S.M.A.R.T

We gaan hier geen S.M.A.R.T. doelen bepalen (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijd) maar stoeien met diagnostische tools voor je harde schijf (Self Monitoring, Analysis and Reporting Technology).
Waarom een artikel over iets triviaals als een harde schijf op deze foto blog?

Nou, dat is heel eenvoudig eigenlijk. Omdat je kostbare foto’s, ondanks de toenemende populariteit van zogenaamde Solid State Drives (SSD), over het algemeen nog altijd op ‘gewone’ (dat wil zeggen: kwetsbare) harde schijven staan. SSD’s worden weliswaar al wel vaak gebruikt als opstartschijf voor het besturingssysteem vanwege hun snelheid maar voor de opslag van grote hoeveelheden data zijn ze (voor de meesten) nog te duur.

‘Normale’ harde schijven hebben bewegende onderdelen zoals de ‘platters’ (de ronddraaiende magnetische schijven) en de lees/schrijf arm die bij iedere lees- of schrijf actie de kop naar de juiste plek boven de ronddraaiende schijf positioneert. Dit draaien gaat met hoge snelheden (vanaf 4800 toeren tot wel 15.000 toeren) en het positioneren van de lees/schrijf arm komt erg precies. Als alles goed gaat raakt hij de draaiende schijf (net) niet. Nooit. Wanneer dat toch gebeurt, is dat vrijwel zeker het (plotselinge) einde van een harde schijf.

Toch is er iets waar je meer rekening dient te houden en dat is slijtage. Alle bewegende onderdelen hebben daar last van en ook jouw harde schijf, met al je dierbare herinneringen, zal het dus een keer begeven. De vraag is alleen; wanneer?

Nu, daar komen de SMART tools bij kijken. Met deze tools kun je namelijk min of meer de status in de gaten houden. Er is geen garantie dat je voortijdig problemen zult ontdekken maar de kans daarop is wel veel groter dan wanneer je alleen maar afwacht.

Factoren die een hoger(e) voorspellend karakter hebben op aanstaande uitval van de harde schijf dan andere factoren zijn:

• Nonzero read error rates
• Spin retry rates
• Reallocated sector count
  (of eigenlijk iedere foutmelding waarin het woord ‘sector’ voorkomt). Enkele bad sectoren mogen voorkomen maar wanneer ze gaan groeien is er zeker iets aan de hand!

Het is aan te bevelen om niet alleen periodiek een SMART controle in te plannen maar ook je nieuwe schijven hier meteen aan te onderwerpen. Nog voordat je ze ‘echt’ in dienst neemt dus. Uitval van harde schijven komen statistisch namelijk het vaakst voor meteen na ingebruikname of pas na een aantal jaren trouwe dienst.

Besturingssystemen (en zelfs moderne moederborden) hebben al SMART functionaliteit ingebouwd (Apple, Vista, Win 7) maar wanneer je van daaruit een waarschuwing ontvangt is het meestal al erg laat, soms wellicht al te laat om al je data te redden. Je kunt meer SMART functionaliteit toevoegen middels software van derden zoals GSmart van Smartmontools, Active Hard Disk Monitor van LSoft (beide voor het windows platform) of SMART Reporter (voor het Apple platform). Overigens stellen de fabrikanten voor hun eigen merk harde schijf ook vaak (zonder meerkosten) tools beschikbaar, dus het loont de moeite om dit nog even na te kijken op de betreffende site. Het is namelijk verstandig om de periodieke controles te doen met meer dan één tool. Het komt namelijk regelmatig voor dat de ene tool een ontwikkeling opmerkt die een andere tool niet opmerkt...

SMART monitoring is helaas niet altijd mogelijk. Zo kunnen PATA en SATA schijven die rechtstreeks zijn aangesloten op het moederbord probleemloos worden gemonitord en soms ook eSATA poorten. Schijven die echter zijn aangesloten via FireWire of USB kunnen over het algemeen niet worden gevolgd. Wanneer je dit wel graagt wilt kun je de aanschaf van een externe dockingstation overwegen. Deze moet dan wel via eSATA op je PC zijn aangesloten natuurlijk maar check voor aanschaf (een paar tientjes) wel even of hij SMART compatible is of vraag of je hem kunt retourneren wanneer dat niet het geval blijkt.

Wie nog even (dieper) de techniek in wil duiken kan overigens hier op wikipedia terecht.

Wanneer je vreemde ontwikkelingen ontdekt in één van je metingen, overweeg dan om de schijf proactief te vervangen door een nieuwe. Als het goed is heb je daar nu dan ook daadwerkelijk even de tijd voor.

Mocht je onregelmatigheden ontdekken bij een nieuwe schijf, breng hem dan (met de metingen uitgeprint) meteen retour met een claim op garantie.

Het lijkt vervelend om je met deze materie te moeten bezighouden maar ik hoop je er van te hebben overtuigd dat het wellicht beter is om toch (af en toe) even te doen?

Checklist digitaal fotobeheer

Dit is een kort overzicht van de zaken die je als digitaal fotograaf eigenlijk goed geregeld zou moeten hebben.

Met dank aan www.dpbestflow.org waar de meeste van de onderstaande tips vandaan komen.

Heb je alle vragen met een Ja beantwoord? Dan is je DAM omgeving uitstekend ingericht en kan ik je op dit vlak niet veel meer leren.

Mocht je her en der toch eens Nee hebben ingevuld of mocht het niet duidelijk zijn wat er met een bepaalde vraag bedoeld wordt dan kun je op dpbestflow terecht voor een uitgebreidere beschrijving (in het Engels) van de afzonderlijke punten en kun je er ook zien welke maatregelen je kunt nemen.

Veel zaken heb ik echter op deze plaats ook al eens eerder besproken of ga ik dat nog eens doen.

Systeem opzet

Hardware

• Heb je geïnvesteerd in de beste monitor die je je kunt veroorloven?
• Is de monitor goed gekalibreerd in een optimaal verlichte omgeving en zorg je er voor dat dit zo blijft?
• Heb je voldoende harde schijf opslagcapaciteit?
• Onderhoud je je computer en besturingssysteem goed?

Opname

• Fotografeer je in RAW? Dit geeft niet alleen de hoogste kwaliteit maar ook de meeste flexibiliteit voor eventuele correcties

Kleur

• Sluit je altijd kleurprofielen in de foto’s in en probeer je dat ook zo te houden?
• Gebruik je een grote kleurruimte (dit t.b.v. beeldbewerkingsdoeleinden) zoals Adobe RGB (8 of 16 bit) of ProPhotoRGB (16 bit)?
• Kalibreer je ook je printer?

• Begrijpen je klanten (en anderen die met jouw foto’s te maken hebben) kleurbeheer?

Beeldbewerking

• Gebruik je Parametrische beeldbewerkers? Deze zogenaamde PIE ware werkt namelijk ‘non-destructive’
• Gebruik je (om dezelfde ‘non-destructive’ redenen) ook ‘lagen’ en ‘slimme objecten’  op master bestanden in PhotoShop?

Bestandsformaat

• Gebruik je TIFF of PSD als werkbestandsformaat?
• Gebruik je JPG of TIFF als opleverformaat?
• Gebruik je TIFF of PSD als bestandsformaat bij het archiveren van gerenderde master bestanden?
• Gebruik je het DNG formaat om je RAW bestanden te archiveren?

Opslag en Organisatie

Bestandsbeheer

• Krijgen je foto’s allemaal een unieke naam?
• Is de naamconventie die je hanteert gemakkelijk te onthouden en te gebruiken?
• Gebruik je folders en subfolders om je bestanden ‘fysiek’ in op te slaan en t.b.v. organisatie doeleinden?
• Gebruik je zowel meta-data als catalogus software om je foto collectie inhoudelijk te beheren en je zoekopdrachten te stroomlijnen?
• Is je workflow georganiseerd rond de thema’s ‘capture’, ‘ingestion’ ‘werk’ en ‘archief’?

Metadata

• Worden je contactgegevens en copyright informatie in al je foto’s ingebed?
• Gebruik je bulk-meta data in de ‘keywords’ (trefwoorden) om je foto’s te beschrijven?
• Gebruik je de meta-data velden (IPTC) voor de doeleinden waarvoor ze gemaakt zijn, zoals bijvoorbeeld locatie?
• Ben je je bewust dat sommige software meta-data weer kan vernielen?

Back-up

• Maak je gebruik van de 3-2-1 backup methodiek? (3 kopieën, 2 verschillende media waarvan er 1 elders wordt bewaard)?
• Is het onderscheid tussen je primaire bestanden en je backup bestanden helder?
• Wordt je backup geautomatiseerd (gescheduled) uitgevoerd in plaats van handmatig?
• Maak je periodiek een kloon van je systeem om onnodig tijdverlies te voorkomen bij eventuele herinrichtingen?

Behoud

Archiveren

• Archiveer je eenmaal binnengehaalde foto’s vroeg in het proces?
• Archiveer je je master bestanden met lagen ook?
• Migreer je periodiek naar nieuwe media? (Om verlies bij uitval van oude media te voorkomen en om een optimale toegangstijd te behouden)
• Migreer je naar de nieuwste bestandsformaten om te voorkomen dat je met verouderde formaten blijft zitten?
• Maak je gebruik van het open gedocumenteerde DNG formaat?

Data Validatie

• Valideer je belangrijke handelingen met je bestanden om er zeker van te zijn dat er geen data in het proces verloren is gegaan?
• Valideer je regelmatig zowel je primaire bestanden als je back-up?
• Weet je dat een DNG archief met een veel grotere mate van zekerheid gevalideerd kan worden dan andere bestandsformaten?
• Gebruik je WORM media als onderdeel van je archief opzet? (omdat deze met volledige zekerheid kan worden gevalideerd). WORM = Write Once – Read Many, DVD of Blue Ray recordables bijvoorbeeld (geen rewritables dus)

Mooie foto's zoeken

Wanneer je een foto zoekt van bijvoorbeeld het strand wil je niet zo maar een foto maar het liefst één met mooie kleuren, een optimale belichting en een goede compositie. Of het nu op internet is of op je eigen computer.

De ontwikkelaars van Xerox zijn bezig met een algoritme die in de toekomst in zoekmachines gebruikt kan worden. Dit algoritme begrijpt de inhoud van foto’s en kan deze zelfs filteren op slechte of goede esthetische elementen. Een dergelijk mechanisme maakt het mogelijk om altijd de beste foto’s bovenaan in je zoekresultaten te tonen. Xerox noemt dit vooralsnog Aesthetic Quality Image Search.

Het algoritme van Aesthetic Quality Image Search kijkt echt naar het beeld zelf en selecteert dus NIET op basis van meegegeven (tekst) metadata (tags). Hij kan dus een goede foto van een slechte onderscheiden, of althans, dat is de bedoeling.

Veel bestaande technieken zijn gebaseerd op het herkennen van delen van het beeld. Wanneer er bijvoorbeeld wielen en een weg worden herkend dan zal het waarschijnlijker zijn dat de foto een auto dan een giraffe bevat. Echter onderscheidt Xerox zich hiervan door expliciet te kijken naar de kwaliteit van de afbeelding. Wat maakt de ene foto beter dan de andere? Waarom springt die ene er bovenuit? Xerox meent daar dus een antwoord op te hebben met het algoritme dat momenteel wordt ontwikkeld.

Xerox heeft in de pilot een aantal categorieën voorgedefinieerd:

Strand:

Xerox beschouwt een goede strandfoto als een niet te drukke foto met intense kleuren of dramatische zwart/witte wolkenlucht. Ook worden lange belichtingen herkend waardoor de beweging van het water gevangen wordt.

Slecht belichte opnames worden snel als slecht gekenmerkt evenals foto’s waarin subjecten op willekeurige posities staan, hier ‘kijkt’ het algoritme bijvoorbeeld naar de regel van derden.

Vogels:

Bij Vogels en andere dieren krijgen de foto’s waarop de dieren relatief groot zijn afgebeeld een hogere ranking dan die waarop ze kleiner staan. Daarnaast wordt gekeken naar een rustige achtergrond zodat het onderwerp mooi vrij komt te staan. In de ‘slechte’ opnames komen ook de kleuren van het verenpracht minder tot hun recht dan op de goede.

Boot:Veel verticale lijnen, silhouetten en een eenvoudige rustige achtergrond. Kleur is een belangrijke factor. Slechte foto’s zijn plat, vlak en hebben uitgebeten witte partijen.

Luchten:

Een goede lucht is een dramatische lucht. Foto’s met goede silhouetten krijgen een hogere ranking net zoals zwart/wit luchten. Overbelichte opnames waarin alles blauw is, is een indicatie van lage kwaliteit.

Bloemen:

Het subject vult het hele beeld. Heldere bloemen voor een donkere achtergrond doen het goed vanwege de grote impact. Uitgevreten kleuren doen het juist slecht evenals een drukke achtergrond. Ook hier wordt voor wat betreft de compositie weer naar de regels van derden gekeken.

Portret:

Een portret wordt als goed beschouwd wanneer de vorm van het gezicht goed herkend wordt, ook wel chiaroscuro genoemd. De overgang van licht naar donker en dus met schaduwpartijen. De achtergrond is overwegend donder voor een optimaal contrast met het hoofdonderwerp.

Heel direct licht (zon of flitslicht) wordt negatief beoordeeld, net als onnatuurlijke expressies en uitdrukkingen in het gezicht.

Waterval:

Vallend water (lange belichting) wordt hoger gewaardeerd dan ‘bevroren’ water.

Slechte indicatoren zijn hier een compositie met het hoofdonderwerp in het midden van de foto en/of saaie kleuren.

Aesthetic Quality Image Search:

Deze optie bevind zich nog in de Alpha fase dus het gaat zeker nog even duren voordat we dit in een of andere vorm terug gaan zien in zoekmachines en/of DAM applicaties. Toch is het zeker leuk om alvast even een kijkje in de toekomst te gaan nemen op:

https://services.open.xerox.com/WebApp2.svc/aesthetic-search/#categoryId=5&threshold=60&max_results=40

Update februari 2019: Ik zag dat bovenstaande link niet meer werkt en dat er over 'Aesthetic Quality Search' ook niets meer te vinden is op de site van Xerox. Blijkbaar is het nooit echt in productie genomen.

Deel 2 van 2 over m'n DAM workflow

Vorige maand, in het eerste deel van mijn workflow beschreef ik 12 concrete stappen die ik altijd doorloop en welke ik dan afvink in onderstaande Excel sheet:

De dingen die ik vervolgens nog wil doen met de foto’s hebben voornamelijk een organisatorisch doel en zijn over het algemeen veel meer over de tijd verspreid. Soms bijvoorbeeld gebruik ik foto’s uit het verleden voor een nieuwe toepassing en dat wil ik dan toch vastleggen.

In het eerste deel van m’n workflow gebruik ik meerdere applicaties maar dit laatste deel doe ik voornamelijk binnen mijn Digital Asset Management applicatie.
Een aantal voorbeelden van dergelijke zogenaamde DAM’s zijn IdImager, Canto Cumulus, ACDsee, Aperture en Expression Media (EM). Toevallig gebruik ikzelf laatstgenoemde (tegenwoordig MediaPro). De ideeën en de principes die ik beschrijf zijn echter voor alle DAM’s van toepassing.

Wanneer foto’s ‘binnenkomen’ in een DAM zijn ze nog ongeorganiseerd. De enige vorm van organisatie is de folderstructuur waaronder de bestanden zijn opgeslagen en de DAM kan bovendien vaak wel iets met de meta data die in de bestanden is opgeslagen zoals de datum:

Aan de hand van de datum waarop de foto’s zijn genomen worden ze automatisch gerubriceerd. Voor bovenstaande hiërarchie heb ik dan ook helemaal niets hoeven doen, de DAM heeft dit geheel automatisch voor me gedaan. Door te klikken op een bepaalde datum worden alle foto’s van die betreffende dag getoond. Door te klikken op een maand worden alle foto's getoond die de gedurende die maand zijn genomen.

EXIF

Vergelijkbare metadata zoals de datum (gegevens die dus al 'in' het bestand zitten) zijn het merk en model van je camera, de locatie (mits de camera voorzien is van een GPS module), sluitertijd, diafragma, ISO enzovoort.
Deze ‘meegebakken’ gegevens worden vaak in de zogenaamde EXIF ruimte van de foto opgenomen. De meeste DAM’s kunnen deze prima lezen maar ze veranderen of invullen wanneer ze leeg zijn is vaak moeilijker.

IPTC

Voor de gegevens die gebruikers vaak aan foto’s willen toevoegen is de IPTC ruimte bedacht. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan gegevens als: de naam van de fotograaf, de namen van de personen die op de foto staan, copyright gegevens, trefwoorden enz. Behalve dat de DAM kan helpen bij het aanbrengen van deze gegevens kan hij vervolgens de gegevens ook weer prima gebruiken voor je organisatiedoeleinden maar daarover later meer.

In bovenstaand voorbeeld is te zien dat er geen IPTC gegevens ingevuld zijn (Annotations, Keywords, etc)

Kleurcode (label)

De vorige keer ben ik geëindigd met het toekennen van het rode label aan alle nieuw ingebrachte foto’s:

Dat doe ik om de nieuwe, nog niet georganiseerde foto’s, te kunnen onderscheiden van de rest. Dit om ze te kenmerken als ‘hier moet alle tagging nog mee gebeuren’. Mocht je namelijk geen tijd hebben om dit meteen te doen dan herken je op een later moment snel de opnames die je nog van metadata moet voorzien. Zodra ik er naar mijn mening klaar mee ben, dat wil zeggen alle basis organisatorische zaken heb afgehandeld, verwijder ik het rode label weer. Onder deze basis versta ik: Waardering, Locatie, Personen, Trefwoorden en tenslotte, de synchronisatie van de waardering naar de trefwoorden.

(Ster)waardering

Het allerbelangrijkste dat je kunt doen voor je foto’s is er een waardering aan meegeven in de vorm van sterren. Standaard bieden de meeste DAM’s rating mogelijkheden van 0 tot 5 sterren:

Het waarderen van je foto’s hoef je niet op dit moment in de workflow te doen. Je zou het bijvoorbeeld ook prima kunnen doen tijdens de allereerste beoordeling in stap 3 of bij de integriteitscontrole in stap 6. Op die momenten doorloop je alle foto’s namelijk al een keer visueel (stuk voor stuk). Op zich dus een mooi moment om niet alleen de missers er uit te gooien of de kleuren te corrigeren maar meteen ook aan te geven of de betreffende foto één of meer sterren waard is. Op deze blog heb ik al eerder over deze materie geschreven (sept 2010) maar in het kort doe ik altijd het volgende. Tijdens stap 3 geef ik alle foto’s die ook maar enige potentie hebben één ster mee. 
Ik kies dus voor Weggooien/Houden (Pick/No-Pick) en daarna voor de keuze Geen Ster/Wel Ster. Hoeveel sterren een foto dan waard is beoordeel ik pas later wanneer ik de opname’s vaker voorbij heb zien komen en het beter kan beoordelen.

Wanneer je sterren wilt gaan gebruiken om je waardering uit te drukken lees dan mijn artikel hierover van mei 2009 hierover er nog eens op na:

Het is namelijk erg belangrijk om het methodisch aan te pakken zodat je een foto vandaag net zo gaat waarderen als dat je dat een jaar geleden zou hebben gedaan en zoals je dat volgende week gaat doen.

Copyright

Wanneer je dat nog niet in stap 1 (ingest) hebt gedaan kun je dat nu alsnog doen. Of wanneer je per ongeluk het verkeerde sjabloon hebt gebruikt kun je de gegevens wijzigen. Gelukkig kan dit ook batchgewijs voor alle nieuw ingekomen afbeeldingen tegelijk zodat het je maar weinig tijd kost.

Zorg er wel voor dat het ingevuld is want anders is het wel heel gemakkelijk voor iemand anders om jouw foto’s ongeoorloofd te gebruiken. Lees ook m’n waarschuwing tegen Orphanworks van september 2009.

Auteur

Hetzelfde als voor Copyright geldt hier ook. Als het goed is staat dit al correct ingesteld maar anders kan het alsnog eenvoudig en snel (batchgewijs) aangepast worden.

Locatie

Mocht je fototoestel (nog) niet van een GPS voorzien zijn dan is het handig om aan te geven waar de opname gemaakt is. Bij de meeste DAM’s kan dit overigens batchgewijs zodat je dat met alle foto’s van een shoot tegelijk kunt doen.

Personen

Iets dat potentieel erg veel tijd kan kosten is het aangeven van de personen die op de foto staan. Dit is wellicht niet in alle gevallen nodig dus denk er even over na of een algemene beschrijving als “dagje uit in de dierentuin van Emmen met Klaas en Eva en hun kids Tessa en Gert.” Deze kun je namelijk aan de hele serie meegeven in het ‘caption’ veld (afhankelijk van de gebruikte DAM soms ook ‘titel’ of ‘onderwerp’ veld). Het voordeel is dat dit batchgewijs kan en dus snel terwijl je wel snel op een van de namen kunt zoeken. Om dit zoeken is het in eerste instantie natuurlijk begonnen.

Omdat er een IPTC veld bestaat voor personen wil je deze wellicht toch daadwerkelijk vullen met de namen van de mensen op de foto. Je kunt dan overwegen om dit alleen te doen bij foto’s met een bepaalde waardering.

NB: Gezichtsherkenning zoals Picasa die bijvoorbeeld kent werkt geweldig maar het kent een belangrijk nadeel; de gegevens zijn niet overdraagbaar. Dat wil zeggen dat het niet in de foto wordt geregistreerd. Toch verwacht ik dat ook serieuze DAM's met deze functionaliteit zullen worden uitgerust aangezien het erg veel handmatig werk kan voorkomen.

Trefwoorden (Keywords)

Hier loop je wel erg veel risico dat het je (te) veel tijd gaat kosten want wat zet je er nu allemaal in?
Alleen de onderwerpen die je op de foto ziet of ook associaties, conceptuele begrippen e.d.? Moeten de verschillende trefwoorden er in alle mogelijke vervoegingen in of niet. Loop je alle foto’s bij langs of alleen de beste?

Over dit onderwerp schreef ik al twee keer eerder. De eerste keer was al in 2008 en toen ging ik met name in op de onderlinge verbanden of hiërarchie tussen trefwoorden; de context.

De tweede keer dat ik het onderwerp keywording behandelde ging expliciet over organisatie op basis van conceptuele begrippen als ‘geluk’, ‘toekomst’ e.d. omdat alleen de menselijke geest in staat is om die te koppelen aan het betreffende beeld.
De meeste andere zaken (gezichtsherkenning is daarvan een recent voorbeeld) zullen, al dan niet op termijn, geautomatiseerd mogelijk worden is mijn verwachting.

In een moderne DAM kunnen Keywords (trefwoorden) zelfs vaak in een hierachie worden ondergebracht.

Synchronisatie Waardering > Trefwoorden

Omdat de Rating (sterwaardering) een van de belangrijkste kenmerken is die je aan een foto mee kunt geven schrijf ik dit ook weg in het ‘Keywords’ veld (Van een foto met een enkele ster noteer ik RM:STAR1 in het trefwoord veld):

De belangrijkste reden hiervoor is dat je vrij snel per ongeluk de sterwaardering kunt veranderen (doordat je per ongeluk meerdere foto’s tegelijk hebt geselecteerd bijvoorbeeld). De ‘schade’ is dan weer vrij snel te herstellen.
Ook is de onderlinge compatibiliteit tussen verschillende DAM systemen niet zo goed. Sterwaarderingen komen vaak niet mee van de ene omgeving naar een andere. In tegenstelling tot de trefwoorden (of keywords), dit veld is het meest compatible en kun je dus prima voor migratietoepassingen ‘misbruiken’.

Verwijderen van het rode label

Wanneer alle metadata aan de opnames zijn toegevoegd kan het rode label weer verwijderd worden.

Hoe de organisatie verder op te zetten?

Nadat alle metadata aan de foto’s is toegewezen begint het eigenlijk pas. Je maakt de foto’s natuurlijk met een bepaald doel voor ogen. Soms als herinnering aan een gebeurtenis, soms is het in opdracht van iets of iemand. Maar altijd ligt er een reden aan ten grondslag en het is goed om dat te registreren in je DAM.

Centraal in de organisatie binnen een DAM staat een ‘virtuele’ folderstructuur. Je kunt bijvoorbeeld een dergelijke folderstructuur maken:

Opdrachtgevers > Bouwbedrijven > Bouwbedrijf Jansen

De foto’s die je hebt gemaakt komen daar dan onder te vallen

Heb je echter bijvoorbeeld een foto gemaakt van een pand dat gebouwd is door het bedrijf Jansen in opdracht van firma Pietersen. Of Jansen nu een klant van je is of niet (hij kan het tenslotte altijd worden), je wilt deze foto misschien ook onderbrengen in:

Opdrachtgevers > Administratiekantoren > Pietersen

Nu, in een folderstructuur zoals we die inmiddels wel kennen kan dit alleen maar door een kopie van de oorspronkelijke foto te maken. Bij virtuele folders hoeft dat niet, je kunt een foto in meerdere folders onderbrengen zonder dat daarvan kopieën worden gemaakt. Je kunt folderstructuren opzetten zo uitgebreid en zo ingewikkeld als je kunt bedenken, ook voor tijdelijke toepassingen (een project bijvoorbeeld).

Nadat je bent begonnen met het opzetten van je structuur (je zult er altijd aan blijven schaven en toevoegen) wil je natuurlijk alle foto’s die aan de criteria voldoen er in gaan onderbrengen. Daarvoor komen de gegevens die je ooit als metadata aan de foto’s hebt toegevoegd van pas. Je doet een zoekdracht waarbij je zoekt op relevante gegevens die je ooit hebt ingevuld. Je kunt meerdere velden combineren (zoals de sterwaardering) om precies die foto’s te vinden die je zoekt. Deze sleep je vervolgens naar de aangemaakte categorie.

Het werkt ook vaak andersom; je bent al een tijdje op zoek om de juiste zoekcombinatie te vinden en als dat dan uiteindelijk tot het gewenste resultaat heeft geleid maak je daar een nieuwe virtuele folder (Categorie) voor aan. De eerstvolgende keer is het resultaat dan veel sneller voorhanden. Dit is de manier waarop ik hier zelf mee omga. Ik zorg ervoor dat alle relevante zaken als metadata in mijn foto’s ondergebracht zijn zodat ze met de juiste zoekopdracht altijd weer snel kunnen worden gevonden. Doet zich dan een situatie voor waarbij ik een collectie foto’s moet samenstellen, bijvoorbeeld een jubileum of een reünie dan plaats ik verschillende zoekopdrachten en combineer die dan in een enkele categorie.

Bijzondere categorieën zijn de tijdelijke welke je gebruikt ten behoeve van de interne organisatie, deze noem ik ‘Utility sets’. Het rode label is daar eigenlijk ook een voorbeeld van maar ik heb specifiek voor deze toepassing de volgende categorieën (of virtuele folders) aangemaakt:

Vooral oudere foto’s, van voor de invoering van mijn huidige workflow, missen nog wel eens wat gegevens. Wanneer ik de tijd heb ga ik er actief naar op zoek, waarbij m’n DAM overigens ook weer prima tools aan boord heeft, maar meestal struikel ik er per ongeluk over wanneer ik ergens anders mee bezig ben. In zo’n geval valt me bijvoorbeeld op dat de waardering mij niet goed voorkomt en dat er personen op de foto staan die niet genoteerd zijn. Ik sleep de foto dan op deze beide categorieën. Af en toe open ik zo’n categorie en corrigeer dan een aantal foto’s.

In ‘listview’ kan ik zelf aangeven welke gegevens ik getoond wil hebben en in bovenstaand voorbeeld zijn dat Staat (provincie), stad, locatie, rating, land en copyright. Zoals je ziet is de getoonde selectie verre van compleet. Of eigenlijk ontbreekt alles nog, ik sleep alle bestanden dan ook naar alle afzonderlijke categorieën.

Privé versus publieke data

Nog een reden voor het gebruik van een DAM is dat je in staat bent om onderscheid te maken hoe er met de verschillende gegevens om zal worden gegaan. Een DAM heeft in eerste instantie een eigen database waarin de data zoals je keywords worden opgeslagen. Pas wanneer je daartoe opdracht geeft (synchroniseert) worden de gegevens echt ‘in’ de foto opgeslagen in de zogenaamde EXIF ruimte. Nu, door daar op een berekende manier mee om te gaan kun je vrij veel informatie over een foto bewaren zonder dat die meteen met de hele wereld gedeeld worden wanneer je een foto bijvoorbeeld op een website plaatst. In november 2009 schreef ik eerder over deze materie.

Back-up

Nu, ook over back-ups heb ik meermalen geschreven maar daar is ook een goede reden voor. Het is namelijk enorm belangrijk dat je dit goed inricht en je gedegen voorbereid op calamiteiten want het is niet de vraag of die zich zullen voordoen maar alleen wanneer…

In deel 1 van dit artikel zijn in stap 5 diverse facetten van de back-up aan de orde geweest. Mocht je enige twijfel hebben over de inrichting van jouw eigen back-up, sla genoemd artikel er dan nog zeker even op na.

Ten slotte

Naast dat ik lang nog niet alle relevante onderwerpen heb uitgewerkt heb ik ze in deze beide artikelen ook nog eens slechts summier besproken. (En ondanks dat zijn het toch nog vrij uitgebreide artikelen geworden…)
Kortom, ik ben erg benieuwd naar jouw mening of vraag! Dat kan op deze plek als reactie op dit artikel.

In dat kader is mijn oproep van enkele weken geleden ook zeker nog relevant. De vraag was toen of er belangstelling zou zijn voor een boek waarin alle onderwerpen rondom het beheer van digitale foto’s gedetailleerd uitgewerkt zijn. Mocht je de enquête nog niet hebben ingevuld, lees m’n oproep dan nog even na.

Aangezien mijn statistieken aangeven dat ik maandelijks toch bijna 2000 bezoekers heb (meer dan 25.000 in totaal tot nu toe) zou het leuk zijn om op deze plek wat feedback te krijgen.

Wie wil er een DAM boek?

Op 20 juni 2008 begon ik deze blog nadat ik al een tijdje met het idee had rondgelopen om een boek over het Digital Asset Management onderwerp (DAM) te schrijven. Dit omdat die er in het Nederlands nog niet bestond en volgens mij bestaat die er nog steeds niet.

Omdat ik destijds te weinig tijd had om mijn ideeën, naast mijn werk en taken zoals ouder, uit te werken in een gestructureerde opzet ben ik maar Ad Hoc begonnen met ze te ‘dumpen’ in maandelijkse bijdragen op deze blog in de hoop dat mensen er hun voordeel mee kunnen doen.

Na drie jaar heb ik al wel veel van mijn ideeën vertaald naar concrete teksten maar ontbreekt de onderlinge samenhang en structuur (nog). Ik loop dus wederom met het idee voor een boek maar ik twijfel nog over de haalbaarheid. Vandaar dat ik eerst maar eens op deze plaats de interesse peil voor een dergelijk boek. Daarvoor heb ik deze enquête aangemaakt met een drietal concrete vragen:

·         Ben je geïnteresseerd in een dergelijk boek?

·         Om interessant te zijn, op welke doelgroep zou het boek dan moeten zijn gericht?

·         Gaat je voorkeur uit naar ‘echte’ boeken of lees je ze liever digitaal?

In eerste instantie is het natuurlijk interessant voor mij om te weten of er überhaupt een behoefte is aan een boek die deze materie uitdiept. Misschien is er wel helemaal nooit zo’n boek op de markt gekomen vanwege het feit dat er helemaal geen interesse voor het onderwerp bestaat…

In tweede instantie is het de vraag voor welke doelgroep een dergelijk boek interessant is:

De (semi)professionele gebruikers, mensen die hoogstwaarschijnlijk met het maken en/of bewerken van beelden hun geld verdienen of er veel tijd en energie in steken. Deze groep zal  vrijwel zonder uitzondering in RAW fotograferen. Voor deze groep zijn er een aantal Engelstalige titels beschikbaar over het DAM onderwerp.  

Onder de Niet-professionele gebruikers versta ik de mensen die fotograferen wel leuk vinden maar daar geen halszaak van maken. Ze zouden misschien graag wat meer achtergrond willen hebben over hoe ze hun kwaliteit kunnen verhogen (daar gaat het boek trouwens niet over) en hoe ze meer grip krijgen op de (re) organisatie van hun fotocollectie, structuur, workflow, back-up, etc. Deze groep zal veel vaker in het JPG formaat fotograferen en wellicht niet over een spiegelreflex camera beschikken. Voor deze groep wordt het onderwerp hoogstens behandeld in een hoofdstuk van een algemeen boek over fotografie maar er bestaan voor zover ik weet geen boeken die in zijn geheel aan het onderwerp geweid zijn.

En ten slotte is het nog de vraag of ik moeite moet doen om een fysiek boek uit te brengen of dat digitaal voldoet. De kosten voor het eerste zullen waarschijnlijk hoger zijn maar het risico van illegale distributie is natuurlijk veel groter wanneer ik een boek in bijvoorbeeld PDF uit breng. Kopieerbeveiligingen als DRM vindt ik maar niets als het om mijn eigen aankopen ga dus wil ik die ook niet aanbrengen op een eventueel door mij uit te geven boek.
Het is natuurlijk ook mogelijk om het (digitale) boek zonder kosten uit te geven als promotie van de diensten die ik op dit vlak aan klanten zou kunnen gaan bieden. Dit moet ik t.z.t. nog eens nader uitwerken…

Vul je de vragenlijst ook even in?

Alvast bedankt