Lightroom specifieke eigenschappen voor HDR en Panorama

Achtergrond

Sinds versie 6 van Lightroom of CC 2015 kun je HDR’s en Panorama’s genereren van een set andere foto’s. Die moeten dan natuurlijk wel met die bedoeling gemaakt zijn.

Een panorama maak je met een horizontale of verticale reeks foto’s. Lightroom laat die dan ‘samensmelten’ tot één samengestelde, langgerekte foto, de panorama. Daarvoor dienen de foto’s uit de reeks elkaar wel gedeeltelijk te overlappen en qua belichting niet teveel van elkaar te verschillen.

HDR (High Dynamic Range) zijn foto’s met een veel groter dynamisch bereik dan normaal.  Bij HDR worden foto’s samengevoegd van hetzelfde onderwerp maar met verschillende belichtingen. De belichtingsmeter van de camera geeft bijvoorbeeld een belichting aan van 1/500. Dan maak je daarnaast nog een foto met 1/125 en een met 1/2000. Je hebt dan een reeks opnames met respectievelijk 0, +2 en -2 stops belichting (een normaal belichte foto, een overbelichte foto en een onderbelichte foto).  Vaak hoef je dit niet eens handmatig te doen omdat de camera er een optie voor heeft (Bracketing). Het idee is dat de overbelichte foto detaillering in de schaduwen bevat die de normaal belichte foto niet bevat. De onderbelichte foto bevat detaillering in de hoge lichten die de normale foto niet heeft. Wanneer je ze dan samenvoegt heb je alle detaillering tot je beschikking, daar waar je normale foto ‘dichtgelopen’ schaduwen zou hebben gehad en ‘uitgevreten’ lichte partijen.

Van belang bij HDR is wel dat camera niet te veel verschuift tussen de verschillende afzonderlijke opnames. Bovengenoemde bracketing optie is dan handig omdat je dan de hele serie foto’s kunt maken zonder je oog van de zoeker te halen. Met bracketing kun je een HDR reeks dan ook vaak uit de hand maken. Wanneer je de instellingen telkens handmatig moet wijzigen zul je over het algemeen wel een statief nodig hebben.

Nieuwe foto!

Bij zowel HDR als Panorama genereert je dus een nieuwe foto. Een DNG bestand dat nog niet eerder bestond. Je begon met bijvoorbeeld 3 foto’s en nadat je ze samenvoegt (met bijvoorbeeld Lightroom maar er zijn talloze andere mogelijkheden) heb je er een vierde bij. Het is dus niet zo dat de foto’s ‘echt’ worden samengevoegd, de afzonderlijke foto’s blijven als zodanig bestaan en er komen dus alleen nieuwe bij; de HDR’s en Panorama’s.

Nu heb je, voordat je een HDR of Panorama gaat genereren, wellicht al bewerkingen toegepast op één of meerdere ‘bron’foto’s. Dan is het de vraag wat daarvan mee zal komen naar de HDR of Panorama die (mede) met deze foto tot stand is gekomen. Het korte antwoord is dat zeker niet alles meekomt. Daar zijn verschillende redenen voor en die variëren per situatie. Jeffrey Friedl, maker van veel Lighroom plugins (link) heeft één en ander uitgezocht Ik heb zijn bevindingen aangevuld met mijn eigen screenshots:

 

HDR

Veel mensen vragen zich af hoeveel foto’s er nodig zijn in een serie (bracket) voor een HDR samenvoeging. Volgens de ontwikkelaars van Adobe heb je aan twee belichtingen voldoende mits die drie stops of minder uit elkaar liggen (-1,5 stop en + 1,5 stop). Is de afstand groter dan heb je meer opnames (belichtingen) nodig. De richtlijn is:

• van -1.5 tot 1.5 = 2 opnames
• van -3.0 tot 3.0 = 3 opnames
• van -4.5 tot 4.5 = 4 opnames
• van -6.0 tot 6.0 = 5 opnames

HDR en Panorama ontwikkelinstellingen

De ontwikkelinstellingen worden niet altijd op dezelfde manier overgenomen tussen de foto’s in een HDR of Panorama reeks:

Bij een panorama worden er geometrische veranderingen toegepast op het eindresultaat. Daarom worden de geometrische instellingen van de foto’s die de panorama vormen zoals lens correcties en transformaties (upright) niet meegenomen in het eindresultaat (Behalve ‘rand verwijderen’ in het penseelgereedschap).

Bij HDR wordt het dynamisch bereik groter gemaakt dan de oorspronkelijke opnames en daarom worden de primaire instellingen die daar invloed op uitoefenen (zoals belichting, contrast, hooglichten, schaduwen, witte tinten en zwarte tinten) niet overgenomen van de ‘bronfoto’s’ naar het HDR resultaat. De instellingen die niet over worden genomen (ze worden gereset) vanuit de bronfoto’s (bij zowel HDR als Panorama’s ) zijn:

• Lokale correcties
• Rode ogen
• Upright (transformatie)
• Uitsnijbedekking (Crop)

Instellingen die (op genoemde uitzonderingen na) wel meekomen vanuit de bronfoto’s zijn:

• Basis paneel (behalve de primaire instellingen voor HDR zoals hierboven genoemd)
• Kleurtintcurve paneel (HDR niet, Panorama wel)
• HSL/Kleur/Zwart-wit paneel
• Gesplitste tinten paneel
• Details paneel
• Lenscorrecties paneel (HDR wel, Panorama alleen ‘rand verwijderen’)
• Effecten paneel
• Camerakalibratie paneel (behalve procesversie, die moet altijd de recentste zijn voor HDR)
• Vlekken verwijderen tool (alleen voor panorama’s)