De 'Slimme Verzamelingen' van Lightroom (Classic)

Lightroom kent verschillende opties om je foto’s te organiseren. De ‘ouderwetse’ manier via mappen (folders) uiteraard maar Adobe heeft zich vooral gefocust op (hyrachische) trefwoorden, verzamelingen en slimme verzamelingen. Over deze laatste heb ik vaker geschreven maar dan vaak in het kader van een ander onderwerp. Vandaag dus specifiek over de Slimme Verzameling, wat is het, waarom zou je het gebruiken en hoe kun je het gebruiken?

Wat is het?

De naam suggereert dat het een uitbreiding is op de ‘gewone’ verzameling maar eigenlijk hebben ze niet zo veel overeenkomsten. Een gewone verzameling is eigenlijk niet meer is dan een label die je toekent aan foto’s die bij elkaar horen. Een foto kan dus in meerdere verzamelingen voorkomen zonder dat die daarvoor gedupliceerd hoeft te worden zoals dat zou moeten wanneer je hetzelfde zou willen doen met folders. Dit is telkens (toevoegen en weer verwijderen aan een verzameling) een handmatige handeling.

Een slimme verzameling daarentegen vul je niet handmatig. Hij vult zichzelf automatisch aan de hand van bepaalde criteria die je uiteraard wel weer zelf bepaald. Een eenvoudig voorbeeld van een slimme verzameling die alle foto’s bevat die ik omgezet heb naar Zwart Wit:

Op dit moment heeft deze verzameling 188 foto’s:

Stel dat ik vandaag weer een foto omzet naar zwart-wit. Dan wordt die automatisch toegevoegd aan deze verzameling en worden er 189 getoond. Vandaar dus ‘slim’. In feite betreft het dus opgeslagen zoekopdracht.

Nu is dit een dusdanig simpel voorbeeld dat die waarschijnlijk niet zo nuttig is. Als ik een overzicht wil hebben van alle zwart wit foto’s dan kan ik sneller gewoon een filter toepassen:

Waarom zou je dan slimme verzamelingen willen gebruiken?

Vooral voor overzichten die je 

a) terugkerend wilt gebruiken en 

b) een combinatie van verschillende criteria betreffen

Dit voorbeeld betreft nog steeds niet zo’n hele lastige maar ik gebruik hem wel heel veel. Vandaar dat ik hem als Slimme Verzameling bewaar.

Ik vind namelijk dat al mijn foto’s die ik met drie sterren of hoger heb gewaardeerd minimaal van enige context moeten zijn voorzien in de vorm van trefwoorden. Nu had ik voor het criterium ‘Trefwoorden’ ook voor het argument ‘Zijn leeg’ te kiezen:

Sterker, daar ben ik deze verzameling ooit mee begonnen maar die beviel niet. In de praktijk blijkt namelijk al heel snel dat er een paar trefwoorden aan toe worden gevoegd zoals namen van personen (als je gezichtsherkenning gebruikt bijvoorbeeld). De context die ik voor ogen had zit er dan nog niet tussen maar de foto verdwijnt dan wel uit de verzameling en daarmee uit mijn overzicht.

Vandaar mijn keuze voor een helpertrefwoord @nog_geen_trefwoorden. 

Dat trefwoord voeg ik (automatisch) toe aan alle foto’s die binnenkomen m.b.v. een importvoorinstelling (preset). Daar is dus geen handmatige handeling voor nodig.

De verzameling open ik vervolgens af en toe als ik even tijd en/of zin heb. Van de foto of foto’s die ik dan ‘behandel’, dat wil zeggen: voorzie van de trefwoorden die ik voor ogen had, verwijder ik dan naderhand het helpertrefwoord. Op dat moment verdwijnen deze foto’s, terecht, uit mijn slimme verzameling.

Ik gebruik slimme verzamelingen dus vooral om mijn worfklow te ondersteunen en ik hanteer daarvoor een set aan verschillende ‘helpertrefwoorden’. Zie voor nadere toelichting ook dit artikel dat ik daarover eerder schreef of dit artikel voor een voorbeeld van een andere toepassing. John beardsworth heeft een hele collectie specifiek gericht op worklow (link) die erg leerzaam is iedereen die zich voor het eerst met deze materie gaat bezig houden.

Hoe kun je slimme Verzamelingen gebruiken?

Er zijn veel verschillende criteria die je in een Slimme verzameling kunt gebruiken met talloze regels die je daarop kunt toepassen. Veel daarvan wijzen zichzelf:

Voor het criterium ‘Trefwoorden’ zijn er 8 regels die je daar kunt gebruiken:

Bevat 

Zoekt op de term die je opgegeven hebt inclusief delen van woorden. Geef je bijvoorbeeld ‘aan’ op dan worden foto’s getoond die trefwoorden bevatten als aanbouw, aankomst, aankondiging, etc. Wanneer je meerdere termen opgeeft (alleen spaties gebruiken, geen seperators als komma’s) dan zoekt Lightroom de foto’s die één van beide termen bevat. Je krijgt dus meer resultaten dan met één van beide termen. 

Bevat alles 

Lightroom zoekt hier op foto’s waarin alle termen voorkomen die je hebt opgegeven. Je krijgt dus minder resultaten naarmate je meer termen opgeeft. 

Bevat woorden 

Hier zoekt Lightroom alleen op de volledig opgegeven term. Wanneer je ‘Aan’ opgeeft worden alleen de foto’s getoond waar dat trefwoord in staat en dus niet aanbouw of aanlegsteiger. 

Bevat niet 

Zoekt naar tekst die een bepaalde reeks letters of cijfers juist niet bevat. Een voorbeeld:

Zoals wel eens eerder aangegeven organiseer ik mijn foto’s niet in folders maar in (gewone) verzamelingen. Om door mijn catalogus te kunnen browsen wil ik daarom dat al mijn foto’s minstens in één verzameling zijn ondergebracht. Daarvoor het ik een slimme verzameling gemaakt die dit voor me in de gaten houdt. Vergeet ik dit eens dan zie ik dat in een oogopslag en ik kan vervolgens de betreffende foto’s gemakkelijk onderbrengen in de juiste verzameling(en). Vervolgens verdwijnen ze dan meteen uit deze slimme verzameling. 

Begint met 

Zoekt naar tekst die begint met de opgegeven term 

Eindigt met 

Zoekt naar tekst die eindigt met de opgegeven term 

Zijn leeg 

Als, in dit geval Trefwoorden, leeg is dan worden de betreffende foto’s getoond 

Zijn niet leeg 

Zoekt naar foto’s waarin één of meer trefwoorden aanwezig zijn 

Opmerkingen:

• Wat veel mensen niet weten is dat je de ALT toets ingedrukt kunt houden voordat je een nieuw criterium opgeeft (OPTIE toets op de Mac). Dat geeft de mogelijkheid voor meerdere En & Of mogelijkheden:

• ! Wat veel mensen ook niet weten is dat je een uitroepteken kunt gebruiken voorafgaand aan een bepaald woord om die uit te sluiten van het zoekresultaat.
• + voeg een plusteken toe voor een bepaald woord om daarop de ‘begint met’ regel toe te passen.
• + voeg een plusteken toe na een bepaald woord om de regel ‘Eindigt met’ op toe te passen.
• Binnen een gewone verzameling kun je de volgorde van de foto’s rangschikken naar eigen wens, volstrekt willekeurig. Bij een slimme verzameling is dit niet mogelijk. Daar kun je de volgorde alleen beïnvloeden door een van de standaard rangschikmogelijkheden van Lightroom te kiezen:
• 
• Ook kun je een slimme verzameling (uiteraard) niet instellen als doelverzameling omdat je de inhoud niet rechtstreeks kunt veranderen. De enige manier om een foto aan een slimme verzameling toe te voegen of te verwijderen is door het criterium te wijzigen die bepalend is voor de verzameling.

Tenslotte

Gebruik voor eenvoudige overzichten beter geen Slimme Verzamelingen. Gebruik in die situaties gewoon een filter. Hiervoor bestaan een paar argumenten:

> Je voorkomt lange lijsten met filters waar je doorheen moet navigeren. Het kost tijd om de juiste te vinden en waarschijnlijk moet je ze daarom weer onderbrengen in Verzamelingensets om enigszins overzicht te bewaren.

> Zoals aangegeven zijn Slimme verzamelingen eigenlijk opgeslagen zoekopdrachten. Telkens wanneer Lightroom wordt opgestart worden die zoekopdrachten uitgevoerd en de Slimme Verzamelingen ‘gevuld’. Als je oplet kun je dat ook zien. In eerste instantie staat het aantal foto’s er nog niet achter, dat gebeurt pas wanneer Lightroom dat uitgerekend heeft. Nu, dit proces kost rekenkracht en beïnvloed dus hoe lang of het duurt voordat je met Lightroom aan de slag kunt nadat je het hebt opgestart