Mijn (professionele) ervaring in digitaal document beheer en fotografie combineer ik in periodieke artikelen op deze plaats. Ik behandel dus voornamelijk onderwerpen die gerelateerd zijn aan het beheer van digitale foto's en de workflow die daar bij komt kijken.
Naast het artikel is er een download van een Whitepaper over
‘Foto Back-up en zo’ beschikbaar gesteld. Dit in het kader van 31 maart ‘Wereld
Back-up dag’.
Een tijd lang heeft Adobe geen PDF handleidingen beschikbaar
gehad voor de meeste van hun applicaties maar alleen online documentatie. Nu
zijn er toch weer PDF’s beschikbaar. Een overzicht.
De Hiërarchische trefwoorden van Lightroom kun je gebruiken
bij (bijvoorbeeld) het reorganiseren van je trefwoorden. Dit kan zowel met
‘echte’ categorieën als (mogelijk tijdelijke) ‘helper’-trefwoorden als ‘A’, ‘B’
e.d.
Je kunt alleen op een back-up vertrouwen wanneer je weet dat
die goed is. Daarom moet je hem af en toe testen en hier beschrijf ik hoe dat
in een Lightroom situatie kan.
Hoewel ik de term ‘Helpertrefwoord’ al eerder in artikelen
hebt gebruik geef ik hier een gedetailleerde beschrijving over het nut ervan en
over hoe ik ze toepas.
DNG’s kun je maken met zowel Lightroom als DNG converter.
Echter het weer distilleren van de RAW’s vanuit dergelijke DNG’s kan alleen met
DNG converter.
De 1-100 schaal van Lightroom vergeleken met de 0-12 schaal
die Photoshop hanteert.
Voor de mensen die m’n blog volgen en eens een artikel terug
willen zoeken heb ik een index gemaakt met een vergelijkbaar overzicht als dit
maar dan tot aan 2008. Dit overzicht kan hier
gedownload worden.
Net als heel veel andere mensen heb je misschien ook goede voornemens voor het nieuwe jaar?
Voor wat betreft het beheer van je digitale (foto) collectie zou je bijvoorbeeld kunnen overwegen om toch eens die back-up in te regelen waar het tot nog toe nog nooit van gekomen is. Of als je dat al wel hebt ingeregeld, deze af en toe eens te checken.
Of iets te gaan doen met het waarderen van je foto’s (dmv sterren) zodat je later gemakkelijker de juiste foto terug kunt vinden.
Niet te vergeten het toepassen van meta-data(trefwoorden) of virtuele groepen ten behoeve van de organisatie van je collectie of voor de verkoop (Stock). Wellicht heb je zelfs al te veel en moet je daarom een grote schoonmaak houden. Bijvoorbeeld om in-control te blijven over je foto's op internet.
Wanneer je nog geen Digital Asset Management (DAM) applicatie gebruikt dan zou je je daarop kunnen gaan oriënteren. Wordt het een commercieel programma als Lightroom of gebruik je liever een gratis programma als XNview ? Een heel jaar om dit verder uit te zoeken.
Heb je nog oude dia’s dan kun je die natuurlijk gaan scannen maar hetzelfde geldt voor negatieven en of je er een scanner voor aan moet schaffen lees je hier.
Vergeet in ieder geval niet om je camera mee te nemen als je er dit jaar op uit trekt!
Wanneer je foto’s exporteert vanuit Lightroom* dan is 'Kwaliteit' één van
de keuzeopties:
Ondanks dat deze schaal in Lightroom van 0 tot 100 loopt is dit toch geen percentage zoals veel mensen denken!
De onderliggende compressie-algoritme
die Adobe gebruikt in Lightroom is gelijk aan die in Photoshop hoewel het er
daar wel anders uitziet.
In Photoshop wordt namelijk een schaal gehanteerd van 0 tot
en met 12. De verwarring is dan nog niet compleet omdat in Photoshop er nog
een andere schaal wordt gebruikt (Laag, Normaal, Hoog en Maximaal):
Het is interessant is om deze drie verschillende schalen eens naast
elkaar te leggen om te zien waar de overeenkomsten zitten:
We zien dan bijvoorbeeld dat wanneer we in Lightroom een
foto met kwaliteit 93 exporteren dat dit geen enkel verschil maakt ten opzichte
van 100. In beide gevallen wordt dezelfde compressie algoritme toegepast die de
beste export oplevert.
Pas vanaf 92 of lager wordt er een ander algoritme toegepast
en zal het bestand daadwerkelijk anders zijn. Het algoritme wat dan wordt
toegepast komt overeen met 11 in Photoshop en levert een grootte op van 72% ten
opzichte van de hoogste schaal. Of je in Lightroom dan 92, 91 of 90 gebruikt,
dat maakt dus niet uit. De volgende kwaliteitsstap naar beneden wordt pas weer
gemaakt bij 84.
Ook kwaliteit 0 is geen ‘nul’ zoals we ons dat misschien voorstellen.
Hier wordt namelijk hetzelfde algoritme toegepast als bij de kwaliteiten tot en
met 15 en welke een grootte oplevert die 14% betreft van een 100% export (12 in
photoshop of 93-100 in Lightroom).
Bovenstaande tabelletje is hopelijk handig voor de mensen
die wat meer inzicht willen in wat er nu daadwerkelijk gebeurt wanneer je een
foto uit Lightroom exporteert en welke opties daadwerkelijk effect hebben.
Voor de mensen die zich wat meer in deze materie willen
verdiepen kan ik de (Engelstalige) blog van Jeffrey Friedl adviseren over dit
thema. Hij stelt daar ook een Lightroom plug-in beschikbaar waarmee je in één
keer JPG’s kunt genereren met alle verschillende kwaliteitsinstellingen zodat je snel zaken
kunt vergelijken:
Voor de mensen die hun foto’s bij een fotostockbureau willen aanbieden zijn er talloze mogelijkheden maar met Adobe Stock kun je heel laagdrempelig kennismaken met het fenomeen.
Adobe Lightroom (Classic CC) kent tegenwoordig een ingebouwde Adobe stock functie die het nog gemakkelijker maakt om foto’s rechtstreeks vanuit je catalogus ‘te koop’ aan te bieden
op de marktplaats van Adobe.
Voordat dit concreet kan moet je jezelf nog wel
als leverancier van stockfoto’s aanmelden bij Adobe. Dit is even wat ‘gedoe’ maar
op zich goed te doen. Het onderdeel Publicatiebeheer in Lightroom helpt je bovendien
om de stappen te doorlopen:
Dat je een CC abonnement hebt (en dus bij Adobe bekend bent)
is niet voldoende, je moet namelijk een zogenaamde 'Contributor' account hebben.
Misschien dat dit komt doordat het geen oorspronkelijk Adobe product is en dat
Adobe het gekocht heeft van Fotolia, dat weet ik niet.
Je moet vervolgens nog een en ander aan administratie doorlopen
om aangemeld te raken maar gelukkig is dat éénmalig. Zo moet je een kopie van
je identiteitsbewijs uploaden en in de laatste stap van het registratieproces krijg je het
verzoek om een belastingformulier in te vullen. Als ‘individual’ heb je de
keuze uit 3 opties:
Concreet gaat het dan om het W-8 BEN formulier
voor ‘A resident of a country that has a taks treaty with the USA’, de
middelste optie dus.
In de W-8 BEN verklaar je woonachtig en belastingplichtig te
zijn in Nederland. Omdat er een belastingverdrag is tussen Nederland en de
Verenigde Staten voorkom je hiermee dat er dubbel belasting wordt ingehouden op
de (potentiële) omzet die je gaat maken.
Het formulier hoeft overigens niet meteen ingevuld te worden hoewel je er dan wel aan herinnerd zult blijven worden:
Aan de slag!
Wanneer ik een foto heb geïdentificeerd als interessant voor
verkoop dan sleep ik hem op de Adobe Stock publicatie service:
Hieronder zie je dat de foto klaar staat om gepubliceerd te
worden. Onder de lijn in het midden van het scherm zie je alle foto’s die al
gepubliceerd zijn.
Je kunt de foto nu nog bewerken of er trefwoorden aan toevoegen
wanneer je dat wilt. Ben je klaar dan druk je op de knop ‘Publiceren’ rechtsboven:
De foto staat nu nog niet te koop. Je dient nog een aantal
handelingen te doen en Lightroom presenteert je dan ook meteen het menu waarin
dat kan:
Klik je op Nee dan moet je later handmatig nog naar de Adobe
Stock site om dat te doen. Klik je op Ja, dan wordt je daar meteen naar toe
gebracht:
Zoals je ziet zijn vanuit Lightroom een aantal zaken zoals titel
en trefwoord meegekomen. Die wil ik echter aanpassen omdat ik denk dat andere
trefwoorden beter passen voor de verkoop. Namen van personen haal ik er bijvoorbeeld uit. Gelukkig 'synchroniseren' deze wijzigingen niet terug naar Lightroom. De trefwoorden in je catalogus blijven dus ongewijzigd!
Potentiële klanten gebruiken trefwoorden
om foto’s te vinden. Zorg er dus voor dat er voldoende (relevante) trefwoorden aan
de foto mee worden gegeven. Overweeg overigens om dit in het Engels te doen
omdat in feite de hele wereld je markt is en niet alleen Nederland.
Bovendien is Nederlands niet beschikbaar als optie binnen Adobe
Stock als taal voor de trefwoorden.
Op de Photokina van 2016 heb ik gezien dat Adobe stock al
zelfstandig suggesties doet voor trefwoorden aan de hand van het inhoudelijk
beeldmateriaal zelf (dus niet aan de hand van tekst die in de metadata van de
foto beschikbaar is). Deze functionaliteit heb ik echter nog niet kunnen
vinden, waarschijnlijk is dat dus nog in bèta en kunnen we het in de toekomst
verwachten.
Wanneer ik heb aangegeven of er ook herkenbare personen of eigendommen
op staan (nee) kan ik de foto daadwerkelijk indienen voor goedkeuring. Ik druk
dan op de groene knop.
Wanneer je meerdere foto’s hebt voorbereid kun je ze allemaal selecteren en tegelijk indienen. Vanaf dan zijn ze nog steeds niet
te koop voor anderen. Ze worden namelijk eerst nog door Adobe beoordeeld. Dat duurt gemiddeld
een paar dagen.
Je krijgt een notificatie via de mail, in dit voorbeeld ging
dat overigens om een afwijzing:
Mocht je tussentijds nieuwsgierig zijn dan kun je ook altijd
rechtstreeks naar de site (link) of er
naar toe gaan via Lightroom door rechts te klikken op de publicatie
service:
Dan kom je op je profielpagina terecht en daar kun je naar de tab ‘in
beoordelingsfase’. In mijn voorbeeld was die leeg en daarom ga ik naar de tab
‘Geweigerd’. Daar zie je uitgebreidere argumentatie over waarom de foto geweigerd werd:
Blijkbaar wordt de beoordeling machinematig gedaan want mijn
foto heeft weliswaar onscherpe delen maar die heb ik bewust aangebracht. Mijn bedoeling was juist dat het oog naar
het scherpe huisje in het midden zou worden getrokken.
Een menselijke beoordeler zou
dat hebben gezien.
Eenzelfde afwijzing had ik al eens eerder bij een close-up
foto met geringe scherptediepte (de hangsloten aan een brugleuning). Andere redenen voor afwijzing die ik heb gehad zijn:
Weigering Intellectueel Eigendom (de foto’s van
de windmolen, de veerboot naar Ameland en Nemo)
Technische Problemen (de zwart wit foto van
Ezinge)
Belichtingsprobleem (de slak op het blad)
Bij de afwijzing op grond van intellectueel eigendom ontving
ik onderstaande:
"Tijdens onze controle is gebleken dat deze elementen bevat
die worden beschermd door intellectuele-eigendomswetten, zodat we deze niet in
onze verzameling kunnen opnemen. Lees de volgende richtlijnen over
intellectuele-eigendomsrechten:
Beschermde elementen kunnen bepaalde voorwerpen zijn die
worden afgebeeld in een afbeelding, maar ook beschermde termen (zoals namen of
handelsmerken) in de beschrijving, titel en/of trefwoorden van de afbeelding.
Hier volgen enkele voorbeelden van onderwerpen die worden beschermd door
intellectuele-eigendomwetten:
Producten en voorwerpen
Commerciële producten (zoals speelgoed, modeartikelen, elektronische apparaten
en designmeubels) mogen nooit scherp in beeld zijn en/of het hoofdonderwerp van
de inhoud zijn als ze een herkenbaar en kenmerkend uiterlijk (vorm of kleur)
hebben.
Handelsmerk en intellectuele eigendom
We kunnen de weergave van logo's, handelsmerken, bedrijfs- of merknamen (zoals
Apple, Nike, Gucci en BMW) in je afbeeldingen niet accepteren. Dit geldt ook
voor herkenbare verpakkingen of andere productaspecten.
Plaatsen, locaties, monumenten, bezienswaardigheden
Voor locaties waarvoor een toegangsbewijs moet worden gekocht, zoals
dierentuinen, musea of pretparken, gelden vaak beperkingen wat betreft fotograferen.
Voor afbeeldingen is een afstandsverklaring van het eigendomsrecht vereist als
ze unieke locaties met karakteristieke kenmerken op een herkenbare wijze
afbeelden, inclusief maar niet beperkt tot herkenbare percelen, installaties en
dieren.
Sommige monumenten en bezienswaardigheden kunnen niet worden
geaccepteerd, afhankelijk van de locatie, kunstenaar, ouderdom en andere
relevante beperkingen. Het is je eigen verantwoordelijkheid om te achterhalen
of er fotografische beperkingen van toepassing zijn.
Architectuur, gebouwen
Voor moderne architectuur met unieke bouwstructuren is een afstandsverklaring
nodig wanneer ze het hoofdonderwerp van de afbeelding vormen. Afhankelijk van
de situatie zijn stadsgezichten, skylines of close-ups echter mogelijk wel
toegestaan.
Auteursrechtelijk beschermde voorwerpen
Afbeeldingen die kunstwerken, beeldhouwwerken, street art, tekeningen,
illustraties, literatuur, lettertypen of grafische elementen bevatten of eruit
zijn ontsproten, zijn niet aanvaardbaar als het onderwerp niet oorspronkelijk
door jou is gemaakt.
Deze maatregelen zijn in het leven geroepen om jou, onze
bijdrager, maar ook onze klanten en Adobe Stock te beschermen. Verzend in de
toekomst gerust afbeeldingen die deze richtlijnen volgen."
Een optie om protest aan te tekenen tegen deze besluiten heb ik overigens niet
gevonden. Wel heeft Adobe een pagina met alle redenen waarop afbeeldingen geweigerd
kunnen worden: https://www.adobe.com/go/stock-contributor-help_nl
Hoe lang een foto als ‘Rejected’ of ‘Geweigerd’ zichtbaar
zal blijven is niet duidelijk. Je kunt de foto hier (Op de Adobe Stock profiel
pagina) in ieder geval niet verwijderen. Wellicht is dat niet ook nodig omdat
de foto toch niet gepubliceerd gaat worden. De ‘afgewezen’ status van een foto wordt niet terug
gecommuniceerd naar Lightroom, althans de foto wordt 'gewoon' getoond tussen alle
overige foto’s die wel gepubliceerd zijn.
Wanneer je de foto in Lightroom dan
uit de verzameling haalt lijkt het erop dat Lightroom dit ook voor je wilt
regelen bij Adobe Stock:
Wanneer je dan op de knop ‘Publiceren’ klikt wordt de foto weliswaar
uit de verzameling verwijderd maar op Adobe Stock gebeurt vervolgens niets. Wel
krijg je een melding:
Je moet de foto dus nog op de Adobe Stock pagina verwijderen
maar zoals we eerder hebben gezien kan dat helemaal niet bij afgewezen bestanden. Deze functie zal dus alleen werken met foto’s die wel gepubliceerd
zijn. Dit heb ik niet getest maar in ieder geval is er dan wel een verwijderoptie
beschikbaar:
Het is natuurlijk veel leuker wanneer een foto wél door de beoordelingscommissie komt! In
de mail ziet dat er dan als volgt uit:
Op je dashboard pagina kun je dan je inkomsten volgen:
Al je foto's op Adobe Stock zijn voor anderen te vinden via trefwoord zoals hierboven beschreven. Je hebt echter ook een 'portfolio' waar al je foto's bij elkaar staan. Sean McCormac laat zien hoe je die kunt delen met anderen:
Dit is mijn Adobe Stock portfolio: Link NB1: Ik heb de informatie van deze blog ook verwerkt in een
whitepaper die je hier kunt downloaden:
NB2: Adobe heeft tot het eind van het jaar een aanbieding. De eerste 20.000 deelnemers krijgen een jaar gratis het CC fotografie plan bij 300 (goedgekeurde) foto's (link):
NB3: Wanneer je dieper in de wereld van de stockfotografie wilt duiken
dan kan ik je van harte aanbevelen om eens bij Kruwt te gaan kijken. Toevallig schreef
hij een paar dagen geleden ook over Adobe Stock:
In een recent forumgesprek werd ik getriggerd over de mogelijkheden van het DNG formaat om het originele RAW bestand volledig in te
sluiten. De opmerking had betrekking op het weer extraheren van dit originele
bestand uit een DNG bestand (onder het mom van "als je ergens iets in stopt wil je het er tenslotte ook weer uit kunnen halen").
Lightroom lijkt hier geen optie voor te hebben
hoewel je er wel DNG’s mee kunt genereren, ook inclusief het insluiten van het
originele RAW bestand. Voor het extraheren van het originele bestand uit een dergelijke DNG heb je dus additionele software nodig zoals de DNG converter van Adobe.
De gratis DNG converter van Adobe heeft deze optie namelijk wel,
althans versie 10.4.0.976 die ik in augustus 2018 installeerde:
Helemaal onderin het startscherm is de knop ‘Extraheren’ te
vinden. Wanneer je die aanklikt kun je een map met bronbestanden selecteren plus een map waar je de ingesloten RAW bestanden naar toe wilt uitpakken. Je kunt dus met meerdere bestanden tegelijk doen:
Veel opties kent dit scherm niet. Selecteer de gewenste
mappen en klik op ‘Extraheren’:
Er volgt netjes een bevestiging wanneer het proces is
afgesloten en inderdaad zijn er NEF bestanden gegenereerd (In mijn situatie
betreffen het Nikon RAW bestanden).
Belangrijk om te weten is dat dit natuurlijk alleen werkt
wanneer het originele RAW bestand ook daadwerkelijk in de DNG ingesloten is.
Omdat het bestand daar veel groter van wordt zullen de meeste mensen hier overigens niet standaard voor kiezen. Het DNG formaat slaat de fotografische RAW informatie tenslotte al
RAW op waardoor het enigszins dubbel zou zijn.
Toch kiezen bepaalde fotografen
ervoor om het oorspronkelijke RAW bestand in te sluiten, bijvoorbeeld
omdat ze niet op één paard willen gokken.
Het DNG formaat is weliswaar open
gedocumenteerd en kent veel voordelen ten opzichte van de proprietary RAW
formaten maar wellicht blijkt in de toekomst dat het toch nadelen heeft. Op
deze manier kun je dus de stap terug maken mocht dat nodig zijn zonder nu concessies te doen aan het beheer van je bestanden met de voordelen van DNG.
Zou je de RAW
bestanden in een separate structuur onderbrengen dan brengt dit veel extra
beheerlast met zich mee. Dit nadeel heb je dus niet wanneer je het bestand integreert in de DNG.
Terug naar m'n test. Op het oog komen de bestanden overeen:
Het origineel is 52,3 MB
De Geëxtraheerde versie is ook 52,3 MB
Om de bestanden toch wat beter met elkaar te vergelijken heb
ik Nikon’s ViewNX-i geïnstalleerd. Deze applicatie blijkt met beide RAW versies
prima overweg te kunnen, zowel het originele NEF als het uit de DNG
geëxtraheerde versie.
Om helemaal zeker te zijn dat de geëxtraheerde versie van
het bestand overeenkomt met het origineel heb ik de hashwaardes berekend en die
komen ook overeen:
Conclusie:
Mijn conclusie is dan ook dat beide bestanden identiek zijn.
Daarmee is het opslaan van het originele RAW bestand binnen de DNG ‘container’
dus een bruikbare optie. Je kunt ze eenvoudig opnemen in de DNG met behulp van
Lightroom of de (gratis) DNG converter. Wanneer je ze weer wilt extraheren kun
je daar (zonder kosten) de DNG converter van Adobe voor gebruiken en het kan
met veel bestanden tegelijk.
Per 30 augustus 2018 is Media Pro niet meer te koop.
Phase One biedt vooralsnog ondersteuning voor de huidige besturingssystemen waarop Media Pro draait maar er worden geen nieuwe functionaliteiten meer ontwikkeld. Dit laatste is overigens niet nieuw, er wordt namelijk al jaren niet meer serieus aan Media Pro ontwikkeld en dat is volgens mij dan ook de voornaamste reden dat de gebruikers massaal zijn overgestapt naar andere programma’s als Lightroom, ON1 en DxO.
Daarmee is het dan ook weer min-of-meer logisch dat Phase One ermee stopt.
PhaseOne heeft een aantal ideeën uit Media Pro verwerkt in hun eigen beeldbewerker, Capture One, en ik heb achteraf het idee dat het hen vanaf het begin af aan hierom te doen is geweest. Plus de klantengroep van Media Pro wellicht.
Phase One heeft de aankondiging van het stoppen met Media Pro hier gedaan en er staat ook een handleiding bij over hoe je een Media Pro catalogus kunt overhevelen naar Capture One. Mijn (inmiddels gedateerde) mening over de geschiktheid van Capture One als fotobeheerapplicatie beschreef ik hier. Mochten er nog mensen zijn die willen overstappen naar Lightroom dan hebben die wellicht nog iets aan mijn ervaringen (link).
Niet lang nadat ik was begonnen met digitale fotografie maakte ik kennis met Media Pro toen het nog iView Media Pro heette (uitgekomen in 1994).
In juli 2006 werd het door Microsoft overgenomen en hernoemd naar Expression Media.
In mei 2010 nam Phase One het stokje over en doopte het weer om tot Media Pro (blogartikel).
Heel veel fotografen werkten toen met i-view Media Pro omdat het z'n tijd ver vooruit was op de concurrentie:
Het was snel
Zoeken over meerdere catalogi tegelijk
Ondersteuning voor heel veel bestandsformaten waardoor je er niet alleen foto's mee kon beheren maar ook je office documenten
Ondersteuning voor DNG
Listview en goede export mogelijkheden
Multi platform
In de loop van de tijd werd de concurrentie sterker en kwam er geen nieuwe functionaliteit meer bij waarmee de concurrentie op afstand kon worden gehouden. Sterker, die werd kleiner. Veel wensen bleven open staan en zelfs echte issues werden niet opgelost.
Toen Microsoft het pakket overnam was dan de hoop ook groot dat er met de komst van zo'n kapitaalkrachtige eigenaar, de ontwikkeling voortvarend ter hand zou worden genomen. Dit bleek echter ijdele hoop. Het voornaamste dat Microsoft heeft gedaan (naast het wijzigen van de naam) is het programma geschikt houden voor de nieuwe besturingssystemen. Echte functionaliteiten kwamen er niet bij. Toen al stond ik in dubio om over te stappen naar een andere fotobeheerapplicatie maar daar bleek nog heel wat bij te komen kijken.
Toen kwam echter Phase One in beeld, ik weet nog hoe enthousiast ik was! Als 'echt' fotobedrijf zou Phase One zeker de ontwikkeling weer serieus ter hand nemen. En ik was niet de enige met deze hoop, de fora bruisten weer. Er waren nog altijd erg veel gebruikers die het pakket gebruikten en naar mijn idee was het toen nog zeker niet te laat voor het Media Pro.
Weliswaar heeft Phase One meer voor Media Pro gedaan dan Microsoft maar uiteindelijk waren de ontwikkelingen toch te marginaal om het verschil te kunnen (blijven) maken. Ook ik ben overgestapt (naar Lightroom, link) en met mij velen.
Dat het niet langer uit kon om het pakket te blijven ondersteunen en te ontwikkelen verbaast me dan ook niet maar het blijft jammer dat het veld van fotobeheerapplicaties zich weer verkleint (eerder vertrok Apple al van het strijdveld met Aperture). Mijn beeld dat de desktop DAM aan het uitsterven is wordt hiermee feitelijk bevestigd (link) maar het blijft jammer.
Mijn (professionele) ervaring in digitaal document beheer en fotografie combineer ik in periodieke artikelen op deze plaats. Ik behandel dus voornamelijk onderwerpen die gerelateerd zijn aan het beheer van digitale foto's en de workflow die daarbij komt kijken.
Posts
