Foto’s organiseren in folders of niet? Deel 2

Recent heb ik bovenstaande (retorische) vraag gepost op Twitter over deel 1 van dit onderwerp en toen ik daarop onverwacht toch een antwoord kreeg was dat de trigger voor mij om een tweede deel te maken. 

Daarom vandaag twee praktijksituaties waarin het me niet zou hebben geholpen wanneer ik mijn foto’s alleen met behulp van folders zou hebben georganiseerd.

Casus 1: Jubileum

Voor een jubileum van een familielid had ik de foto’s nodig van diverse gebeurtenissen en mijlpalen in de afgelopen decennia. Terugkijkend besef ik (pas) welke situaties ik daar concreet voor wil gebruiken. De structuur die ik destijds gebruikte om mijn foto’s in onder te brengen bood echter geen soelaas. Ik had geen rekening gehouden met mijn huidige behoefte. Bij gebrek aan een glazen bol kon dat natuurlijk ook niet.

Ik had bijvoorbeeld een foto in gedachten van de betreffende persoon aan het waterskiën in Oostenrijk. Mijn foto’s waren georganiseerd in folders in het stramien Foto’s/Vakanties/Jaartal/Land.

Nu gingen we in die periode vaak naar Oostenrijk. Om de betreffende foto te vinden zou ik van verschillende jaren door alle foto’s moeten bladeren om de gewenste foto te vinden.

Echter nu ik mijn foto’s tegenwoordig beheer in een DAM (Digital Asset Management) kon ik de betreffende foto vrij snel vinden. Namelijk met behulp van een zoekopdracht: naam persoon + Oostenrijk + waterski

Dat gaf een stuk of 20 resultaten waaruit ik de gewenste foto er in een oogopslag uit kon pikken. Het opstarten van de computer duurde langer dan om deze foto te vinden.

Casus 2: Afscheid groep 8

Hoewel mijn kinderen al een paar jaar van de basisschool af waren werd ik toch door de school gevraagd of ik nog foto’s had van kinderen die nu in groep 8 zitten en binnenkort gaan ‘afzwaaien’. Daar wordt traditiegetrouw jaarlijks een fotoboek voor gemaakt en omdat mijn kinderen op deze school hebben gezeten was het idee dat ik wel foto’s zou hebben van evenementen waar ook kinderen op voorkomen die nu nog op school zitten.

Door de foto’s bladeren was voor mij geen optie omdat het om vele duizenden foto’s gaat en ik bovendien niet weet welke kinderen momenteel in groep 8 zitten.

De oplossing was dat een ouder mij een scan deed toekomen van de recentste klassenfoto’s plus een lijstje met alle namen van de kinderen die erop staan.

Deze foto heb ik ondergebracht in mijn fotobeheerapplicatie (Mijn DAM is tegenwoordig Lightroom, daarvoor was dit Expression Media). Daar heb ik vervolgens alle gezichten ‘getagd’ met de namen die mee waren gestuurd met de klassenfoto. 

De gezichtsherkenning van het programma deed vervolgens het echte werk. Die herkende alle foto’s in mijn catalogus waar dezelfde kinderen nog meer op stonden.

Tenslotte kon ik alle foto’s van ieder afzonderlijk kind groeperen, daar een webalbum van maken en die delen met de ouders die zich bezighouden met het samenstellen van het fotoboek. Zij konden de gewenste foto’s zelf downloaden en gebruiken voor het maken van een afscheidsboek. Uit ervaring weet ik dat dit nog het meeste werk is.

Mijn aandeel bleef ditmaal beperkt tot een uurtje werk. Dit was echter alleen mogelijk met behulp van een fotobeheerapplicatie (DAM) en was niet mogelijk geweest wanneer ik alleen had kunnen terugvallen op een folderstructuur.

Conclusie:

Er zijn nog talloze voorbeelden te noemen die illustreren waarom het beter is om je foto’s te organiseren met behulp van een DAM in plaats van alleen te vertrouwen op je geheugen en een degelijke folderstructuur. Versta me niet verkeerd; een degelijke folderstructuur is uiteraard nodig maar het is niet voldoende.

Lightroom Spiekbrief (vervolg)

Vier jaar geleden schreef ik "Eigenlijk heb je helemaal geen spiekbrief nodig voor de sneltoetsen van Lightroom." 

Het idee was; je hoeft alleen maar Ctrl / (Win) of COMMAND / (Mac) te onthouden, de ‘moeder sneltoets’ zeg maar. 
Die geeft aan de hand van de context (de module waar je bent) alle beschikbare sneltoetscommando's weer. 

Het schermafdruk hierboven geeft de sneltoetsen weer van de Bibliotheek module van Lightroom (Classic). 

Hoewel de argumenten die ik toen noemde nog steeds gelden kwam ik er kortgeleden achter dat je op deze manier toch niet ALLE commando's ziet!

Bijvoorbeeld F5, F6, F7, en F8 ontbreken, evenals Ctrl-0, 1, 2, 3, 4, 5, en Ctrl-Shift-0, 1, 2, 3, 4. Best nog wel veel dus... 

Een lijst met alle commando’s biedt in bepaalde situaties waarschijnlijk toch nog wel toegevoegde waarde ook al is het maar tijdelijk. Veel gebruikte sneltoetsen leer je namelijk vanzelf uit het hoofd.

Ben je geïnteresseerd in een spiekbrief dan kan ik die van de Lightroom Queen aanbevelen:

-->

https://www.lightroomqueen.com/keyboard-shortcuts/

-->

Lightroom Exit Strategie 2 - De ON1 migration tool aan de tand gevoeld

In December 2017 schreef ik het eerste deel over een Exit Strategie omdat ik vond (en vind) dat je die moet hebben als je met een bepaald ecosysteem werkt. Je wilt daar weer uit kunnen wanneer het moment daar is.

Uiteraard kun je altijd gebruik gaan maken van een ander programma om je foto’s mee te gaan beheren. Je foto’s zitten tenslotte niet echt ‘in’ Lightroom of ON1. Je organisatie (trefwoorden, collecties e.d.), je workflow en je bewerkingen zitten allemaal opgeborgen in de database van het programma dat je gebruikt. Zoals ik destijds schreef zijn er verschillende manieren om de informatie over te hevelen van het oude programma naar het nieuwe. De grootste uitdaging zit hem echter in de bewerkingen die je op je foto’s hebt aangebracht. Daar is hoogstwaarschijnlijk erg veel tijd in gaan zitten (zo niet, dan kun je vrij snel over naar een ander programma) en dat wil je niet allemaal kwijt zijn.

Ik beschreef dat je natuurlijk altijd een hoge resolutie export kunt maken van je foto’s met alle bewerkingen ‘ingebakken’ maar dat heeft belangrijke nadelen zoals dat je opslag enorm toeneemt en je opeens allerhande dubbele bestanden moet gaan beheren. Bovendien is het resultaat niet meer aan te passen.

Dit alles heeft te maken met een beperking van Non-destructieve editors, hoewel die vrijwel alleen voordelen hebben (lees ook deze of deze blog over PIE ware). Vrijwel alle RAW converters zijn namelijk Non destructief omdat ze het originele RAW bestand niet ‘aanraken’. De bewerkingen worden als instructies in de database opgeslagen. Wanneer je de foto dan opent dan worden die instructies eerst toegepast voordat de foto wordt getoond.

Je begrijpt al dat dit lastig is met de migratie van de ene fotobeheerprogramma naar een andere. De genoemde instructies zijn niet compatible dus het nieuwe programma begrijpt ze niet.

Nu heeft ON1 een veelbelovende ingang gevonden om die instructies (althans wanneer je met Lightroom werkte) te reconstrueren met behulp van AI (Artificiële intelligentie)!

De diverse filmpjes die ik erover heb gezien en de artikelen die ik erover heb gelezen zijn indrukwekkend maar toch wil ik graag weten wat ON1 kan doen met een echt representatieve praktijksituatie. Waar loopt het programma tegenaan en met hoeveel tijd moet je rekening houden?

Conclusie:

Helaas is het algoritme nog niet volwassen genoeg om bruikbaar te zijn. Daarnaast is het programma nog erg instabiel. Dit maakt ON1 Photo Raw nog niet het gedroomde alternatief voor Lightroom maar de ontwikkelingen lijken veelbelovend. Wat meer concurrentie voor Adobe is alleen maar goed en op termijn lijkt een goede exit strategie dus daadwerkelijk mogelijk.

Onderzoek:

Ik heb uiteraard verschillen gemerkt in de mogelijkheden en het gebruik van ON1 Photo Raw 2019 (zoals het programma voluit heet) maar daar ga ik deze blog niet nader op in. De focus ligt helemaal op het overbrengen van mijn Lightroom bewerkingen naar ON1 zoals op hun site wordt aangegeven:

Voor deze test maak ik eerst een min-of-meer representatieve catalogus van m’n eigen Master catalogus. Inclusief foto’s is die namelijk te groot om op een externe SSD kwijt te kunnen en ik wil deze test niet op mijn hoofdcomputer uitvoeren. Ik maak dus een selectie van NEF, RAF, DNG’s (Originelen) en JPG, PSD en TIFF’s (derivatieven), met en zonder Virtuele kopieën, met en zonder bewerkingen. Deze catalogus bevat zo'n 10.000 foto’s.

Ik laat de details van mijn testopstelling hier achterwege maar uiteraard deel ik die graag met mensen die zich hier wat verder in willen verdiepen, ik heb alles namelijk wel gedocumenteerd.

Allereerst de stappen die moeten worden doorlopen:

• Download ON1 Photo RAW 2019.2 (30 dagen trial). Je hoeft alleen je e-mail-adres op te geven en het land waarin je woont, daarna start de download automatisch. Daarna kun je het bestand dubbelklikken om het te installeren.
  
• Er is ook een video die de overgang van Lightroom naar ON1 uitlegt: 
  
• Tijdens de installatie wordt er een plug-in geïnstalleerd in Lightroom die je straks nodig hebt voor de migratie: 
  
• De ‘Migrationtool’ waarover wordt gesproken op de ON1 website is overigens niet meer dan een pagina met (Engelstalige) gedetailleerde instructies: https://on1help.zendesk.com/hc/en-us/articles/360018410051. De ‘echte’ migrationtool is ingebouwd in ON1 Photo RAW gecombineerd met de plugin die zich in Lightroom genesteld heeft.

• Open Lightroom en ga naar Bestand/Plug-inopties/Migrate Catalog to ON1 Photo 
  

Wanneer je deze optie aanklikt opent een dialoogscherm.

Op de site van On1 spreekt men over Path1 en Path2 maar die termen zie je in de tooling nergens terugkomen. In plaats daarvan 4 tabbladen, Intro, Prepare, Settings en Copies.

Intro

Hier worden de stappen beschreven en kun je doorklikken naar meer details (Learn more)

Prepare

Ook onder deze tab gebeurt er nog niets behalve dat er nog wat aanvullende informatie wordt getoond.

Settings

Alle organisatie en bewerkingen die in LR zijn gedaan worden overgenomen. Dit komt overeen met wat op de site van ON1 met Path1 wordt bedoeld.

Beide opties aangevinkt, dit is namelijk waar het in deze test om gaat!

Copies
Hiermee wordt alleen de folderstructuur overgenomen. Dit komt overeen met wat op de site als Path2 wordt beschreven.

De optie met ‘Copies’ is weliswaar sneller dan de optie onder ‘Settings’ maar eigenlijk is dit alleen interessant wanneer je geen non-destructieve bewerkingen hebt. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je foto’s niet bewerkt of wanneer je dit altijd met een pixel editor (zoals photoshop) doet.

Deze optie creëert kopieën van foto’s met de ontwikkelinstellingen (adjustments) als het ware ‘ingebakken’. Deze komen in dezelfde folder terecht als de originele foto’s. Deze optie om te migreren vanuit LR bestond al langere tijd en daar ga ik in deze blog niet verder op in

Concrete bevindingen:

De export vanuit Lightroom (ca 10.000 foto’s) duurt 3,5 uur

Het aantal foto’s dat wordt geëxporteerd (4919) komt NIET overeen met het aantal foto’s in de catalogus (9826). Dit verschil is niet te verklaren uit virtuele kopieën (110). Er ontbreken ook geen foto’s. In ON1 is het aantal ‘binnengekomen’ foto’s niet zien. Het is dus niet duidelijk of dit ze allemaal zijn. Nader onderzoek is nodig.

Wanneer Lightroom klaar is met exporteren start ON1 automatisch op. Er zijn dan ‘Cataloged Folders’ beschikbaar waarin de foto’s staan die vanuit Lightroom ‘binnen’ zijn gekomen. Die zijn echter dan nog niet klaar, ze moeten eerst nog geprocessed worden (geconverteerd):

Het programma is niet erg stabiel in het verwerken van deze hoeveelheid foto’s. Op een gegeven moment reageert hij nergens meer op en moet hij geforceerd herstart worden. Pas daarna wordt ook de status (zoals hierboven te zien) zichtbaar. Het programma is enkele tientallen malen ‘onverwacht gestopt’:

Telkens wel een melding gedaan zodat ON1 hopelijk iets kan doen met de informatie om het programma stabieler te maken. Na drie dagen staat de status op 80%.

Zolang ON1 bezig is met de conversie zie je een klein LR ‘badge’ rechtsonder in de hoek van de foto staan (alleen in thumbnail view):

Deze badge verdwijnt zodra ON1 de betreffende foto heeft verwerkt.

Hoewel ik Lightroom in het Nederlands gebruik is ON1 alleen in het Engels, dit is volgens mij niet in te stellen.

De ‘Virtuele kopieën’ in Lightroom worden ‘Versions’ in ON1 Photo Raw. Dit gaat goed bij alle steekproeven die ik heb genomen. Vreemd is dat ON1 veel meer bestanden creëert dan verwacht:

In Lightroom is er 1 origineel en 1 virtuele kopie:

In Finder wordt naast het origineel alleen een tijdelijk ON1 bestand getoond:

in ON1 worden echter naast het origineel opeens 8 ‘versions’ getoond:

Waar deze vandaan komen of waar ze voor nodig zijn is niet duidelijk.

Trefwoorden (Keywords)
Wat bij de conversie verder opviel is dat de trefwoorden bij alle steekproeven identiek overkwamen. De hiërarchie zoals in Lightroom ontbrak maar dat was verwacht. Pas in de mei editie van ON1 Photo Raw worden Hiërarchische trefwoorden ondersteund. Of ze vanaf dat moment ook goed meekomen vanuit Lightroom is dan natuurlijk nog wel de vraag.

Copyright, Caption, Sterwaardering e.d. komen allemaal mee zoals in Lightroom.

GPS
Een opvallende afwezige bleek de GPS (locatie) informatie. ON1 heeft daar wel een veld voor maar die wordt niet gevuld met de informatie die hetzelfde veld in Lightroom heeft.

AI Algoritme voor het reconstrueren van de bewerkingen
Hier was het me in de test primair om te doen maar zoals ik al aan het begin schreef is dit algoritme nog niet uitgekristalliseerd. 

Hieronder enkele concrete voorbeelden. Die heb ik niet hoeven zoeken, ze deden zich vrijwel meteen voor. Het lijkt erop dat ON1 Photo Raw vooral moeite heeft met lokale bewerkingen.

Voorbeeld 1 - lucht

Dit is de foto zoals ON1 die liet zien voordat deze ‘verwerkt’ was (toen de LR 'badge' nog zichtbaar was). Het betreft dus de preview / voorvertoning zoals die in het RAW bestand ingekapseld was. 

Dit was hoe ik de foto bewerkt had in Lightroom. Horizon rechtgezet, belichting en contrast in de lucht aangepast.

En dit is wat ON1 er van heeft gemaakt.

Voorbeeld 2 – Crop en achtergrond blurren

Uitsnede in Lightroom waarbij ik de achtergrond nog wat zachter heb gemaakt.

ON1 neemt de Crop goed over maar de achtergrond komt er heel vreemd uit te zien. Ook nu weer heeft ON1 meerdere (8 stuks) versions aangemaakt zonder dat duidelijk is waarom. In Lightroom was er 1 virtuele kopie naast het origineel.

Voorbeeld 3 – Zwart/wit omzetting

Dit betrof een min-of-meer recht-toe-recht-aan zwart/wit omzetting: 

De zwart/wit omzetting in Lightroom. 

In ON1 ziet het resultaat er weliswaar iets anders uit maar voor het eerst is het wel echt bruikbaar. Ook hier heeft ON1 vijf versions meer dan virtuele kopieën in Lightroom.

Voorbeeld 4 – geretoucheerd in Photoshop

Dit betrof een foto waarbij ik in Photoshop een takje weg had geretoucheerd. Het resultaat is als TIF opgeslagen en in Lightroom ondergebracht.

Dit maakt het AI algoritme van ON1 Photo Raw ervan.

Voorbeeld 5 – Lightroom Panorama

Dit is een Panorama die in Lightroom is gemaakt uit een aantal RAW bestanden. Het resultaat is een nieuw DNG bestand.

Dezelfde foto is in ON1 helemaal niet herkenbaar meer.

Voorbeeld 6 – Waddenlandschap (lucht)

Op zich een vrij recht-toe-recht-aan bewerking, de lucht is licht aangepast.

Dit maakt het AI algoritme van ON1 Photo Raw ervan. 

De voorbeelde spreken, denk ik, voor zich. Vandaar ook mijn conclusie dat het AI algoritme van ON1 voor het converteren van Lightroom bewerkingen naar ON1 bewerkingen nog niet volwassen genoeg is.

Desondanks is het wel een hele interessante ontwikkeling om te blijven volgen!

Wees je eigen jury

Gisteren bij de bekendmaking van de World Press Photo van het jaar moest ik denken aan de manier waarop die geselecteerd moet zijn. Dit jaar waren er 78.801 inzendingen en dat is heel wat meer dan het aantal foto’s waarmee ik thuis kom na een opdracht of vakantie. 

In dit geval moesten meerdere mensen (dit jaar 4738) al die duizenden foto’s door en de ene foto hoger of lager waarderen dan de andere totdat de beste foto’s kwamen bovendrijven.

Als eerste helpt het natuurlijk om categorieën te hanteren om de verschillende foto’s van elkaar te onderscheiden zoals portretten, natuur en sport. Een fotobeheerprogramma kent daar vaak verschillende manieren voor zodat je hiervoor geen folders hoeft te gebruiken. Dit is namelijk ongewenst vanuit meerdere perspectieven. Zo is het rondpompen van bestanden een crime voor je back-up strategie maar belangrijker nog; een foto kan maar in één map staan. In werkelijkheid komt een foto vaak voor in meerdere categorieën. Dat lukt dus niet met mappen tenzij je kopieën maakt en dat is nog ongewenster dan het rondpompen van bestanden. Hier schreef ik eerder al eens over (link).

De rangschikking binnen zo’n categorie gebeurt meestal met behulp van een sterwaarderingssysteem waarin 0 of 1 ster de laagste waardering is en 5 de hoogste. Wanneer je met een paar duizend mensen de beste foto probeert te vinden is het natuurlijk belangrijk om dezelfde criteria te gebruiken voor deze waardering. Wanneer is het nu 2 sterren en wanneer 3? Echter geldt dit net zo goed wanneer je de enige bent die door al je (vakantie)foto’s worstelt. Ook dan kan het helpen om een checklist te hebben waaraan je toetst. De criteria bepaal je natuurlijk zelf, ter illustratie hieronder de (huidige…) mijne:

Toch is het nog steeds lastig

Ook wanneer je zo’n checklist uitprint en naast je monitor legt blijft het lastig. De mens is namelijk vrij slecht in zaken in absolute zin inschatten (is deze 2 of 3 sterren?). 

Echter is de mens juist weer heel goed in ze relatief tegen elkaar af te zetten (is deze beter dan de ander?). Hier kun je dan ook goed gebruik van maken.

Een methode die ikzelf steeds vaker gebruik is te beginnen met de hele set nieuwe foto’s. Ik beoordeel dan of ik de foto wil houden of niet. Concreet krijgen de foto’s dan 1 ster (keepers) of een X (die gooi ik later dan in één keer weg). Dat gaat echt heel snel.

In de volgende stap selecteer ik alle nieuwe foto’s met 1 ster en doe dan hetzelfde. Ik stel me dan de vraag: wil ik deze foto alleen houden vanwege de emotionele waarde / ‘voor het geval dat’ of is het een foto die ik daadwerkelijk zou willen gebruiken? Bijvoorbeeld om te delen met anderen (Facebook, fotoalbum, whatsapp groep, etc). Die foto’s krijgen dan 2 sterren. Ook dit gaat vrij snel, in het geval van twijfel geef ik altijd twee sterren.

Doordat de foto’s naast elkaar staan kun je vrij snel ‘switchen’ tussen de ene opname uit een shoot en een andere. Over het algemeen kun je dan vrij snel beoordelen welke van de 2 (of meer) beter is dan de andere. De meeste fotobeheerprogramma’s hebben daar zelfs een speciale vergelijkingsmogelijkheid voor. Daar kom ik later nog even op terug.

Deze stappen herhaal ik totdat ik geen verschil meer zie. Ik forceer dus geen keuze totdat ik bij 5 sterren uitkom! Het komt zelfs vaak genoeg voor dat ik na een shoot alleen maar 1 en 2 sterren foto’s heb (en rejects natuurlijk). Dit is mijn huidige verdeling:

De verhouding is ruwweg 1 op 10, geïnspireerd op het Piramidesysteem van Peter Krogh. Hierover schreef ik al eens op deze blog (eerste keer en de tweede keer).

Vergelijkingsopties

Fotobeheerprogramma’s als Lightroom hebben een mogelijkheid waarmee je foto’s nog beter met elkaar kunt vergelijken. In Lightroom heeft dit ‘Vergelijkingsweergave’, je vergelijkt dan twee foto’s met elkaar. Wanneer je bijvoorbeeld inzoomt op de ene foto dan zoom je automatisch ook in op de foto waarmee je vergelijkt (om de scherpte te beoordelen bijvoorbeeld).

Bij een grotere reeks foto’s die erg op elkaar lijken kun je zelfs één foto ‘vastzetten’ en dan in het tweede scherm telkens een nieuwe foto uit de reeks er naast zetten. Wanneer die dan beter is dan het vergelijkingsmateriaal dan ‘promoveer’ je die foto tot ‘Eerste keuze’ (zo heet dit in Lightroom) en ga je vervolgens verder met de rest. Kom je nog een betere foto tegen dan bombardeer je die tot ‘Eerste keuze’. De winnaar van dit traject krijgt dan de hoogste sterwaardering zodat je deze handelingen later niet nog eens over hoeft te doen.