Een alles-in-één fotobeheerprogramma of best-of-breed?

Voor de verschillende zaken die je rondom je foto’s nodig hebt zoals sorteren, beheren, bewerken e.d. bestaan veel verschillende soorten programma's. Voorbeelden zijn Adobe Bridge, MediaPro van Phase One en Adobe's Photoshop. 

De trend is echter dat steeds meer opties worden samengevoegd binnen één programma (voorbeelden zijn PhaseOne’s CaptureOne en Adobe’s Lightroom).

Gescheiden functionaliteit stond bij mij altijd voorop. Zo was het niet alleen duidelijk waar je mee bezig was maar boden taakspecifieke applicaties ook vaak een betere kwaliteit dan een programma dat alles een beetje kon. 

Dus zo gebruikte ik Nikon ViewNX/Transfer voor het overzetten van de foto's naar m'n computer (ook wel het ingestion proces genoemd), Adobe Bridge/Camera Raw voor het sorteren en ontwikkelen van m'n opnames en Microsoft Expression Media voor het beheren. Allemaal naast elkaar dus en allemaal met hun specifieke kwaliteiten. 

Naarmate het aantal foto’s dat ik maakte toenam (het neemt nog steeds toe) kwam ik er wel achter dat mijn workflow (te) veel tijd in beslag nam. Tijd voor een efficiencyverbetering dus maar ik zag er tegenaan om mijn werkwijze aan te passen (veel werk) en naar eventuele nieuwe applicaties te migreren (nog meer werk).

Nadat mijn favoriete fotobeheerprogramma (Expression Media) door Microsoft werd verkocht aan PhaseOne bleek van de verwachte opleving voor dit pakket helaas geen sprake. In feite wordt er nu al jaren niet meer aan het pakket gewerkt en wordt ik dus gedwongen om me oriënteren op iets anders. Nu dus opnieuw de vraag: een specifieke beheerapplicatie of toch iets meer verschillende mogelijkheden zoals Lightroom?

De benadering zoals die van Lightroom sprak me initieel helemaal niet aan; beheren, bewerken en publiceren vanuit één en dezelfde applicatie. Ik had het idee dat er voor iedere toepassing vast en zeker betere afzonderlijke alternatieven moesten bestaan. De ‘best of breed’ benadering spreekt me in z'n algemeenheid eigenlijk veel meer aan. 

Echter mijn praktijkervaring leerde me dat al die verschillende toepassingen erg veel (extra?) werk met zich mee brengen. Daarnaast is de administratieve druk vrij groot en moet je behoorlijk gestructureerd zijn om geen fouten te maken. Dit bracht me er toe om me toch eens wat nader in Lightroom te verdiepen.

Het blijkt dat Adobe zich goed in de doelgroep heeft verdiept en dat er alles aan is gedaan om jou als fotograaf een zo efficiënt mogelijke workflow te bieden. Vaak is daar even een denk-omslag voor nodig maar als je daartoe bereid bent, levert dat meteen directe voordelen op in je workflow. Intussen ben ik dan ook overtuigd en heb ik een deel van mijn workflow al naar Lightroom overgeheveld. De migratie van mijn archief moet nog plaatsvinden maar dat wil ik zeer zorgvuldig doen en ik voer dan ook eerst allerhande testen uit over hoe ik de (meta) informatie en vooral ook mijn huidige organisatie mee kan nemen vanuit Expression Media.

Voor wat betreft de keuze van opties die Adobe biedt met Lightroom blijkt dat men de meest gebruikte ‘ontwikkel’ mogelijkheden heel laagdrempelig heeft ingebouwd. Het is bijna net zo eenvoudig om even een deel van het beeld door te drukken of tegen te houden dan om ze te voorzien van een sterwaardering of trefwoorden. In die gevallen dat een foto wat meer werk nodig heeft, je iets van scratch af aan wil gaan opbouwen of dat je een montage wilt maken; dan ben je alsnog aangewezen op een ‘echt’ bewerkingsprogramma zoals Photoshop. Met al die opties die een programma als Photoshop biedt (met de bijbehorende steile leercurve) hoop ik wel dat Adobe het rustig aan doet met het ‘overhevelen’ van nog meer bewerkingsfuncties naar Lightroom. In het geval je je al thuis voelt in Lightroom zul je waarschijnlijk snel kunnen wennen aan een paar extra functies maar dat is wel de manier waarop Photoshop zo'n omvangrijk programma is geworden. Veel mensen kunnen het niet meer behappen. 

Omdat Lightroom zo’n ander uitgangspunt heeft (bedieningsgemak) betwijfel ik overigens of Adobe opnieuw in deze val zal stappen. Hopelijk blijft het een programma dat ook voor beginners snel te bevatten is. Mocht Adobe Lightroom toch verder willen uitbreiden dan opteer ik voor aanvullende beheerfuncties, meer dan voor de bewerkfuncties. Zo zou ik graag gezichtsherkenning toegevoegd willen hebben bijvoorbeeld en zou het allemaal wat ‘snappier’ mogen aanvoelen. Kijken wat versie 6, later dit jaar, ons binnenkort te bieden heeft...