Echt of niet?

Met de moderne Photoshop technieken kun je je vrijwel altijd afvragen of een foto wel echt is. Natuurlijk speelt deze vraag een grotere rol bij nieuwsfoto’s en forensisch onderzoek dan bij creatief gebruik.


Manipulatie bij nieuwsfoto’s is bijna van alle tijd en nog niet zo lang geleden was het onderwerp weer even actueel toen Defensiefotograaf Sjoerd Hilckmann een prijs won bij de Zilveren Camera met deze foto:

Zoals je ziet betreft het puur een esthetische kwestie en is het maar de vraag of de nieuwswaarde beïnvloed is. Toch is het een hot item in de nieuws wereld want waar het om gaat is natuurlijk waar je de grens trekt (kijk evt. verder op deze opiniepagina met meer voorbeelden of lees het zojuist uitgekomen boek ‘Kijken zonder zien’ van Gie van den Berghe, ISBN 9789028962521.

Als je in de gelegenheid bent moet je zeker ook even het artikel ‘Meekijken’ in De Volkskrant van vandaag inzien (pag 22/23).

De vraag of een foto origineel is of niet is bij forensisch- en verzeeringsonderzoek echter wel relevant. Wanneer iemand veroordeeld wordt op basis van een foto dan wil je er wel zeker van zijn dat het geen in elkaar geknutselde montage betreft.


Verschillende leveranciers hebben een antwoord proberen te geven op deze behoefte:

·       Nikon heeft zijn ‘Image Authentication Software’. Daarmee kan aangetoond worden of de afbeeldingen (gemaakt met een aantal professionele camera modellen) daadwerkelijk origineel zijn of niet. Daarvoor heb je dan een D300s, D700 of een D3s nodig.

·       Canon kent het vergelijkbare ‘Original Decision Data’ systeem (o.a.: EOS 20D, EOS 5D, EOS 30D, EOS 40D, EOS 450D, EOS 1000D, EOS 50D, EOS 5D Mark II, EOS 500D en EOS 7D).

·       JPEGsnoop heeft software waarmee analyses zijn uit te voeren op jpg afbeeldingen. Het kan ondermeer iets zeggen over de bron van het bestand (waarmee is het gemaakt).

In het geval van Canon en Nikon geeft de camera als het ware een handtekening mee aan de foto die later door software uitgelezen kan worden. Ontbreekt de handtekening dan is de foto bewerkt.

Toch stelt het eigenlijk helemaal niet (meer) zo heel veel voor. Het bedrijf Elcomsoft heeft zowel de software van Nikon(artikel) als die van Canon (artikel) gekraakt en beide zijn nu dus gecompromitteerd. En hoewel dit al behoorlijk lang is geleden hebben zowel Nikon (april 2011) als Canon (nov 2010) nog steeds geen antwoord. Ik vraag me af of die ooit nog gaat komen, de sites van beide blijven oorverdovend stil. Ze ontkennen het nog net niet maar daarmee is alles wel zo’n beetje gezegd.

In het kort komt het er op neer dat, dankzij de hacks van Elcomsoft het mogelijk is om bewerkte foto’s van een handtekening te voorzien die door de genoemde software als ‘echt’ wordt herkend.

Voor JPEGsnoop geldt dat de analyses die worden uitgevoerd nooit 100% uitsluitsel geven en bovendien alleen op JPG’s kunnen worden uitgevoerd. Met het programma kan een hoop informatie uit foto’s worden ontsloten maar voor dit artikel focus ik me even op de optie waarmee foto’s als bewerkt kunnen worden herkend. JPEGsnoop heeft namelijk een database met een groot aantal (jpeg) compressie signaturen waarmee de betreffende afbeelding vergeleken wordt. Wanneer de signatuur van de foto overeenkomt met die van bijvoorbeeld Photoshop dan mag je er van uit gaan niet met een originele opname van doen te hebben.

Mocht er dus geknoeid zijn met een foto en dat tevens worden opgemerkt door bovenstaande of andere software, dan lijkt me dat voldoende om de betreffende foto uit te sluiten als bewijsmateriaal. Echter andersom; aantonen dat het écht om een origineel gaat is, voorzover mij bekend, door niemand 100% te garanderen. Dmitry Sklyarov, de persoon van Elcomsoft die de Canon code kraakte, ziet overigens nog wel mogelijkheden voor toekomstige hardware; zie pagina 32 van dit PDF bestand maar er lijken geen ontwikkelingen gaande op dit gebied.Of dit alles relevant is voor de Nederlandse situatie weet ik overigens niet omdat ik heb begrepen dat de rechtbanken in ons land de genoemde versleutelingen al voorheen niet accepteerden als bewijs van echtheid. Waar ik dan nog wel even benieuwd naar ben is of er dan überhaupt nog wel foto’s in Nederlandse rechtszaken gebruikt worden…

Trefwoord tips voor fotografen die gebruik (willen) maken van Photostockbureau’s

Foto’s die je te koop aanbiedt via een stockbureau zoals Getty of Shutterstock hebben een heel andere benadering nodige wanneer het gaat om trefwoorden dan foto’s die je voor jezelf gebruikt of rechtstreeks aan klanten verkoopt. 
Over dit laatste heb ik al eens eerder geschreven maar ditmaal wil ik dus wat concrete tips bespreken die van belang zijn voor het gebruik van je foto’s bij stock bureaus

Om expliciet te maken dat er geen personen op je foto staan kun je het woord ‘niemand’ toevoegen als trefwoord

Geef aan of het een kleuren- dan wel een zwart/wit opname betreft. Hetzelfde geldt voor panorama en/of HDR foto’s

Gebruik verschillende spellingsmogelijkheden voor je trefwoorden (zwart/wit, zwart-wit/ zw/w)

Mocht je je foto’s aan stockbureau ’s gaan aanbieden dan is het van belang dat je de trefwoorden er ook (minimaal) in het Engels bij plaatst

Voeg de leeftijd van de mensen op de foto toe. Gebruik daarbij ranges als ‘0-5 jaar’

Beschrijf de etnische afkomst van de mensen op de foto; juist ook wanneer het om blanke mensen gaat

Ga er van uit dat de zoekmachines van stockbureaus (nog) niet automatisch synoniemen voor je trefwoorden zullen genereren (Stoel, sofa, zetel, fauteuil), doe dat dus zelf. Zorg ook voor verschillende vervoegingen van de gebruikte trefwoorden (spelen, speelt, speelde).

De meeste opnames vallen in een van de volgende drie categorieën; Interieur, Exterieur en Buiten. Geef dit aan al je foto’s mee

Verdiep je in de zoektermen die editors vaak gebruiken zoals ‘achtergrondkleur’. Pas deze termen als trefwoord toe bij de foto’s die van toepassing zijn

Besteed voldoende tijd aan het meegeven van trefwoorden aan je foto’s, alleen dan zullen ze komen 'bovendrijven' bij zoekopdrachten van geïnteresseerde klanten.

Zoals in het voorwoord aangegeven zijn veel van de genoemde zaken niet belangrijk of juist zelfs overbodig bij het beheer van je privéfoto’s. Daar zullen zaken als een sterwaardering en namen van de personen die op de foto staan een veel belangrijkere rol spelen. Hoe en welke trefwoorden je toevoegt aan je foto's is dus afhankelijk van je situatie.

Eindelijk RAW ondersteuning voor Windows 7

Microsoft heeft eindelijk RAW ondersteuning toegevoegd aan Windows 7 en Vista (zowel 32 als 64 bit). Hoewel dit al tijden in XP zat was het toch nog toe behelpen met de recentere besturingssystemen, vooral de 64 bits versies. Eigenlijk was je dan aangewezen op een extra Codec pack zoals die van bijvoorbeeld FastPictureViewer.

Maar sinds juli van dit jaar kun je dus ook in Vista en Windows 7 RAW bestanden als thumbnails zien in de verkenner en dubbelklikken om ze te openen in Windows viewer of in andere applicaties die gebruik maakt van de Windows Imaging Codec (WIC).
Je kunt in- en uitzoomen en ook bijvoorbeeld diashows starten. Ook kunnen derden er uitbreidingen voor gaan ontwikkelen maar voor zover mij bekend is daar nog niets voor op de markt gekomen.

De Microsoft Camera Codec Pack (16.0.0652.0621), zoals hij officieel heet, kan hier worden gedownload. Ook kun je daar zien van welke (120 + ) camera's de RAW bestanden allemaal ondersteund worden maar volgens mij zitten er geen recentere modellen dan ongeveer een jaar tussen.

Ervaringen met Media Pro van Phase One

Afgelopen mei schreef ik over de lancering Phase One’s Media Pro archiefsoftware met de belofte het eens flink aan de tand te voelen. Veel fotografen hadden namelijk met smart gewacht op het eerder van Microsoft overgenomen product. Al tijdens de Microsoft periode was de ontwikkeling van wat destijds Expression Media II werd genoemd, al zo’n beetje tot stilstand gekomen en ook nu duurde het bijna een jaar voordat Phase One met een release uit kwam. De verwachtingen waren dus hoog gespannen en veel mensen sloegen meteen aan het testen, ook ikzelf.

Op diverse fora, ondermeer op die van PhaseOne zelf en die van TheDamBook worden veel ervaringen uitgewisseld en kan er ook veel informatie terug worden gevonden. De eerste ervaringen waren overigens niet onverdeeld positief en PhaseOne kwam dan ook al vrij snel (juli 2011) met een update; versie 1.01

Iedereen die Media Pro heeft gedownload maar (nog) niet aangeschaft werd op 29 augustus door Phase One gevraagd naar zijn of haar mening over het product. De enquête is niet te vinden vanaf de website en vandaar hier nog even de URL voor diegenen die de mail niet hebben ontvangen maar alsnog graag hun mening kwijt willen.

Voor degenen die graag eerst willen weten wat ze kunnen verwachten zijn hier de 9 vragen:

1. In welke setting heb je Media Pro gebruikt?
2. Waar heb je voor het eerst van Media Pro gehoord?
3. Wat is je algehele indruk van Media Pro?
4. Vond je Media Pro intuïtief in het gebruik?
5. Beantwoord Media pro aan je DAM behoeftes?
6. Welke software heeft je voorkeur voor het beheren van je digitale assets?
7. Welke RAW converter of beeldbewerkingssoftware gebruikte je in combinatie met Media Pro?
8. Wat is de belangrijkste reden waarom je Media Pro niet hebt aangeschaft na de proefperiode?
9. Wat zou nodig zijn om je over te halen om Media Pro alsnog aan te schaffen?

Alleen vraag 8 en 9 hebben een tekstveld waarin je eigen tekst kwijt kunt, alle overige vragen hebben voor-gedefinieerde antwoorden.

Vanzelfsprekend heb ik mijn eigen ervaringen met PhaseOne gedeeld in de hoop dat er snel een nieuwe update uit zal worden gebracht. Er mankeert in mijn ogen namelijk nog te veel aan om de overstap van Expression Media naar Media Pro te rechtvaardigen

Voor wie (nog) niet weet waar Media Pro voor gebruikt wordt heb ik eerder een artikel geschreven over zijn voorganger; Expression Media. De dingen die daar staan beschreven gaan op voor beide applicaties.

Mijn eigen ervaringen:

De bovenstaande zaken heb ik aangetroffen. Met de groen gemarkeerde onderwerpen onderscheidt Media Pro zich positief vergeleken met de voorganger; Expression Media. Met de rood gemarkeerde velden is het andersom…

De 17 punten zijn in dit document verder uitgewerkt PLUS een aantal rechtstreekse vergelijkingen met EM2. 

Mijn conclusie is om vooralsnog vast te houden aan Expression Media en de overstap naar Media Pro nog niet te maken. Wel zie ik erg veel potentie in het product dus ik zal voorlopig nog geduld uitoefenen. Mijn hoop is wat dat betreft gevestigd op Phase One, een ‘echt’ foto bedrijf met, volgens mij, de goede focus.

Update 25 oktober 2011: Phase One heeft versie 1.1 van Media Pro uitgebracht.
Update 18 nov 2011: Voor de Mac is er inmiddels al een 1.1.1. versie.
UPdate 10 jan 2012: Voor beide platformen is versie 1.2 uitgebracht, zie hier de releasenotes.

NB: In deze post zijn (nog) geen ervaringen van deze versies verwerkt.

Twee waarnemingen op de 5e internationale foto metadata conferentie

Twee interessante waarnemingen voor de digitale fotograaf op de 5^e internationale foto Metadata Conferentie in Istanboel op 20 mei jongstleden waren:

• De release van het “CEPIC/IPTC Image Metadata Handbook”
• De uitgave van het “Embedded Metadata Manifesto (2011)”

Als eerste is er dus het Metadata Handboek vrijgegeven.

Dit handboek (voor iedereen hier kosteloos te downloaden) is uitgegeven door de CEPIC en bevat ondermeer ook bijdragen van de IPTC.

CEPIC staat voor “Coordination of European Picture Agencies Stock Press and Heritage” en als zodanig zijn ze de spreekbuis van de beeldindustrie in Europa.

IPTC staat voor “International Press Telecommunications Council”, een consortium van werelds belangrijkste persbureaus en uitgevers. De belangrijkste taak van het IPTC is het ontwikkelen en onderhouden van technische standaarden ten behoeve van de nieuws uitwisseling.

Concreet betreft het handboek niet een enkel boek maar een aantal PDF bestanden:

• Image Metadata planning, een gids voor zakelijke gebruikers
  In 17 hoofdstukken wordt hier uitgelegd wat metadata is, wat de zakelijke rechtvaardiging (business case) voor het gebruik er van is, hoe je er in de praktijk mee om kunt gaan en worden er voorbeelden gegeven voor verschillende vakgebieden.
• Een document over de relatie van metadata en copyright
• Een quick reference kaart voor het gebruik van de IPTC Core velden
• Een quick reference kaart voor het gebruik van de IPTC Extension velden
• Een interactieve metadata workflow planning tool om te bepalen welke IPTC velden gebruikt moeten worden in diverse stadia van een zakelijke werkproces

Wie mee wil discussiëren over het handboek kan op de daarvoor in het leven geroepen Yahoogroup terecht: http://groups.yahoo.com/group/iptc-photometadata

Het tweede onderwerp betreft het “Embedded Metadata Manifest (2011)”

Dit manifest gaat er over hoe metadata in digitale media bestanden ingebed kan worden en hoe het kan worden behouden. Het manifest is uitgegeven door de IPTC Photo Metadata Working Group op de 5^e internationale foto Metadata Conferentie in Istanboel op 20 mei 2010.

Beeldmakers als fotografen, filmmakers, ontwerpers maar ook bibliothecarissen en curatoren hebben een gemeenschappelijk probleem. Ze worstelen allemaal om grip te houden op hun alsmaar groeiende collecties digitale media bestanden zoals foto’s en video’s en om de individuele bestanden daarin te kunnen volgen.

Met dit in gedachten draagt de werkgroep 5 principes in hun manifest uit:

1. Metadata is essentieel om digitale media te beschrijven, te identificeren en te volgen. Daarom moet metadata worden toegekend aan alle digitale media zoals bestanden of data streams, met name in een professionele context
2. Media bestandsformaten moeten (worden) voorzien in mogelijkheden om metadata te inbedden zodanig dat verschillende software systemen er mee om kunnen gaan. Veelal gaat dat beter met de metadata ingebed in het bestand dan met losse ‘sidecar’ bestanden waarbij het risico op verlies te groot is
3. De betekenis van metadatavelden (inclusief de ‘labels’ in de gebruikers interfaces) en hun waardes mogen niet veranderen of verloren gaan bij omzetting naar andere formaten
4. Copyright gegevens mogen nooit van de bestanden verwijderd worden. Deze gegevens zijn de enige manier om te voorkomen dat digitale bestanden als orphaned work (wees) worden beschouwd. Het verwijderen van deze data met de intentie om het eigenaarschap over te nemen is in veel landen verboden
5. Andere gegevens mogen alleen verwijderd worden van bestanden wanneer de copyright houder daar toestemming voor geeft.
   Zorgvuldig gekozen en toegekende metadata velden voegen waarde toe aan media bestanden. In de meeste collecties is beschrijvende metadata essentieel voor het terugvinden en het begrijpen van de bronbestanden. Wanneer deze informatie wordt verwijderd devalueert de waarde van het bestand

De vakantie workflow voor de digitale fotograaf

Omdat je op vakantie over het algemeen waarschijnlijk niet de beschikking hebt over je gebruikelijke applicaties zal je workflow er noodgedwongen vaak anders uitzien dan normaal. Althans bij mij is dat het geval. Een van de belangrijkste aandachtspunten tijdens je reis zal zijn het veiligstellen van je opnames.

In het verleden nam ik nog wel eens een ‘imgagetank’ mee om back-ups te kunnen maken van alle foto’s tijdens de vakantie. Dit om te voorkomen dat diefstal of schade aan camera en/of opname kaart niet meteen verlies van opnames zou betekenen.
De imagetank die destijds was voorzien van een harde schijf van 20 Gb voldeed toen wel maar tegenwoordig, met SD kaartjes van alleen al 16 Gb, is het toch wel erg behelpen. Ik zou er een grotere harde schijf in kunnen zetten maar aangezien het apparaat ook niet voorzien is van een display waarop ik de foto’s kan checken kijk ik toch liever naar een andere oplossing.

Een laptop meesjouwen op vakantie vindt ik nu ook weer zoiets maar ook modernere opties als smartphones, iPad’s of andere tablets zijn wat mij betreft niet toereikend. Want wat zoek ik eigenlijk? Eerst maar eens een wensenlijst samengesteld:

• Ik wil tijdens de vakantie snel en eenvoudig back-ups van m’n opnames kunnen maken, het liefst met de mij bekende applicaties
• Behalve de backups zelf wil ik ook mijn administratie er om heen er op willen regelen
• Eigenlijk wil ik dagelijks wel even snel door de opnames heen kunnen bladeren om te zien of ze gelukt zijn (een eerste waarderings-selectie dus), het liefst met dezelfde applicaties als waar ik dat normaal gesproken ook mee doe
• Om foto’s te beoordelen liever geen glanzend scherm
• Hernoemen naar mijn definitieve naamconventie, het liefst met de gebruikelijke applicaties
• Bewerking metadata (namen van personen, locaties en onderwerpen op de foto), het liefst met de mij bekende applicatie
• Het apparaat moet gemakkelijk zijn mee te nemen, dat wil zeggen; klein en licht van gewicht
• Het toestel moet niet al te duur zijn

Kortom, ik kom tot de conclusie dat dit alleen mogelijk is met een netbook. Qua formaat en gewicht zijn die ongeveer de helft van een ‘normale’ laptop en ik kan er (een deel van) mijn gebruikelijke software op kwijt.  Voor minder dan 200,- euro vond ik m’n Samsung N145 en hoewel geen snelheidsmonster voldoet ie tot nog toe uitstekend. Hij is klein genoeg voor in m’n handbagage en goedkoop genoeg om eventuele verlies of diefstal voor lief te nemen.
Een externe 2,5 inch (USB2) harde schijf (voor de noodzakelijke tweede backup) is er snel op aangesloten.
En tenslotte zit er een relatief normaal toetsenbord op waarmee er gemakkelijk ’s avonds nog even wat metadata aan de foto’s kan worden toegevoegd. Iets dat ik me op een iPad nog niet zie doen, ook al zou ik er een externe toetsenbord op aan kunnen sluiten.

Zoals gezegd is een dergelijk apparaat is niet zwaar genoeg voor PhotoShop (in mijn dagelijkse workflow gebruik ik met name ACR – Adobe Camera Raw voor de kleurcorrecties) en bovendien heeft een dergelijk netbook natuurlijk geen gekalibreerd scherm waardoor dat deel van de workflow toch echt pas thuis kan worden gedaan.

Het eerste deel van m’n workflow kan er echter prima op worden uitgevoerd en in mijn geval (omdat ik fotografeer met Nikon) ziet die globaal als volgt uit:

• Binnenhalen van de foto’s van de kaartjes (ingestion) met behulp van Nikon Transfer. Hiermee worden meteen ook de bulk meta data als copyright e.d. geplaatst
• Sorteer werkzaamheden en eerste (ster) waardering m.b.t. Nikon ViewNX
• Toevoegen van meta data (personen, onderwerpen, locaties, etc)
• Het maken van gevalideerde back-ups met SyncBack

e)     De administratie hou ik bij in een eenvoudige spreadsheet (link).

Uitleg van de bedoeling van de verschillende kolommen in de sheet:

1. Registreer  welke kaart je hebt gebruikt (nummer deze dan ook) om eventuele problemen met een kaart snel te lokaliseren
2. Noteer de eerste opname en de laatste opname. Hierdoor zie je snel of je een kaart hebt gemist hebt om over te zetten
3. Onder ‘ingest’ bevestig je dat de foto’s zijn overgezet naar de computer
4. Een fotokaart zet ik altijd over naar een enkele directory die ik dezelfde naam geef als die ik bij stap 2) al heb genoteerd. Zo zie je ook op directory niveau snel of je nog ergens een foto kaart hebt gemist.
5. Een van de eerste dingen die ik met de foto’s zelf doe is ze voorzien van het rode label. Dit om ze te kenmerken als ‘hier moet alle tagging nog mee gebeuren’. Mocht je geen tijd hebben om dit meteen te doen dan herken je op een later moment snel de opnames die je nog van metadata moet voorzien.
6. Iedere keer dat ik foto’s overzet naar de computer maak ik in ieder geval een backup op een externe 2,5” harde schijf
7. Mocht je maar beperkt tijd hebben dan kun je in de sheet van 6 t/m 10 bijhouden wat je al hebt gedaan en wat er nog moet gebeuren.  De stappen Locatie, Personen, Keywords en Rating wijzen zichzelf maar stap 10 vergt waarschijnlijk wat uitleg. Omdat de Rating (sterwaardering) een van de belangrijkste kenmerken is die je aan een foto mee kunt geven schrijf ik dit ook weg in het ‘Keywords’ veld (RM:STAR1). De belangrijkste reden is dat je vrij snel per ongeluk de sterwaardering kunt veranderen (doordat je per ongeluk meerdere foto’s tegelijk hebt geselecteerd bijvoorbeeld)
8. Wanneer alle zaken zijn afgehandeld wordt het rode label van de betreffende foto’s weer verwijderd

Eenmaal thuis hoeft de workflow dus nog maar voor een (klein) deel te worden uitgevoerd; (batch)kleurcorrecties, omzetting naar DNG, opneming in een catalogus, etc. Dit zorgt er voor dat je veel sneller met je resultaten kunt pronken...

Wordt metadata bij afbeeldingen overbodig?

Het lijkt er inderdaad op dat metadata toevoegen aan foto's overbodig aan het worden is.

Google heeft vandaag op hun ‘Inside Search’ event een aantal nieuwtjes laten zien waaronder ‘Zoeken op basis van een afbeelding’. Ik was verbaasd dat de functionaliteit al operationeel was en heb het dus meteen maar even uitgeprobeerd.

Wanneer je naar images.google.com gaat en op het icoontje klikt van het fototoestel wordt je in de gelegenheid gesteld om een afbeelding te uploaden. Daarna geeft Google aan wat het onderwerp op de foto betreft plus een aantal vergelijkbare afbeeldingen. Met name het eerste is natuurlijk interessant want wat nu als je foto’s hebt waarvan je niet meer precies weet wat er op staat? Met een beetje geluk weet Google dus raad! 

Ik heb getest met wat eenvoudige afbeeldingen van de Eiffeltoren en de toren van Pisa en die worden probleemloos herkend maar van een Stupa in Nepal waarvan ik de naam echt zelf eerst in mijn reisverslagen moest opzoeken bleek ook juist te zijn! 

Toch bleken er ook nog wel veel onderwerpen niet herkend te worden zoals de Mount Everest. Dit terwijl Google vandaag juist een afbeelding van een berg had gebruikt om de functionaliteit te demonstreren... 
Het kan natuurlijk zijn dat mijn foto net niet onder de goede hoek is genomen. Zo had ik twee vergelijkbare logo’s van een autofabrikant gebruikt waarvan de ene wel werd herkend en de andere (iets vervormd zoals je kunt zien in het filmpje) niet.

Google geeft aan dat de technologie die hier wordt gebruikt dezelfde is als die van Google Goggles for mobile en alleen iets aangepast voor desktopgebruik. Volgens de berichten zouden er een aantal manieren moeten zijn om afbeeldingen concreet als zoekopdracht aan Google aan te bieden maar de drag-and-drop functie heb ik niet kunnen ontdekken. ‘Gewoon’ uploaden is echter ook heel gemakkelijk (zie evt. m’n filmpje) en er schijnen ook Chrome en Firefox uitbreidingen te komen waarmee je het rechtstreeks vanuit de browser kunt doen.

Het lijkt er dus op dat metadata niet meer de enige mogelijkheid is om je afbeeldingen terug te vinden. In ieder geval wanneer het gaat om afbeeldingen van min of meer bekende zaken als gebouwen, logo’s, artiesten en dergelijke. 

Echter wanneer het gaat om begrippen, uitdrukkingen en andere zaken waar echt menselijke interpretatie voor nodig is dan denk ik dat het nog wel even duurt voordat dit kan worden geautomatiseerd. Voor het bulkwerk zie ik hier echter goede mogelijkheden dat de fotograaf in de nabije toekomst flink wat werk uit handen zal worden genomen.

Zie hier een aantal van de voorbeelden die ik even snel heb getest en ga er zelf natuurlijk ook gerust even mee stoeien!