker niet nodig om het standaard aan te zetten. Je kunt het namelijk altijd nog doen wanneer je het nodig hebt.