Je foto workflow optimaliseren met een audiomixer

Het klinkt misschien vreemd om een apparaat te gebruiken voor fotobewerking dat gemaakt is voor audio doeleinden zoals een midi controller. Een aantal mensen hebben echter bedacht dat het een alternatief kan zijn voor controllers die specifiek gemaakt worden voor foto doeleinden en die meestal vrij duur zijn:

• ContourShuttle Pro v2
• Motibodo
• PadRoom
• PFixerMinimal
• PaletteControl
• RPGKeys (niet meer verkrijgbaar)
• Ctrl+console
• BrushKnob
• PowerMate
• Loupedeck

De meeste fotografen fotograferen liever dan dat ze achter de computer zitten om hun foto' te beheren, dat is voor mij niet anders. Daarom ben ik ook voortdurend bezig om te kijken of zaken niet efficiënter kunnen. Op het gebied van het 'echte'  beheer heb ik al veel maatregelen getroffen die ik hier eerder heb beschreven.

Waar ik het nog niet zo vaak over heb gehad is het bewerken van foto's. Uiteraard doe ik dat zelf ook in beperkte mate, namelijk het 'ontwikkelen'  van m'n RAW opnames tot een presentabel eindresultaat. Tegenwoordig gebruik ik Lightroom voor zowel het beheer als het ontwikkelen van m'n foto's met het idee dat hier efficiencyvoordelen te behalen zijn ten opzichte van het gebruik van meerdere applicaties (best of breed). Voor 'echte'  fotobewerking moet je uitwijken naar programma's met meer mogelijkheden zoals Photoshop maar dat gebruik ik heel erg weinig.

Voor het grootste deel van de tijd blijf ik dus binnen Lightroom maar daarbij valt op dat je voor het aanbrengen van aanpassingen (contrast, helderheid, e.d.) je gebruik dient te maken van relatief kleine 'schuifjes' die je met de muis moet bedienen:

Na een paar foto's wordt je daar behoorlijk kriegelig van en zou je een fysieke knop willen, een schuif of een draaiknop. Voordeel daarvan is bovendien dat je je ogen niet van de foto af hoeft te houden om de bewerking uit te voeren.

Dit soort fysieke uitbreidingen op Lightroom (en andere programma's) bestaan uiteraard al een poosje (zie eerdergenoemde opsomming) maar over het algemeen zijn die vrij prijzig. Ook kun je ze vrijwel nergens even ‘voelen’ zodat je gedwongen bent om ergens in te investeren waarvan je vooraf niet weet of het de toegevoegde waarde gaat brengen die je hoopt. Daarom heb ik nog nooit iets dergelijks gekocht, ook omdat ik steeds meer zaken in Lightroom ontdekte die de efficiency verbeterden. Zo kun je voorinstellingen maken van bepaalde aanpassingen en die met 1 klik toepassen op een groot aantal foto's of zelfs volledig automatisch bij het binnenhalen vanaf de SD kaart. Ook kun je de aanpassingen die je op een foto hebt aangebracht synchroniseren op 1 of meerdere soortgelijke foto's uit een serie. Kortom, de nood was tot nu toe onvoldoende hoog. 

Echter las ik ergens dat je niet per se een duur randapparaat hoeft te kopen maar dat een goedkoop audiomixertje voldoende zou zijn.

Nadat ik me daar enigszins in probeerde te verdiepen bleek er toch vrij weinig informatie voorhanden waardoor het een interessant onderwerp werd voor een blogartikel.

Mijn insteek was om kennis te maken met dit soort randapparatuur. De kosten moesten dus laag blijven. Vandaar dat ik een Korg NanoKontrol 2 heb aangeschaft voor een paar tientjes en daarbij de gratis (donationware) plugin/software MIDI2LR van Rsjaffe (link) heb gedownload.

Er bestaat ook commerciële software zoals LrControl maar tot nu toe is me hun toegevoegde waarde niet duidelijk geworden. MIDI2LR werkt vanaf Lightroom versie 6 (of CC), met veel compatible USB MIDI controlers (zoals de Korg NanoKontrol), Windows 7,8,10 en OSX 10.9 of hoger.

Het viel mij mee om één en ander aan de praat te krijgen.

Installatiestappen:

1. Download de recentste versie (zipbestand) van github
2. Pak het zipbestand uit
3. Kopieer of verplaats de MIDI2LR.Lrplugin folder naar de plek waar je altijd je plugins bewaart (of maak die nu voor het eerst aan):

4. Voeg de plug-in aan Lightroom toe via Bestand | Plugin-beheer | Toevoegen

Navigeer nu naar de map ‘MIDILR.Lrplugin’ (die staat bij mij in de map MIDI2LR)

De MIDI2LR applicatie zou direct moeten starten. Handmatig kan het via Bestand | Plugin- opties | MIDI2LR | Start de server

Wanneer de midi controller nog niet aangesloten is zal de applicatie opstarten met de standaard instellingen. Sluit de midi controller aan en start Lightroom opnieuw op. Voor deze controller hoef je verder geen software of drivers te installeren, het besturingssysteem herkent hem automatisch.

De knoppen van de midi controller zijn nog niet gekoppeld aan commando’s in Lightroom. Dat is dan ook het eerste dat je nu moet doen. Activeer daarvoor een willekeurige toets. Mij lijken de draaitoetsen het handigst om mee te werken dus ik draai de eerste draaitoets, helemaal linksboven. Meteen verschijnt er een regel in het tot nu toe lege scherm. Blijkbaar is deze toets bekend als CC: 16:

Je ziet er ‘Unmapped’ achter staan. Door daar op te klikken kun je kiezen uit het daadwerkelijke Lightroom onderdeel die je met deze knop zou willen kunnen bedienen. Ik kies voor deze eerste toets ‘Belichting’ (Exposure):

Wanneer je je keuze hebt aangeklikt, zie je die meteen daarna terug in het lijstje. Door aan de tweede knop te draaien verschijnt die ook in het lijstje:

Op deze manier kun je alle knoppen ‘mappen’ met echte Lightroom commando’s volgens je persoonlijke voorkeur. Wanneer je het naar de zin is kun je de hele set opslaan als een ‘profiel’ voor later gebruik. Je kunt dan ook gemakkelijk experimenteren met een andere indeling zonder dat je al het werk opnieuw hoeft te doen. In dit forum worden ook profielen gedeeld. Mijn profiel kun je desgewenst hierdownloaden.

Met het testen kwam ik er achter dat de schuifjes prettiger werken dan de draaiknoppen. Ik kan er ook gemakkelijker bij omdat de schuifknopjes aan de ‘voorkant’ liggen en de draaiknoppen daarachter. Voor de schuifjes kan ik m’n hand gewoon op het bureaublad laten liggen. 

Met de ene hand bedien ik m’n toetsenbord (door naar de volgende foto’) en met de andere hand bedien ik de NanoControl en geef daar de commando’s voor Lightroom. Dat lukt zonder m’n ogen van de foto af te houden, perfect!

Jammer van deze midi controller is dat de draaiknop eindig is. Wanneer je de belichting van een foto flink hebt opgeschroefd zal de knop vrij ver naar rechts zijn gedraaid. Wanneer je nu naar de volgende foto gaat neemt Lightroom deze waarde (gelukkig!) niet over. Je moet de knop eerst terugdraaien (over het ‘nulpunt’, het midden) en dan gaat de schuif in Lightroom weer mee. Dit werkt niet prettig, het is onhandig om telkens weer dit nulpunt te vinden. Het bederft een deel van de tijdswinst.

Er zijn ook controllers met draaiknoppen die oneindig door kunnen draaien. Dan kun je bij de volgende foto wel meteen naar rechts of links draaien, Lightroom reageert daar dan meteen op.  In dat geval hoef je dus niet terug naar het nulpunt.

Zo zijn er nog wel meer nadelen te vinden ten opzichte van duurdere oplossingen maar om kennis te maken met externe hardware ter ondersteuning van mijn workflow in Lightroom is het een hele laagdrempelige oplossing. Goedkoop en erg eenvoudig te installeren en te gebruiken!